ايران در خاطرات بولتون

جان بولتون، هفته گذشته در گفت‌وگو با شبكه خبري اي‌بي‌سي امريكا خلاصه محتواي كتاب خود را در مورد رييس‌جمهور امريكا اين‌گونه توصيف كرد: «فكر نمي‌كنم براي اين مقام مناسب باشد و فكر نمي‌كنم كه از صلاحيت كافي براي انجام وظايف رياست‌جمهوري برخوردار باشد.»

به گزارش امیدنامه، مشاور پيشين امنيت ملي رييس‌جمهور امريكا كه تابستان گذشته از كار خود اخراج شد، اما حالا كمتر از ۹ ماه بعد از اخراجش، انتقام خود را از رييس پيشين گرفته است. در كتاب بولتون با عنوان «در آن اتاق اتفاق افتاد» از همه جنبه‌هاي رياست‌جمهوري دونالد ترامپ انتقاد شده است. ترامپ مي‌گويد داستان‌هاي اين كتاب ساختگي و دروغ است و وكلايش از بولتون به خاطر به خطر انداختن امنيت ملي شكايت كرده‌اند. بولتون اما در اين كتاب ترامپ را به حراج امنيت ملي امريكا متهم كرده است. اظهارات بولتون در مورد تلاش ترامپ براي كسب حمايت رييس‌جمهور چين در انتخابات پيش‌رو باعث شده است تا نيويورك تايمز ترامپ را «مرد چيني‌ها در واشنگتن» توصيف كند و بلومبرگ بنويسد كه «چيني‌ها خواهان يك دور ديگر رياست‌جمهوري ترامپ هستند.» ترامپ به عنوان فردي ناآگاه از شرايط جهان و مشتاق براي رشوه دادن به قدرت‌هاي ديگر براي تمديد حضورش در كاخ سفيد توصيف شده است. بولتون مدعي است كه شاهد نزديك معامله امنيت ملي امريكا با اطلاعات عليه رقيب انتخاباتي ترامپ بود و ادعا مي‌كند كه از تلاش براي تاثيرگذاري ترامپ بر دستگاه قضايي امريكا براي دادن امتياز به رييس‌جمهور تركيه خبر دارد. هر چند اين اطلاعات جديد، به ازاي يك قرارداد چرب ۲ ميليون دلاري در يك كتاب ۶۰۰ صفحه‌اي منتشر شده‌اند. زماني كه مجلس نمايندگان امريكا براي استيضاح ترامپ از جان بولتون دعوت كرد تا شهادت دهد، او حاضر به همكاري نبود.

پشت پرده‌هاي نگاه به تهران

بولتون از گذشته به عنوان يكي از تندروترين سياستمداران ضدايراني در واشنگتن محسوب مي‌شد. اين رويكرد ضدايراني جان بولتون، در كتاب او هم مشهود است. اگر جايي از عملكرد ترامپ در مورد ايران انتقاد شده ‌باشد، به خاطر اين است كه ترامپ به ايران حمله نظامي نكرده است. او مي‌گويد كه تصميم ترامپ براي چشم‌پوشي از حمله نظامي به ايران بعد از سرنگوني پهپاد متجاوز امريكايي در آسمان ايران، بدترين تصميم يك رييس‌جمهور بود. او در كتابش مي‌نويسد كه ترامپ چندان مشكلي با حمله نظامي از سوي رژيم اشغالگر سرزمين فلسطين به ايران نداشت، هر چند تل‌آويو هرگز نتوانست اين ايده را عملي كند. بولتون مي‌نويسد كه پيش از سفر به سرزمين‌هاي اشغالي فلسطين، ترامپ پيامي را براي نتانياهو به او داد و گفت: «به بي‌بي بگو اگر بخواهد از نيروي نظامي استفاده كند، از او حمايت مي‌كنم. اين را به او گفته‌بودم، اما تو هم به او بگو.» بولتون اشاره مي‌كند كه در مورد احتمال حمله نظامي اسراييل به ايران با ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه هم گفت‌وگو كرده است. به گفته بولتون، پوتين معتقد بود كه تل‌آويو توانايي و ظرفيت كافي براي رويارويي مستقيم با ايران را ندارد.

