امید

موضوع واردات برنج  توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران در سال جدید نیز دست‌مایه جنجال‌های فراوان شد اما این بار حواشی صورت گرفته به جای رسانه‌ها در کارگروه تنظیم بازار و دولت  مطرح شده است.

بر اساس اطلاعات به دست آمده و چکیده‌ای از مباحث و تصمیمات اتخاذ شذه از کارگروه تنظیم بازار (در نامه‌ای با سربرگ حوزه معاونت اجرایی ریاست جمهوری) موضوع آلودگی برنج‌های وارداتی به آرسنیک به صورت مشخص اعلام و بر اختلاف سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، دمان و آموزش پزشکی و شرکت بازرگانی دولتی و وزارت جهاد کشاورزی صحه گذاشته است.

با توجه به زمان این نامه که در تاریخ سوم اردیبهشت سال جاری یعنی قبل از تودیع و معارفه معاون جدید شرکات بازرگانی دولتی ایران است،  حقایق دیگری را نیز به روی  چشم مخاطب می‌گشاید.

سکوت دولت درباره برکناری مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران

مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران، چند روز مانده به انتخابات  دور دوازدهم ریاست جمهوری  برکنار شد و  درباره دلایل این برکناری، دولت تصمیم گرفت که سکوت محضی داشته باشد.

در بخشی از چکیده تصمیمات اتخاذ شده درباره واردت برنج برای تأمین ذخایر استراتژیک کشور و توزیع گسترده مواد غذایی برای جلوگیری از افزایش قیمت‌ها آمده است: « وزارت جهاد کشاورزی به عنوان مسئول تأمین و تنظیم بازار کالاهای اساسی موظف به تأمین به‌موقع این کالاها بوده و لازم است از تمامی ابزارهای موجود برای انجام مسئولیت خود بهره گیرد. به‌نحوی‌که قبل از آغاز ماه رمضان و اجرای طرح ضیافت با توزیع گسترده اقلام ضروری و حساس از هرگونه افزایش قیمت جلوگیری و قیمت‌ها متعادل گردد».

بنابراین گزارش اما در دستور سوم  این جلسه دوباره به موضوع واردات برنج هندی پرداخته و اشاره شده است که هندی‌ها با توجه به محدودیت فصل واردات برنج در ایران قیمت‌های خود را بالا می‌برند  و تاکید شده  که برای تأمین کسری می‌توان از سایر کشورها مانند اروگوئه و تایلند استفاده کرد.

طرح ارسنیک بیش از سقف مجاز برنج های وارداتی شرکت بازرگانی دولتی در کارگره تنظیم بازار

در بخش دیگری از این نامه آمده است که  صدور GNP (گواهی بهداشتی) برای سایر کشورهای عمده تولید برنج زمان بر است؛ از طرفی صراحتاً به "بیش از حد بودن سقف مجاز آرسنیک در برنج های وارداتی به تشخیص آزمایشگاه‌های تخصصی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی" اشاره شده است.

این اظهارت و مخالفت‌های سازمان غذا  دارو در حالی مطرح می‌شود که  دستگاه متولی تنظیم بازار بر "زمان ناکافی برای واردات (محصول جدید) و تأمین کسری" و "عدم تمایل بخش خصوصی برای واردات این محصول به دلیل عدن توان رقابت با واردات دولت" اشاره کرده است.

فشارها برای توزیع برنج های مشکل‌دار به بهانه ماه رمضان

فشار شرکت بازرگانی دولتی برای عرضه برنج‌های وارداتی که سازمان غذا و دارو آنها را دارای آرسنیک بیش از اندازه دانسته است در آستانه ماه رمضان سوالات متعددی را در ذهن مخاطب ایجاد می‌کند.

 شرکت بازرگانی دولتی ایران باید به این سؤال پاسخ دهد که چرا  برای تأمین کسری ذخایر استراتژیک کشور به این اندازه دیر عمل کرده است تا قصد آن را داشته باشد به دلیل کسری در بازار  بخواهد برنجی توزیع کند که سازمان غذا دارو سلامت آن را تأیید نمی‌کند؟

محموله برنج خریدای شده توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران چرا قبل از خرید آزمایش اجباری لازم و معمول را صورت نداده است؟

این موضوع باید برای مخاطب نیز مشخص شود که شرکت بازرگانی دولتی ایران چه محموله‌هایی  و با چه درجه از کیفیت از برنج را  خریدای می‌کند که مشکلات آلودگی به  آرسنیک دارد؟

شرکت بازرگانی دولتی باید ارتباط بین استعفا یا به تعبیری برکناری مدیرعامل این شرکت در آستانه انتخابات ریاست جمهوری با مسائل مطرح  در این شرکت را مشخص کند.

