- کد مطلب : 12367 |
- تاریخ انتشار : 23 آبان, 1395 - 14:38 |
- ارسال با پست الکترونیکی
تأثیر پیروزی ترامپ بر انتخابات ریاست جمهوری ایران
به نوعی به نظر می‌رسید که در عرصه سیاست داخلی گروه‌های تندروی مخالف برجام از انتخاب «پاره‌کننده برجام» به عنوان رییس جمهور آمریکا خرسند شده‌اند و سازهای‌شان را برای ارکستر انتخابات ۹۶ کوک می‌کنند. برای بررسی این واکنش‌های به سراغ تعدادی از صاحب‌نظران رفتیم تا نظرشان را در مورد اثر انتخاب ترامپ در سیاست داخلی ایران بپرسیم.
علی خرم، دیپلمات پیشین معتقد است که اگر انتخاب ترامپ به ضرر منافع ملی ایران باشد، همه باید ناراحت باشند. به اعتقاد این کارشناس روابط بین‌الملل منافع ملی اعتدال‌گرا، اصول‌گرا و اصلاح‌طلب نمی‌شناسد. الهه کولایی نماینده پیشین مجلس اما می‌گوید که تردیدی در تأثیر انتخابات آمریکا در سیاست داخلی ایران نیست، اما قطعاً با تدبیر و هشیاری به راحتی می‌توان حتی اگر تهدیدی وجود داشته‌باشد آن را به فرصت تبدیل کرد.
از سوی دیگر رسول منتجب‌نیا معتقد است که دستاویز قرار دادن شکست برجام برای توفیق در رویارویی‌های جناحی کوته‌نظرانه و اشتباه است. داریوش قنبری نماینده پیشین مجلس معتقد است که در واقع خطر پاره‌کردن برجام بیشتر از سوی تندروها در داخل است. به اعتقاد این تحلیل‌گر سیاسی برجام به تصمیم واشنگتن قابل نقض کردن نیست، خطر آنجاست که برخی با نگاهی افراطی و برای اهداف انتخاباتی در داخل بخواهند، بهانه‌ای برای بی اثر کردن توافق هسته‌ای ایجاد کنند. آذر منصوری، فعال اصلاح‌طلب هم معتقد است که در مورد برجام باید صدایی کاملاً واحد از داخل ایران به گوش برسد، چرا که برجام دستاوردی محصول اجماع همه جناح‌های سیاسی است و برای حفظ آن و تأمین منافع مردم باید وحدت میان تمام گروه‌ها حفظ شود.
خرم: ترامپ به درد منافع ملی بخورد همه باید خوشحال باشیم
علی خرم، نماینده پیشین ایران در مقر اروپایی سازمان ملل متحد، دونالد جی. ترامپ رییس جمهور منتخب آمریکا را به یک هندوانه در بسته تشبیه می‌کند. او می‌گوید: «اگر چه در طول مبارزات انتخاباتی آقای ترامپ مواضعی اتخاذ کرده، اما باید بدانیم که ترامپ حتی یک روز هم تجربه حکومت‌داری، دیپلماسی و سیاست خارجی ندارد، نه مانند خانم هیلاری کلینتون وکالت کرده، نه تجربه وزیر خارجه بوده و نه در سنا نمایندگی کرده‌است.» خرم معتقد است که به هر تقدیر قضاوت در مورد ترامپ، قضاوت زودهنگام است.
علی خرم تاکید می‌کند: «باید توجه داشت که اگرچه آقای ترامپ به عنوان نامزد جمهوری‌خواهان به ریاست جمهوری انتخاب شده‌است، اما در طول کارزار انتخاباتی بسیاری از بدنه حزب جمهوری‌خواه از او فاصله گرفته‌اند و حتی برخی از خانم کلینتون حمایت کرده‌اند. اما حالا که آقای ترامپ به عنوان رییس جمهور انتخاب شده‌است، حزب جمهوری‌خواه و او مجبور به همکاری هستند و قطعاً در طول ۷۰ روز باقیمانده تلاش خواهند کرد چارچوبی برای سیاست‌ها و اولویت‌های داخلی و خارجی او تعیین کنند.»
به گفته خرم این دو عامل باعث می‌شود که نتوان از امروز در مورد سیاست‌های آینده دولت دونالد ترامپ پیش‌بینی کرد، چه برسد به اینکه بخواهیم اثر سیاست‌های نامشخص او را در شرایط داخلی ایران بررسی کنیم. خرم معتقد است: «یکی از تعیین کننده‌ترین مسائل در مورد سیاست خارجی دونالد ترامپ انتخاب او برای وزارت خارجه خواهد بود، انتخاب افرادی مانند ولید فارس و نیوت گینگریچ با سوابقی که دارند مسلماً به ضرر ایران تمام خواهد شد.»
