امید

* هنوز خیلی‌هایمان با کابوسِ امتحانی از خواب پریده‌ایم که آن را در برنامه‌های روزانه‌مان فراموش کرده‌ بودیم؛ حال آنکه سال‌ها از مدرسه و درس خواندن‌هایمان گذشته است. کابوس شب امتحان کم تن تک‌تک‌مان را نلرزانده است؛ کابوسی که گاه همراه با فشارهایی که به دانش‌آموز یا دانشجو وارد می‌شود، او را به سمت محرک‌ها هدایت می‌کند.

* خانواده‌ها در این دوره بیش از هر زمان دیگر به نتیجه امتحانات و نحوه درس خواندن فرزندان‌شان حساس می‌شوند و برای نتیجه گرفتن، معلم خصوصی استخدام می‌کنند یا از آنها بیش از هر زمان دیگری تمرین و کار می‌خواهند، اما گاهی همه این تلاش‌ها جواب نمی‌دهد و دانش‌آموزان و دانشجویان به مصرف دارو، محرک‌ها و گاهی روانگردان‌ها متوسل می‌شوند. اینطور است که زمان برگزاری امتحانات، توصیه به دوپینگ از سوی همکلاسی‌ها با مصرف بعضی داروها برای شب‌های امتحان به اوج می‌رسد.

* از میان داروها می‌توان زولپیدوم، متادون و ریتالین را از داروهای مورد استقبال دانشجوها و دانش‌آموزان دانست. براساس اعلام سازمان پزشکی‌قانونی، در سال گذشته(۱۴۰۰)، ۵هزارو۳۴۲نفر بر اثر سوءمصرف مواد و داروهای مخدر و محرک در کشور جان خود را از دست دادند.

* در کنار مواد‌مخدر و اثرات سوء و مرگ‌ومیر ناشی از آن، آنچه هم‌اکنون جامعه با آن مواجه است، مقوله‌ای به نام اعتیاد مدرن است که در قالب بعضی داروها مطرح می‌شود. متیل فنیدیت با نام «ریتالین» نام دارویی است که در ابتدا برای درمان افسردگی، خواب‌آلودگی در طول روز و سندروم خستگی مزمن به بازار آمد، اما به‌تدریج با پیشرفت علم و تجربه‌های گوناگون مشخص شد، می‌توان از این دارو در درمان کودکانی که دچار اختلال بیش‌فعالی و کم‌توجهی هستند نیز استفاده کرد. قرص ریتالین خواصی شبیه آمفتامین دارد و متأسفانه در سال‌های اخیر مصرف خودسرانه این دارو در کشور ما رو به افزایش است.

* بعضی از دانشجویان بدون آگاهی از اثرات زیانبار آن، در شب‌های امتحان از این قرص استفاده می‌کنند تا بتوانند چندین ساعت متوالی بیدار بمانند و به شکل غیرمعمولی تمرکز خود را در مدت طولانی حفظ کنند. عمده‌ترین دلیل گرایش به استفاده از این قرص‌ها الگوبرداری و نقش‌پذیری از گروه دوستان است، تقویت حافظه، افزایش تمرکز و دقت دانشجویان هنگام درس خواندن به‌ویژه شب‌های امتحان از دیگر علل گرایش دانشجویان به مصرف این قرص است.

* اما اگر چنین قرصی را از داروخانه بخواهید بدون نسخه پزشک تهیه کنید، آن را در اختیار شما قرار نمی‌دهند؛ هرچند به‌دست آوردن آن از شبکه‌ها و کانال‌های مجازی چندان سخت نیست. محمدرضا قدیرزاده، کارشناس درمانگر و پژوهشگر حوزه اعتیاد معتقد است: « براساس گزارش‌ها کنکور و فصل امتحانات عامل افزایش ۵۰درصدی مصرف ریتالین است و براساس نتایج یک مطالعه روی دانشجویان ایرانی، از هر ۱۰دانشجو، ۶نفر سابقه مصرف ریتالین دارند.»