امید

به گزارش امید به نقل از سرویس بین الملل فرار، این سفر دو روزه در حالی روز یکشنبه آغاز شد که پیشتر وزیر کشور ایران به دلیل تنش های ناشی از گروگان گیری پنج تن از سربازان کشورش به پاکستان رفته بود.

علیرغم نزدیکی جغرافیایی، روابط ایران و پاکستان را می توان نه چندان گرم و نه چندان سرد توصیف کرد. ایران برای افزایش نفوذ خود در پاکستان با حمایت از گروه های شیعه و مقابله با سنی هایی که از حمایت عربستان برخورداند، با کارت فرقه ای خود در این رابطه بازی کرده است.

در امتداد منطقه مرزی نیز به طور کلی مسائل امنیتی مانند گروگان گیری، قاچاق، ستیزه جویی، قاچاق مواد مخدر و قاچاق انسان جریان دارد و این مسائل به دلیل تاثیرگذاری تحریم های آمریکا بر روابط اقتصادی تهران با پاکستان تشدید شده است.

با وجود اینکه با نزدیک تر شدن تهران و واشنگتن به توافق نهایی، تحریم ها به تدریج رو به کاهش هستند، پاکستان در مقابل رژیم تحریم ها و پروژه مشترک خط لوله گازی، رویکردی دمدمی دارد. سکوت دولت پاکستان در مورد عملی کردن وظایف خود در پروژه خط لوله گازی کاملا بیانگر بی تصمیمی مقامات و نفوذ عوامل خارجی بر سیاست های این کشور است.

خط لوله گازی ایران-پاکستان که از پاکستان می گذرد و در نهایت گاز هند را تامین می کند در ابتدا خط لوله ایران-پاکستان-هند نام داشت. شرایط امنیتی و تحریم های بین المللی علیه ایران منجر به این شد که پاکستان و ایران تصمیم بگیرند در این مرحله کار را بدون هند ادامه هند. نتیجه؟ ماه ها و ماه ها مذاکره و یک توافق نهایی که تا به امروز نتیجه محسوسی نداشته است.

کاملا مشخص است که پروژه خط لوله گازی یکی از موارد مورد بحث نواز شریف و حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران بوده اما دو طرف باید موانع را کنار بزنند و پیشروی بیشتری داشته باشند. مطمئنا چشم انداز استراتژیک ایران تنها به عرضه محصول به بازار انرژی پاکستان محدود نمی شود. منابع انرژی ایران در نهایت تقاضای انرژی هند را نیز تامین خواهد کرد.

مشکل اصلی شریف در چگونگی ایجاد توازن در روابط با عربستان و درعین حال تلاش برای احیای روابط با ایران نهفته است. نخست وزیر پاکستان روابط خوبی با ریاض دارد و این مسئله به وی امکان می دهد که سعودی ها را متقاعد کند هرگونه پیشرفتی در روابط با تهران، هزینه ای برای عربستان نخواهد داشت. برقراری توازن و تعادل در روابط با دو کشوری که رابطه چندانی با هم ندارند، دشوار است.

علاوه بر این، افزایش احتمال بهبود روابط واشنگتن با تهران باعث بروز بی اعتمادی در میان کشورهای حوزه خلیج فارس شده و آنها را نسبت به پشتیبانی و مواضع متحدشان در موارد مختلف از جمله چالش مهم ایران که تهدید جدی برای منافع ملی شان محسوب می شود، دچار تردید کرده است. پاکستان در آن سوی کشورهای حوزه خلیج فارس و ایران قرار دارد و با توجه به اینکه متحد استراتژیک مهم عربستان محسوب می شود، هرگونه تقویت روابط این کشور با ایران شیعه، نظارت دقیق ریاض را به دنبال دارد.

اما یکی از دیگر دلایلی که باعث می شود پاکستان با ایران همکاری داشته باشد افغانستان است. در شرایطی که زمان خروج نیروهای بین المللی از افغانستان نزدیک است و یک رئیس جمهور جدید افغان- احتمالا عبدالله عبدالله- قدرت را در کابل به دست خواهد گرفت، تقویت روابط با تهران اهمیت بالایی برای اسلام آباد دارد. طی یک دهه اخیر روابط هند با کابل ژرفای بیشتری گرفته و در این شرایط، بهبود روابط با تمام کشورهای همسایه برای پاکستان سودمند خواهد بود.

اگر نواز شریف بتواند اقدام موثری در ایجاد توازن در صحنه سیاست منطقه ای داشته باشد، شرایط خوبی فراهم خواهد شد. پاکستان و ایران در حال حاضر متعهد به افزایش همکاری های امنیتی هستند تا امنیت مرزی را تامین کرده و مانع اجرای عملیات های گروه های تروریستی در این مناطق شوند.

این اقدامات می تواند شامل یک نیروی امنیتی منطقه ای برای کمک به پلیس و ارتش ملی افغان باشد که در حال پس گرفتن مسئولیت کامل مناطق مرزی هستند و در نهایت شرایط خوبی برای ایجاد اعتماد و کاهش نگرانی تمام طرف ها فراهم می شود.

علاوه بر این پاکستان باید نقش فعال تری در میانجیگری میان ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس ایفا کند. نواز شریف در سفر خود به تهران مذاکرات جامع تری را در دستور کار دارد و به همین دلیل است که مقامات مهم وزارت خارجه کشورش را نیز با خود همراه کرده است.