ظرفیت بالقوه غنی سازی ایران بر اثر خرابکاری اسرائیل در نطنز ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرد. دولت ایران این مساله را تکذیب کرده که ممکن است تعمیر و بازسازی آسیب ناشی از این حادثه نه ماه و یا بیشتر زمان می برد. این در حالی است که دولت بایدن با توجه به برگزاری مذاکرات هسته ای در وین برای احیای برجام از این گونه مسائل فاصله گرفته است.
«کریستین فونتروز» که به عنوان مدیر ارشد خلیج فارس در شورای امنیت ملی دولت ترامپ خدمت کرده می گوید اسرائیل پشت خرابکاری نطنز برای مختل کردن فعالیت های هسته ای ایران بود. موضوعی که جای غافلگیری برای مقامات ایران و آمریکا نمی گذارد. وی افزود: اینگونه از اقدامات مطابق با الگوهای عملیات اسرائیل بود تا بتواند مانع از پیشرفت ظرفیت های ایران برای تولید سلاح هسته ای شود. اسرائیل مکررا اعلام کرده در برابر برنامه هسته ای ایران اقدام خواهد کرد:
۱) اگر ایران به جدول زمانی خود برای ساخت سلاح های هسته ای سرعت بخشد
۲) و در توافق هسته ای بین جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا بن بست وجود داشته باشد.
دو شرطی که وجود داشت و همچنان نیز پابرجاست.
«کریستین فونتروز» در ادامه به سفر لوید آستین وزیر دفاع ایالات متحده به اسرائیل اشاره کرد که همزمان طی آن تأسیسات نطنز هدف خرابکاری قرار گرفت. او فقط در مورد این عملیات همانطور که اتفاق افتاد مطلع شد. شاید این عملیات قصدش سیگنال دادن به آمریکا و به همان اندازه به ایران بود.
«کریستین فونتروز» در ادامه به مقامات ایران این توصیه را کرد که مذاکره با آمریکا و کشورهای اروپایی را با انتقام گرفتن از اسرائیل ترکیب نکند. این فقط در خدمت جناحهای اسرائیلی است که از توافق هسته ای جدید پشتیبانی نمی کنند و در عوض ترجیح می دهند توجیهی داشته باشند تا همه مولفه های برنامه هسته ای ایران را از ابتدا نابود کنند.
باربارا اسلاوین تحلیلگر شورای آتلانتیک نیز گفت: اسرائیل مظنون چندین عملیات خرابکاری علیه تاسیسات غنی سازی ایران است و سابقه ترور دانشمندان هسته ای ایران را در پرونده دارد که مورد آخر آن ماه نوامبر میلادی بود (آذرماه) درست زمانی که آمریکا درگیر یک دیپلماسی جدی با ایران بود. اگر اسرائیل را عامل عملیات خرابکارانه نطنز بدانیم، خیلی بهتر می توانست آن را انجام دهد زمانی که دو طرف یعنی تهران و واشنگتن دیپلماسی را از سرگرفته اند. این نشان می دهد که نخست وزیر اسرائیل یعنی بنیامین نتانیاهو برایش مهم نیست که چه بر سر گفتگوها می آید و یا به طور فعال دیپلماسی ایالات متحده آمریکا را تضعیف می کند.
اما این بدان معنا نیست که دیپلماسی مرده است. واکنش اولیه مقامات ایران نشان می دهد که این کشور گفتگو با دیگر طرفین برجام را با میانجی گران و آمریکا که احساس می کند برجام قابل احیا است ادامه می دهد.
با این حال، این عملیات پویایی مذاکرات را متزلزل خواهد کرد: این "فشار بیشتری به نمایندگان ایران وارد خواهد کرد تا حداکثر امتیازات ممکن را از دولت بایدن در زمینه رفع تحریم ها دریافت کنند. هیأت نمایندگی ایالات متحده باید توضیح دهد که آیا در مورد اقدامات اسرائیل قبلاً چیزی را می دانست و چه کاری می تواند انجام دهد تا اطمینان حاصل شود که ایران با چنین حملاتی روبرو نخواهد شد.
و این حمله می تواند پیامدهای دیپلماتیک گسترده تری داشته باشد. باربارا اسلاوین پیش بینی می کند که می تواند روابط ایالات متحده با اسرائیل را بیش از پیش متشنج کند و ممکن است مقامات بایدن را مجبور به کاهش روابط با تل آویو و یا انجام مشاوره های رایج با اسرائیل در مورد سیاست ایران کند.
هالی داگرس تحلیلگر مسائل ایران، فعال رسانه ای و تحلیل گر شورای آتلانتیک امریکا نیز به بررسی پیامدهای تروریسم هسته ای اسرائیل پرداخته است. وی اظهار داشت: آنچه که در زمین بازی اتفاق می افتد وجود تبعاتی برای سیاست ایران است. برای انتقام گیری برای ترور دانشمند هسته ای ایران یعنی محسن فخری زاده، نمایندگان تندروی مجلس ایران که اکثریت را در اختیار دارند قانونی را تصویب کردند که طی آن برنامه هسته ای ایران تسریع یابد. هر گونه حمله و تخریب علیه زیرساخت های هسته ای ایران، بهانه مورد نیاز تندروها را برای حمله و سرزنش علیه حسن روحانی را به خاطر برجام فراهم می سازد. طیفی که از همان ابتدا با این توافق مخالف بودند. همچنین تندروها موجبات تلاش مضاعف برای گسترش برنامه هسته ای ایران را نیز فراهم می کنند.
پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران در ماه ژوئن (خرداداماه) اردوگاه اصلاح طلب و عملگرای روحانی در نزد مردم تخریب شده است. امید آن است تا احیای توافق هسته ای موجبات رفع تحریم ها را فراهم سازد تا در عوض به آنها میزان حمایت مورد نیاز را ببخشد.
منبع: شورای آتلانتیک / گزارش و ترجمه: ابوالفضل خدائی
افزودن نظر جدید