امید

کفش‌ها و کاپشن صورتی‌ بعد از لبخند روی صورتش نگاه عابران را به خود جلب می‌کند. سرخوش جلوتر از مادرش لی‌لی‌کنان در خیابان بالا می‌رود. رهگذران با لبخندی محو دخترک را نگاه می‌کنند که از مادرش می‌خواهد کمی تندتر راه برود. دخترک تکه پازل قرمز بزرگ روی بیلبورد را که می‌بیند با ذوق بالا و پایین می‌پرد، اینجا چهارمین جشنواره ملی اسباب‌بازی است!
چهارمین جشنواره ملی اسباب‌بازی که از 26 آبان در کانون پرورش فکری کار خودرا آغاز کرده در دو طبقه برپا شده است. البته بچه‌ها نمی‌توانند طبقه بالا را ببینند.
کودکانی در جلد بزرگسالی
طبقه بالای ساختمان کانون در چهارمین جشنواره ملی اسباب‌بازی مربوط به بزرگ‌ترها است، کسانی که یا فروشنده اسباب‌بازی هستند یا به نوعی با صنعت اسباب‌بازی سر و کار دارند، البته اگر کودکی همراه‌تان نباشد، می‌توانید از این طبقه بازدید کنید. در این طبقه بیشتر به معرفی بازی‌های مختلف پرداخته شده است، بازی‌هایی از هر نوع و برای هر گروه سنی. البته در کنار هر غرفه، کودک درون این بزرگسالان در حال شیطنت است و گاهی از گوشه‌ای فریادی از سر خوشحالی برنده شدن در یک بازی کودکانه شنیده می‌شود. بسیاری از بازی‌ها همان‌طور که گفته شده بود ایرانی هستند یا حداقل ایرانیزه شده‌اند اما چندین بازی هم در سالن دیده می‌شوند که اسم و رسم‌شان همان بازی خارجی است اما به گفته غرفه‌دار تولید داخل! 
در این سالن همه‌جور بازی‌ای دیده می‌شود، از انواع خانه‌سازی‌ها گرفته تا خانه‌های کودکانه و اسب‌های چوبی شبیه آن‌هایی که همیشه در کارتن‌ها می‌دیدیم. بعضی غرفه‌ها بازی‌هایی طراحی کرده‌اند که روی مهارت بچه‌ها تمرکز دارد و برخی دیگر تلاش کرده‌اند تا خیال‌پردازی و خلاقیت را در کنار مهارت‌های کلامی در کودکان تقویت کنند. چندین غرفه با ابزار و پیچ و مهره یا حتی چوب می‌خواستند نظر مهندسان آینده را جلب کنند و برخی با طراحی‌های خاص می‌خواستند علاقه‌مندان کوچک علوم پایه را با یاد دادن مهارت‌های فیزیکی یا علوم طبیعی جذب خودشان کنند. در این میان هنرمندان سال‌های پیش‌رو هم بی‌نصیب نبودند، غرفه‌ها با روبان آموزش ساخت اشیا یا تابلوهای تزئینی را آموزش می‌داد. طراحان آینده هم سهمی در این نمایشگاه داشتند، آن‌ها با ساختن اوریگامی‌های متنوع می‌توانستند ذهن‌شان را تقویت کنند. بازی‌های گروهی هم نقش پر‌رنگی در این نمایشگاه داشتند. بازی‌های چند نفره که نه‌تنها می‌توانست کودکان را ساعت‌ها سرگرم کند، بلکه بزرگسالان هم می‌توانستند مدت‌ها با آن‌ها بازی کنند. البته تحرک نکته‌ای بود که در این بازی‌ها کمتر به آن توجه شده بود.
عروسک‌های بزرگ یکی از غرفه‌ها هم جاذبه‌ای بود برای آن‌هایی که به زور کودک درون‌شان را در قفس کالبد یک آدم بزرگ جا داده‌ بودند! بازدیدکنندگان وقتی می‌دیدند کسی مشغول عکس گرفتن با این عروسک‌ها آن هم با ژست‌های خنده‌دار هستند، چشمان‌شان برقی از شیطنت می‌زد اما با حسرت عبور می‌‌کردند تا بتوانند بر خجالت‌شان غلبه کنند و کودک درون‌شان را برای دقایقی رها کنند.‌
آزادانه کودکی کنید
طبقه پایین ساختمان جشنواره اما برای کودکان است. بخش‌هایی از سالن به صورت غرفه‌های بزرگی درآمده‌اند که بچه‌ها بتوانند در آن‌ها نقاشی بکشند یا با هم بازی‌های گروهی انجام دهند، مثل صندلی‌بازی. صدای ترانه «خوشحال و شاد و خندانم» از بلندگوها پخش می‌شود. پدر و مادرها هم همراه بچه‌ها زیر لب این ترانه را می‌خوانند حتی اگر کمی از خود غافل شوند، می‌توانند با بچه‌ها سر صندلی‌های خالی رقابت کنند! بخشی از این سالن به فروش اسباب‌بازی اختصاص داده شده است اما باقی سالن به صورت غرفه‌بندی باز هم به معرفی برخی بازی‌ها یا کتاب‌ها برای بچه‌ها می‌پردازند. یکی از جالب‌ترین غرفه‌ها که اتفاقا بزرگ‌ترها را هم وارد بازی بچه‌ها کرده، غرفه‌ای است که یک بازی معمایی را طراحی کرده، چیزی شبیه به اتاق‌های بازی فکری اما به صورت پیش‌فرض و نه کامل. اهالی این غرفه قرار است فروردین از چند بازی مشابه هم رونمایی کنند.