او با اشاره به خوشحالی برخی تندروها در ایران از انتخاب ترامپ و وصل کردن آن به پاره شده برجام به عنوان مهم‌ترین دستاورد دولت یازدهم، که می‌تواند جایگاه این دولت را در انتخابات بعدی به خطر بیاندازد می‌گوید: «مساله این است که ایران اصلاح‌طلب و اعتدال‌گرا و اصول‌گرا نمی‌شناسد، همه سوار یک کشتی هستیم، اگر سیاست‌های ترامپ به ضرر ما باشد، قطعاً به ضرر همه مردم ایران است، فارغ از جناحی که به آن تعلق دارند.»
علی خرم در عین حال در پاسخ به اینکه برخی پیش‌بینی یا تمایل به انتخاب خانم هیلاری کلینتون را ذوق‌زدگی اصلاح‌طلبان می‌نامیدند گفت: «اینجا هم تفاوتی نمی‌کند، نگرانی اصلاح‌طلبان، کارشناسان سیاست خارجی چه در ایران و چه در سراسر جهان، انتخاب شخصیتی مانند ترامپ به ریاست جمهوری بود، حال که ایشان انتخاب شده‌است، اگر سیاست‌های او به منافع ملی ایران ضربه بزند، همه ما ضربه می‌خوریم، اگر هم منافع ملی ایران با انتخاب ترامپ تأمین شود، آنگاه هیچ کارشناس و اصلاح‌طلبی بخیل نیست، همه کارشناسان در کنار روزنامه‌های اصول‌گرا خوشحالی خواهند کرد.»
کولایی: تأثیر انتخاب ترامپ در سیاست داخلی غیر قابل انکار است اما ...
الهه کولایی استاد دانشگاه می‌گوید: «نتایج انتخابات آمریکا نه تنها بر کشور ما بلکه بر مسائل داخلی بسیاری از کشورهای جهان تأثیر گذار است. دلیل این امر نگرش متفاوت دولت باراک اوباما و دولت آینده آمریکا به ریاست دونالد ترامپ در مورد مسائل بین‌المللی و مسائل منطقه‌ای دارند.»
کولایی تصریح کرد: «دیدگاه دولت جدید آمریکا مسلماً با دیدگاه دولت اوباما در مورد نقش و تأثیر دولت آمریکا در روابط بین‌المللی و مسائل سیاست خارجی متفاوت خواهد بود و این امر باعث می‌شود در همه مناطقی که آمریکا نفوذ دارد یا منافعی در آن دارد، تغییرات جدیدی پدید بیاید. این تفاوت نه تنها می‌تواند فضای بین‌المللی را تحت تأثیر قرار دهد و توازن قوا و روابط میان کشورها را تغییر دهد، بلکه می‌تواند بر مسائل سیاست داخلی کشورها هم تأثیر گذار باشد.»
وی راهکار مقابله با تاثیرات مخرب تغییر نگاه در واشنگتن را اینگونه تشریح می‌کند: «نگرش متفاوت دولت آتی آمریکا به برجام این الزام را ایجاد می‌کند تا دستگاه سیاست خارجی کشورمان با نگرشی پویا، ضروری است که دستگاه دیپلماسی کشور ما تحرک بسیار بیشتر داشته‌باشد. دستگاه دیپلماسی ایران باید برای حفظ و بهبود شرایط اجرای برجام در دوران پس از انتخاب ترامپ از ابزارها و امکاناتی که در منطقه پرآشوب خاورمیانه دارد بهترین بهره‌برداری را کند، تا بتواند به عنوان اهرم فشار متقابل جلوی وارد آمدن ضربه‌های احتمالی از سوی دولت ترامپ به منافع ملی کشور را بگیرد.»
کولایی ادامه داد: «تأثیر نتیجه انتخابات آمریکا در سیاست‌های داخلی ایران غیر قابل انکار است، اما آنچه اهمیت دارد چگونگی واکنش به آن و اتخاذ روش‌های مناسب در جهت منافع مردم ایران است. این رویکرد با استفاده از تجربه‌های پیشین، هشیاری و تدبیر می‌تواند موفق باشد و باعث شود که نتیجه انتخابات آمریکا بیشترین منافع و کمترین مضرات را برای ایران در پی داشته‌باشد.»
