امید

سال پيش بود كه ماه‌چهره خليلي بازيگر سينما و تلويزيون در برنامه دورهمي مهران مديري درباره به دنيا آوردن فرزندش در ايران گفت: «خيلي از من سؤال مي‌شود كه چرا پسرم را در انگليس به دنيا نياوردم، همه مي‌گويند مي‌توانست پسرت تابعيت و پاسپورت انگليسي داشته باشد ولي من دوست داشتم پسرم در ايران به دنيا بيايد، دوست داشتم پسرم شناسنامه و پاسپورت ايراني داشته باشد، اينها برايم خيلي مسئله مهمي بود، دليلش شايد اين بود كه من 20 سال از ايران دور بودم و حسرت اين را داشتم تا در ايران باشم و هميشه خودم را ايراني مي‌دانستم و خودم هم ايران به دنيا آمدم.» این بازيگر در پاسخ به اين سؤال كه آيا احساس خوشبختي مي‌كنيد مي‌گويد: بله شديداً.

بين تمام هنرمنداني كه سابقه زندگي در خارج از كشور را دارند، ماه‌چهره خليلي يك نمونه خاص است. او برخلاف افشاري كه ترجيح داد فرزندش را خارج از كشور به دنيا بياورد، دنبال اين بود كه شناسنامه ايراني براي پسرش بگيرد. عرق ملي و وطن دوستي اين بازيگر با تشويق تماشاگران برنامه دورهمي و مخاطبان اين برنامه در فضاي مجازي روبه‌رو شد.

سخنان اين بازيگر در حالي بيان شد كه كشور اين روزها با معضل مديران دوتابعيتي روبه‌روست و دوتابعيتي بودن در ميان سلبريتي‌ها در حال تبديل شدن به يك ارزش است چراكه برخي از اين سلبريتي‌ها از اينكه به طور عمومي اعلام كنند فرزندشان را در يكي از كشورهاي غربي مانند كانادا، انگلستان يا امريكا به دنيا مي‌آورند نه تنها ابايي ندارند بلكه ظاهراً به آن افتخار هم مي‌كنند. اما تأسف انگيز سخنان ضدملي نيوشا ضيغمي درباره اين موضوع بود، اين بازيگر آثار درجه سوم سينماي ايران به دفاع از تمايل سلبريتي‌ها براي به دنيا آوردن فرزندانشان در كشورهاي غربي بسنده نكرده و در سخناني توهين‌آميز بي‌ارزش بودن پاسپورت ايراني را دليل موجهي براي اشتياق به دوتابعيتي شدن فرزنش عنوان كرده است.

اين بازيگر مي‌گويد: «به همكاران من خرده گرفته شده كه چرا بابت زايمان و به دنيا آوردن فرزندشان به خارج از كشور مي‌روند، متأسفانه اين كار به دليل بي‌اعتباري پاسپورت ايراني است! براي يك ايراني و مني كه عرق ملي دارم! و كشورم را دوست دارم خيلي غمناك است كه مجبور باشم به دليل اينكه پاسپورت كشورم در دنيا ارزش ندارد، براي رفتن به هر كشوري دلهره داشته باشم و دم درِ هر سفارتي گردن كج كنم.»

ابراهيم حاتمي كيا كارگردان نام‌ آشناي كشورمان، چند سال پيش جزو اولين افرادي بود كه نسبت به اين مسئله واكنش نشان داد اما پس از گذشت سه سال از انتقادهاي او شاهد افزايش اين سبك زندگي اشراف گونه هستيم؛ موضوعي كه شايسته بود مسئولان بيشتر به آن توجه مي‌كردند. حاتمي كيا در برنامه راز، درباره سينماگران دو پاسپورته‌ گفته بود: «اين بحثي كه امروز مطرح شده و افراد و هنرمندان دوپاسپورته در فرهنگ وجود دارند، نگران‌كننده است. چرا بايد يك هنرمند و فيلمساز يك پايش در اين طرف مرز و يك پايش در آن طرف مرز باشد.»

مسئله‌ای که وجود دارد اينكه رواج اين نگاه نازل به وطن در ميان برخي سينماگران به طور قطع تهديدي براي فرهنگ ملي كشور محسوب مي‌شود. هنرمندي كه عرق ملي نداشته باشد نه تنها نمي‌تواند در اعتلا و تقويت فرهنگي ملي اثرگذار باشد بلكه برعكس روي فرهنگ مردم تأثيرات مخربي به جاي خواهد گذاشت. دو پاسپورته‌هايي كه به خارج از كشور مهاجرت كرده‌اند و براي كار سينمايي به ايران سفر مي‌كنند و حاضر نيستند فرزندانشان را نيز در ايران به دنيا بياورند، چگونه مي‌توانند فيلمي با توجه به فرهنگ ايراني- اسلامي بسازند؟ آيا آنها با مردم اين كشور زندگي كرده‌اند و از تمايلات مردم ايران آگاهي دارند يا حشر و نشر با قشري خاص و درصد كمی از مردم ايران آنها را به افرادي تبديل كرده كه مي‌توانند بالقوه تأثيري معكوس در فرهنگ ملي به بار بياورند.