يكي از تازه‌ترين افشاگري‌هاي بولتون از درون كاخ سفيد، مربوط به سفر محمدجواد ظريف، وزير امورخارجه جمهوري اسلامي ايران به بئاريتس فرانسه، در حاشيه اجلاس سران گروه ۷ است. او از غوغايي كه در ميان دولتمردان امريكايي و اسراييلي براي جلوگيري از اين سفر رخ داد خبر مي‌دهد و مي‌نويسد كه نتانياهو بارها تلاش كرده است تا بعد از آگاهي از سفر ظريف به فرانسه با ترامپ تماس بگيرد تا مبادا توافقي در حاشيه اين نشست با ايران انجام شود. هر چند به گفته جان بولتون، جارد كوشنر، مشاور ارشد و داماد دونالد ترامپ، همه تلفن‌هاي نتانياهو را شخصا پاسخ داده و اجازه نداده است كه او با ترامپ گفت‌وگو كند. بولتون مي‌نويسد كه از كوشنر در مورد دليل ممانعتش از تماس نتانياهو با ترامپ سوال كرده و جواب شنيده است: «فكر نمي‌كنم درست باشد كه يك رهبر خارجي در اين مورد تصميم بگيرد كه ما با چه كسي ديدار كنيم و با چه كسي نكنيم.» به گفته بولتون، ترامپ دعوت امانوئل مكرون، رييس‌جمهور فرانسه را براي ديدار ميان رييس‌جمهور امريكا با وزير خارجه جمهوري اسلامي ايران پذيرفته‌بود و او هم مانند نتانياهو به‌شدت از اين اقدام ترامپ خشمگين شده‌بود. مي‌نويسد: «به آنها گفتم كه وقتي فشار را از روي ايران‌برداريم، ديگر خيلي سخت است كه فشار را دوباره برگردانيم. ... اما چه مي‌شود كرد كه چشمان آنها از نوك دماغ‌شان جلوتر را نمي‌ديد.» بولتون در اين كتاب ادعا مي‌كند كه هرچند ديدار ترامپ با ظريف اتفاق نيفتاد، اما بعيد نيست كه جارد كوشنر و استيو منوچين، وزير خزانه‌داري دولت ترامپ با ظريف ديدار كرده‌باشند. او مي‌نويسد: «اين فرضيه باعث شده‌بود تا مقام‌هاي ارشد اسراييلي حسابي خشمگين شوند و پمپئو هم حسابي سرخورده شده‌بود.»

 

تلاش نافرجام براي توقف انتشار

كاخ سفيد تلاش خود را كرد، اما عاقبت نتوانست جلوي انتشار كتاب خاطرات جان بولتون، مشاور پيشين امنيت ملي رييس‌جمهوري امريكا را بگيرد. كتابي كه ابتدا به بهانه مرور توسط نهادهاي اطلاعاتي براي حذف اطلاعات محرمانه انتشارش متوقف شده‌بود اين‌بار با حكم قاضي و رد شكايت وكلاي دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا مبني بر نقض «توافق عدم افشاي اطلاعات» اجازه يافته است تا فردا روي پيشخوان كتابفروشي‌ها قرار بگيرد. هر چند تا به امروز، بخش بزرگي از اطلاعات و خاطرات مورد اشاره در اين كتاب، توسط رسانه‌ها به صورت خلاصه منتشر شده‌اند. رويس لمبرت، قاضي فدرال منطقه كلمبيا، روز شنبه در حكمي اعلام كرد كه با توجه به توزيع گسترده كتاب در كتابفروشي‌ها پيش از زمان رونمايي و ارايه آن به رسانه‌ها براي بررسي، ديگر هيچ راهي براي جلوگيري از انتشار محتواي كتاب وجود ندارد. با اين حال اين قاضي فدرال امريكا گفته است كه مساله انتشار محتواي محرمانه در اين كتاب را در دادگاه بررسي خواهد كرد و ممكن است، جان بولتون، به دليل عدم رعايت محرمانگي به پرداخت جريمه محكوم شود.

ستاره رسانه‌ها

حالا جان بولتون، مشاور امنيت ملي تندرو و افراطي پيشين رييس‌جمهور امريكا به ستاره رسانه‌هاي جمعي اين كشور بدل شده است. تاكنون كتاب‌هاي زيادي از خاطرات مقام‌هاي پيشين كاخ سفيد، خبرنگاران و نزديكان دولت دونالد ترامپ منتشر و در بسياري از آنها انتقادهاي تندي از نحوه عملكرد ترامپ در دوران رياست‌جمهوري‌اش مطرح شده است، اما كتاب بولتون وضعيت متفاوتي دارد. رسانه‌ها مي‌پرسند اگر عملكرد ترامپ تا اين حد خطرناك بوده است چرا بولتون زودتر حاضر به كناره‌گيري و افشاگري نشده است و چرا حاضر نشد در فرآيند استيضاح ترامپ مشاركت كند؟ اما در هر صورت، كتاب بولتون، هر چند به صورت كوتاه‌مدت اثر خود را بر دولت ترامپ گذاشته است. تجمع انتخاباتي شنبه شب ترامپ در شهر تولسا، با استقبال ناچيز طرفدارانش مواجه شد، نظرسنجي‌ها نشان مي‌دهند كه او بيش از ۱۰ درصد از رقيب انتخاباتي‌اش جو بايدن عقب افتاده است. دونالد ترامپ تلاش مي‌كند كه چهره خود را بعد از انتشار اين كتاب بازسازي كند، او بولتون را يك دروغگو خطاب كرده است و وزير خارجه‌اش مايك پمپئو، لقب خائن را براي بولتون انتخاب كرد. اما به هر تقدير، نتيجه انتشار اين كتاب در سياست امريكا هر آنچه باشد، كتاب بولتون مجموعه‌اي از انتقادها از رفتار ترامپ است كه بعد از سه سال و نيم، ديگر هر ناظر آگاهي در مورد آنها باخبر است.

افزودن نظر جدید