منتجب‌نیا: آرزوی بر هم خوردن توافق هسته‌ای کوته نظری است
حجت الاسلام رسول منتجب نیا، قائم مقام دبیرکل حزب اعتماد ملی نیز در این زمینه گفت: «در طول تاریخ همیشه عده‌ای با سیاست‌های یک دولت موافق و عده‌ای دیگر مخالف بودند. بنابراین از نگاه مخالف و بعضاً منتقدی که به دولت فعلی وجود دارد، چندان نباید نگران شد و یا تعجب کرد.»
منتجب نیا ادامه داد: «ابتدای دولت حسن روحانی نیز عده‌ای مدام بر سر مسأله برجام سنگ اندازی می‌کردند و در حالی رهبر انقلاب از آقای ظریف حمایت کرد و او را فردی انقلابی خواند اما همچنان بحث‌های بی موردی در این خصوص مطرح می‌کردند که رفته، رفته ماهیت آن مشاهده شد.» او افزود: «اما آنچه مورد خواست مردم ایران بود، به همت تیم مذاکره کننده هسته‌ای در نهایت انجام شد و اکنون دوباره عده‌ای ممکن است، بر اساس حرفهای ترامپ بگویند که نتیجه‌ای که دولت قول داده بود با رئیس جمهوری جدید آمریکا میسر نخواهد شد.
این فعال اصلاح طلب اظهار کرد: آنچه رخ می‌دهد اما تکرار تاریخ است. چراکه در دولت اصلاحات نیز چنین تجربه‌ای وجود داشت و با روی کار آمدن بوش، رئیس جمهور وقت آمریکا، عده‌ای در داخل، گفتمان، گفت و گو با دنیا را از سوی ایران، زیر سؤال بردند. اکنون نیز ممکن است، چنین اتفاقی بیفتد اما موضوع اصلی این است که ایران جایگاه و نگاه خود را در منطقه و بین اعضای گروه 1+5 تثبیت کرده است. او ادامه داد: از طرف دیگر توافق هسته‌ای بین کشور ایران و آمریکا نیست. بلکه بین ایران و تعداد زیادی از کشورها در شورای امنیت و آمریکا تنها یکی از این کشورها است. بنابراین باید یک سهم برای آن قائل بود و نه بیشتر. رسول منتجی نیا در پایان این گفت و گو گفت: اگر عده‌ای منتظر هستند که به هر دلیلی موضوع توافق هسته‌ای ایران بر هم بخورد تا به این واسطه، بگویند که سیاست روحانی شکست خورد، باید بگویم که این کوته نظری است. یعنی عده‌ای به فکر خود هستند و نه به فکر کشور و منافع ملی.»
قنبری: برخی به دنبال زمین گیر کردن دولتند
همچنین داریوش قنبری، نماینده اصلاح طلب مجلس هشتم شورای اسلامی هم اظهار کرد: «رفتار ترامپ با ایران و بر هم زدن و یا به قول ترا، پاره کردن برجام، بیش از هر چیزی به ایران بستگی دارد.» او در توضیح این مطلب گفت: «توافق هسته‌ای، توافقی بین ایران و کشورهای عضو شورای امنیت است. از این جهت، آمریکا فقط یکی از این کشورها است که اگر رأی مخالف هم داشته باشد، نمی‌تواند نظرش را به سایر کشورها تحمیل کند و تنها در صورتی این اتفاق می افتد که ایران از یک سری فعل و انفعالات خاص استفاده کند و برجام را در برخی جنبه‌ها اجرایی نکند. این بهانه‌ای به دست ترامپ می‌دهد که بگوید، ایران به تعهدات خود عمل نکرده و توافق هسته‌ای، منتفی است.» او ادامه داد: «از سوی دیگر ممکن است خودش نیز این راه را پیش بگیرد که در برخی جنبه‌ها سنگ اندازی کند تا این اتفاق ادامه پیدا نکند.»