گوشه‌ای از این سالن لباس آتش‌نشانی بچه‌ها را به سمت خودش می‌کشاند، لباس‌هایی در اندازه آتش‌نشان‌های کوچک روی میز چیده شده است. در این غرفه سعی می‌شود بچه‌ها با این شغل آشنا شوند. 
در بخشی دیگر گروهی از بچه‌ها را می‌بینید که با هیجان بالا و پایین می‌پرند و سر و صدا می‌کنند. اینجا داخل چند حوض کوچک مکانیکی، ماهی‌های پلاستیکی دهان‌شان را باز و بسته می‌کنند تا بچه‌ها با قلاب‌هایی که در اختیارشان قرار گرفته ماهی بگیرند. خنده‌دار است، نگاه پر از حسرت‌ بزرگسالان به این حوض‌ها و چوب‌های ماهیگیری است، انگار آرزو می‌کردند کاش کودک بودند یا حداقل می‌توانستند برای چند لحظه‌ای بچه‌ها را کنار می‌زدند و می‌توانستند ماهی بگیرند و از موفقیت‌شان فریادی از سرخوشی سر بدهند!
اما فکر نکنید که در این سالن از بزرگ‌ترها غافل شده‌اند! تابلو‌های بازی‌های بزرگسالان در گوشه‌ای با رنگ‌های مختلف روی دیوار قرار گرفته‌اند. چندین میز و صندلی به صورت مرتب چیده شده‌اند. روی هر کدام از میزها یک بازی فکری رومیزی (Board Game) چیده شده است. آدم بزرگ‌ها با چهره‌هایی در هم و در حال فکر کردن دور میزها مشغول بازی هستند تا آن‌ها هم سهم‌شان را از جشنواره با خود به خانه ببرند.
این طبقه اما متاسفانه نسبت به طبقه بالا نور کمتری دارد، کمی شلخته‌تر طراحی شده و عنصر رنگ چندان در آن نمایان نیست، در صورتی که توقع این است که بخش مربوط به کودکان، آن هم در خانه‌ای که متعلق به کودکان است کمی رنگی‌تر، پرنورتر و شادتر باشد. انگار اینجا هم اقتصاد از بچه‌ها مهم‌تر است و طبقه بالا که به نوعی به ویترین می‌ماند زیباتر و جذاب‌تر است تا بخش مربوط به کودکان!
والدین از کمبودها می‌گویند
شاید یکی از دلایلی که ممکن است باعث استقبال کم‌حرارت‌تر والدین از جشنواره اسباب‌بازی شود، عدم آموزش به والدین در چگونه ارتباط برقرار کردن با کودکان باشد، آنچه که به نظر می‌رسد والدین امروزی کمتر فرصتی برای یاد گرفتن آن داشته باشند. یکی از والدین بازدیدکننده به این نکته اشاره می‌کند و به «ابتکار» می‌گوید: بیشتر این بازی‌ها برای بازی کردن کودکان یا به صورت تک‌نفره یا با همسالان‌شان طراحی شده‌اند. این بازی‌ها برای من خسته‌کننده هستند و زیاد حوصله نمی‌کنم تا با کودکم آن‌ها را بازی کنم و این باعث می‌شود که به مرور رابطه من و فرزندم آن‌طور که باید عمیق نشود! کسی به من یاد نمی‌دهد که چگونه با فرزندم بازی کنم، شاید تمرکز روی این نکته در دوره‌های بعدی بتواند این مشکل من را هم رفع کند.
پدر یکی از کودکانی که به بازدید جشنواره آمده اما اشاره‌ای به یک نمایشگاه خارجی و تلاش آن‌ها برای افزایش خلاقیت و خیال‌پردازی دارد. او به «ابتکار» می‌گوید: در نمایشگاهی در خارج از کشور یک بازی برای گروه‌های مختلف سنی ساخته شده بود. این بازی یک بستر خام (پلتفرم سفید) بود که بچه‌ها تصمیم می‌گرفتند برای آن چه چیزی طراحی کنند، چه قوانینی بگذارند و روش بازی چه باشد. این کار باعث خلاقیت بسیار بالا در بچه‌ها می‌شود. آن‌چیزی که ما اینجا کمتر شاهد آن هستیم.
چهارمین جشنواره ملی اسباب‌بازی تا 4 آذرماه در کانون پرورش فکری کودک و نوجوان واقع در خیابان حجاب از ساعت 9 تا 19 ادامه دارد. 
در پایان باید به این نکته توجه داشته باشیم که گرچه جشنواره اسباب‌بازی برای بچه‌ها است اما این والدین هستند که باید بچه‌ها را به جشنواره بیاورند، پس جشنواره باید برای بزرگ‌ترها هم جذابیت‌ داشته باشد! بنابراین باید به بازی‌های مورد علاقه آن‌ها هم توجه شود و حتی کودکی کردن آن‌ها در کنار کودکان مورد توجه قرار بگیرد. این دقیقا نکته‌ای است که در دوره‌های پیشین مورد توجه بود اما در این دوره از آن غفلت شده بود، گرچه در همین جشنواره هم بودند بزرگسالانی که با استفاده از کوچک‌ترین فرصت کودک درون‌شان را رها می‌کردند تا کمی نفس بکشد!