امید

آب باز هم کم شده؛ این را تنها توی تهران نمی‌توانی ببینی؛ منابع آبی کشور هم محدود شده است و کشت محصولات «آب‌بر» تعطیل باید شود؛ این جملات، ماحصل جلسه رئیس سازمان محیط زیست کشور با اعضای مجمع نمایندگان چهارمحال و بختیاری در مجلس شورای اسلامی است؛

معصومه ابتکار، با بیان این‌که نگاه به موضوع تأمین آب به‌ویژه آب شرب باید ملی باشد و تأمین آب شرب برای همه کشور ضروری است، گفته است: البته قطعاً برنج کاری در اصفهان و خوزستان یا کشت محصولات آب بر در سراسر کشور باید تعطیل شود، الگوی کشت و آبیاری و کشاورزی تغییر کند و به سمت کشاورزی پایدار حرکت کنیم.

ابتکار گفته که « نمایندگان مجلس باید با آگاهی از این شرایط خطیر و نگاه ملی به مسائل، مدیران را در برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری درست برای حوزه آب و محیط زیست یاری رسانند.»

معاون رئیس جمهور اشاره‌ای هم به دخالت‌های انسانی در منابع طبیعی و آبی کشور داشته و گفته: از نمونه دخالت‌های اشتباه می‌توان به سد گتوند اشاره کرد که هم اکنون در شرایطی قرار گرفته که هیچ کدام از راه‌حل‌های ارائه شده برای حل مشکل آن حتی ضریب ۳۰ درصدی موفقیت هم ندارند. منابع آبی کشور بسیار محدود است و از این رو مدیریت صحیح منابع محدود بسیار ضروری است.

برای تهران چه باید کرد؟

رئیس ستاد محیط زیست شهرداری تهران، می‌گوید که «80 درصد منابع آبی تهران و کلان‌شهرها در آستانه نابودی است.»

او  با اشاره به محدودیت منابع آب در تهران و دیگر مناطق کشور، توضیح می‌دهد که « در صورت عدم مدیریت این موضوع از سوی دولت، تا ۲۰ سال آینده ۸۰ درصد منابع آبی از بین می‌رود.»

محمدمهدی گلمکانی درباره وضعیت لوله‌های فرسوده شبکه آب و فاضلاب تهران و هدررفت آب افزوده:« موقعیت منابع حیاتی و مخصوصاً آب برای کشور ما بسیار حائز اهمیت است زیرا تا ۲۰ سال آینده ۸۰ درصد منابع آبی تهران و کلان شهرها از بین خواهد رفت.»

گلمکانی با اشاره به این‌که اگر تصمیم‌گیری صحیح برای مدیریت آب گرفته نشود ۸۰ درصد منابع آب ما از دست خواهد رفت، در گفت‌وگوبا مهر، افزوده: «آن وقت با یک بحران بسیار شدید مواجه خواهیم شد که آن زمان حاکمیت باید یکی از مهم‌ترین اولویت‌های خود را حفاظت از منابع حیاتی از جمله آب قرار دهد.»

رئیس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران با بیان این نکته که دولت باید برای تمام فرآیند آب و تصفیه آن برنامه داشته باشد خاطر نشان کرده: هم در بحث مدیریت آب‌های کشاورزی، مدیریت آب‌های سطحی، استفاده از آب باران و مدیریت آب مصرفی شهروندان باید مورد بازنگری و اولویت دولت قرار بگیرد تا بشود جلوی این بحران را گرفت.

رئیس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران درباره نحوه برخورد با لوله‌های فرسوده شبکه آب و فاضلاب تهران گفته: باید ببینیم تدبیر دولت در این مورد چیست و می‌خواهد چه کند. شاید بخواهد از روش سرمایه‌گذاری خارجی استفاده کند. اما به نظر من هرگونه سرمایه‌گذاری در این بخش هزینه نیست و به نوعی سرمایه گذاری برای توسعه پایدار کشور محسوب می‌شود.

او استفاده از ظرفیت سیستم بازچرخانی شبکه فاضلاب را یکی دیگر از روش‌های مثبت کنترل آب دانسته و اظهار کرده: باید سیستم فاضلاب طوری مدیریت شود که باعث کاهش آب‌های زیر سطحی شهر نشود. باید آب فاضلاب تصفیه و بازچرخانی شود تا برای ارتقا و آبیاری فضای سبز شهری استفاده شود.

گلمکانی با بیان این‌که ما جزو کشورهای کم باران هستیم ادامه داد: در مهندسی شهرسازی می‌شود روی این قضیه برنامه‌ریزی کرد که بشود از هدررفت آب به هر نحوی جلوگیری کرد.

رئیس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری استفاده از تجربه کشورهایی که موقعیت ژئوپلیتیک شبیه ایران دارند را راه حل دیگری برای جلوگیری از هدررفت آب عنوان کرده و گفته :«الگوی مصرف آب ما مناسب نیست و باید در این زمینه فرهنگ سازی شود. روش‌های قدیمی شاید جواب ندهد و باید از روش‌های مدرن‌تر استفاده کرد. باید جوانان را تشویق کرد که در این زمینه‌ها کمک کنند و خود از فعالان محیط زیست و منتشر کننده فرهنگ محیط زیستی شوند.»

در بی‌آبی، متروی تهران هم مقصر است

شاید این خبر برای تهرانی‌ها بسیار آشنا باشد که زمین به دلیل شکستگی لوله‌های آب دچار فرونشست شده است؛ اتفاقاتی که اهمیت نوسازی شبکه فرسوده آبرسانی پایتخت را به رخ می‌کشد؛ گفته می‌شود که فرسودگی شبکه تاسیسات شهری به‌خصوص لوله‌های اصلی آب در شهر موجب هدررفت آب، حتی تا دوبرابر ظرفیت سد لتیان در تهران می‌شود. با توجه به این امر است که لزوم ایجاد کانال تاسیسات شهری بیشتر از گذشته احساس می‌شود. در تکمیل این مشکل باید گفت که طبق آمار منتشر شده 24درصد آب شرب توزیعی در تهران آب بدون درآمد شناخته می‌شود که 14درصد هدررفت واقعی و به‌عبارتی همان نشتی آب در شبکه توزیع است.

از سوی دیگر، معاون عمرانی فرمانداری تهران، می‌گوید «تونل‌های مترو» از دلایل فرونشست‌های اخیر پایتخت هستند.

غلامحسین آرام با اشاره به سست بودن خاک در شهر تهران تاکید می‌کند که «حضور تونل‌های مترو در فرونشست‌ها بی دلیل نیست و در حوادث اخیر به جز چهارراه مولوی در مابقی موارد تونل‌های مترو از محل حادثه عبور کرده است و بی تردید یکی از دلایل محسوب می‌شود.»

او به ایسنا، می‌گوید: «زمین شهر تهران سست است و هرکجا که در زیرسطح فعل و انفعالاتی در آن انجام شود با توجه به بخش‌های مختلف خاک تغییراتی در سطح رخ خواهد داد.»

او توضیح می‌دهد که «در حوادث خیابان پیامبر و شهران پیمانکار حفر تونل مترو از روش‌های سنتی استفاده می‌کرد در حالی که تاکنون در مکانی که از TBM استفاده می‌شود شده است، شاهد وقوع این حوادث نبوده‌ایم.»