بنابراین گزارش در خلاصه مذاکرات، دستور سوم جلسه کارگروه تنظیم بازار در خصوص واردات برنج هندی آمده است:

-با توجه به افزایش قیمت برنج هندی و سوءاستفاده تجار هندی از انحصاری بودن مبدا واردات و کاهش ذخایر این کالا در کشور به برخی مشکلات به شرح ذیل در واردات برنج اشاره شد:

-وابستگی به تنها یک مبدا وارداتی و مشکل واردات برنج از سایر کشورها مانند اروگوئه و تایلند و...

-زمان بر بودن صدور GNP برای سایر کشورهای عمده تولید برنج

 - بیش از حد بودن سقف مجاز آرسنیک در برنجهای وارداتی به تشخیص آزمایشگاه‌های تخصصی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و عدم پذیرش پروتکل بین‌المللی توسط این سازمان و اختلاف نظر حد مجاز از نظر سازمان استاندارد به سازمان غذا و دارو و سازمانهای بین‌المللی

 - ممنوعیت واردات و ثبت سفارش در فصل برداشت برنج و سوءاستفاده تجار هندی به افزایش قیمت برنج برای وارد کنندگان ایرانی

 - عدم امکان واردات به اندازه کسری نیاز کشور برای برنج در یک ماه باقیمانده تا ماه مبارک رمضان

- عدم تمایل بخش خصوصی برای واردات به دلیل وجود رقیب دولتی (شرکت بازرگانی تخصصی ایران) و احتمال عرضه با قیمت پایین‌تر از قیمتهای تمام شده توسط این شرکت

- کاهش قاچاق این کالا به داخل کشور با توجه به اجرای طرح مبارزه با قاچاق و اصلاح تعرفه و حذف مابه‌التفاوت.

با توجه به موارد اشاره شده وضعیت ذخایر برنج علی رغم نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان وضعیت مناسبی ندارد و تاخیر سازمان غذا و دارو در پاسخگویی در این خصوص به وزارت جهاد کشاورزی مشکلاتی را به وجود آورده است.

بنابراین گزارش  در این نامه همچنین آمده است که همواره حفظ سلامت مردم در اولویت‌های سیاست دولت قرار دارد و بارها توسط کارگروه تنظیم بازار بر این نکتات نیز تاکید شده است.

  با توجه به مصرف سرانه و تولید داخلی سالانه به واردات حدود یک میلیون و 200 هزار تن برنج وجود دارد که امکان تامین این کسری تنها در 8 ماه از سال که ممنوعیت ثبت سفارش بر واردات وجود ندارد امکانپذیر نیست و لازم است که سازمان غذا و دارو علاوه بر بهر‌ه گیری از کارشناسان خود از مرجع و شرکتهای بازرسی بین‌المللی معتبر و مجوز واردات از مناطق و کشورهای قابل قبول از نظر این سازمانها برای واردات برنج طی مدت کوتاه برای واردات این محصول رامشخص و معرفی نمایند.

 به منظور جلوگیری از سوءاستفاده تجاری هندی و افزایش قیمتها دستگاه‌های مرتبط با هماهنگی با یکدیگر و انجام اقدامات فرهنگی مانع این امر شود و عندالزوم نسبت به تحریم واردات از این کشور اقدام کند.

فرآیند رسیدگی به موضوع برنج وارداتی از سوی سازمان غذا و دارو بسیار زمانبر است که با توجه به وضعیت نه چندان مناسب ذخایر برنج مورد تجدیدنظر قرار گیرد.

 تشکیل کمیته مشترک وزارت جهاد کشاورزی و سازمان غذا و دارو برای حل مشکل

بنابراین گزارش در بخش تصمیمات متخذ کارگروه تنظیم بازار آمده است:

1-کمیته‌ای با محوریت سازمان غذا و دارو با همکاری جهاد کشاورزی تشکیل و تمامی موارد مربوط به این موضوع شامل تعیین تکلیف برنج‌های وارداتی و تعیین مناطق قابل اتکا برای واردات برنج بررسی و حداکثر ظرف مدت یک هفته نتیجه به دبیرخانه منعکس گردد.

2-سازمان غذا و دارو ظرف کمتر از یکماه کشورهای مجاز واردات برنج را به جهاد کشاورزی معرفی نماید. به منظور جلوگیری از فوت زمان این مهم حتی‌المقدور براساس تایید سازمانهای بین‌المللی صورت گیرد.

3-وزارت جهاد کشاورزی نسبت به بازنگری و ممنوعیت ثبت سفارش در 4 ماه از سال از ابرازهای همچون تعرفه فصلی برای حمایت ازتولید داخلی و جلوگیری از سواستفاده کشورهای فروشنده بهره گیرد».