قنبری تصریح کرد: «اما موضوع مهم این است که سیاست حسن روحانی تا کنون سیاست پیروی بوده است و اگر مخالفان بخواهند از منتفی شدن برجام به عنوان یک حربه برای تخریب او استفاده کنند، کارآیی ندارد. چراکه سیاست او، سه سال موفق بود و موضوع به ایران باز نمی‌گردد.» قنبری تصریح کرد: «سیاست حسن روحانی نیز سیاست مقتدرانه و از موضع بالا و نه ضعف، بوده است. از این رو با توجه به شناخت افکار عمومی در ایران و حتی جامعه جهانی، تضعیف این دولت در داخل، سیاست موفقی نخواهد بود.» این فعال اصلاح طلب تأکید کرد: «ایران در جامعه جهانی مخصوصاً بعد از رخداد حادثه 11 سپتامبر، در شرایط بدی قرار داشت که حتی احتمال جنگ می‌رفت و سیاست‌های اشتباه نسبت به جامعه جهانی، هشت سال مردم ایران را در سخت‌ترین شرایط قرار داد. با توجه به این موضوع مردم اکنون می بیننند که نه تنها ایران در جامعه جهانی به عنوان کشوری جنگ طلب شناخته نمی‌شود، بلکه کشوری اهل گفت و گو و تعامل است. مردم این سیاست‌ها را می‌بینند و قطعاً منتقدان اگر نسبت به این سیاست‌ها نقدی داشته باشند، می‌تواند گفت که تنها هدفشان زمین زدن دولت روحانی است و نه نقد منصفانه.» او در پایان یادآور شد: «خطر آنجاست که برخی با نگاهی افراطی در داخل بخواهند، بهانه‌ای برای بی اثر کردن توافق هسته‌ای ایجاد کنند. در این صورت هم می‌توان گفت که هدف آنها تنها بهره برداری انتخاباتی دارد.»
منصوری: سیاست داخلی ایران متأثر از تغییرات آمریکا نیست
آذر منصوری، فعال سیاسی اصلاح طلب، با اشاره به اینکه برجام برگ برنده دولت روحانی است، گفت: یکی از بخش‌هایی که دولت توانسته با نمره قبول بالایی به تعهداتش عمل کند، موضوع توافق هسته‌ای است. اما اکنون با توجه به تغییراتی که رخ داده و انتخاب ترامپ به عنوان رئیس جمهور، جمهوری خواه و مخالف با برجام، آینده برجام مورد سؤال است.
عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت در همین زمینه ادامه داد: در واقع موضوعی که بیشتر مورد توجه و حتی ممکن است، محل چالش با دولت آمریکا، (بعد از روی کار آمدن ترامپ) باشد، موضوع توافق هسته‌ای است.
او یادآور شد: نگاه و اقع بینانه به روندی که موجب شکل گیری توافق هسته‌ای شد، نوع گفتمان حسن روحانی و تیم سیاست خارجی‌اش بود. از این رو می‌توان گفت که این نوع نگاه و برخورد روحانی و تیمش در نزدیک به سه سال گذشته با جامعه جهانی، این نگرانی را قطعاً برطرف و یا به حداقل ممکن می‌رساند.
منصوری تاکید کرد: «ضمن اینکه مسأله اصلی بعد از روی کار آمدن ترامپ مسأله دولت آمریکا و مشکلاتی است که جامعه آمریکا به دنبال خواهد داشت و مسأله سیاست داخلی ایران مطرح نیست. سیاست داخلی ایران و انتخابات‌هایی که در کشور برگزار می‌شود، هرگز تا کنون متأثر از آمریکا نبوده که اکنون بخواهد تأثیر خاصی بگذارد. تنها نکته برجام است که ممکن است، نگرانی ایجاد کند.»
او تصریح کرد: «برون رفت از شرایط بد ایران در عرصه جهانی یکی از مواردی بود که با روی کار آمدن دولت حسن روحانی، مورد توافق همه جریان‌ها و احزاب سیاسی در کشور بود. از این رو در این خصوص باید صدای واحد ایران به گوش آمریکا و جامعه جهانی درباره حل این موضوع به گوش برسد. در این صورت موضع دولت و مردم ایران به خوبی در عرصه جهانی روشن خواهد شد.»
منصوری گفت: «بنابراین از حضور ترامپ به عنوان رئیس جمهوری آمریکا باید به عنوان یک فرصت استفاده کرد و نه یک تهدید. این حضور برای رسیدن به یک اجماع داخلی و شنیده شدن صدای واحد درون ایران می‌تواند، نفرصت بزرگی باشد. اگر این صدای واحد از ایران به گوش جهانیان برسد، نه تنها موضع ایران را در جامعه جهانی تقویت می‌کند بلکه فرصت گفت و گوها، تهدیدهای منطقه‌ای را هم می‌تواند کاهش دهد.»
او افزود: «اگر دولت ایران به معنی عام بتواند این رویکرد را ادامه دهد، تهدیدی متوجه ایران نیست. بنابراین باید این نکته را در نظر داشت که بحث اصلی در انتخابات ایران باید، تمرکز بر سیاست داخلی، گفت و گوهای داخلی و برطرف کردن مشکلات و مسائل مردم باشد.»
منصوری در پایان یادآوری کرد: «اولویت دولت باید حل مشکلات مردم باشد و در این بین مردم نیز با رساندن صدای واحد خود به جامعه جهانی، به دولت کمک خواهند کرد که از این موضوع فارغ باشد. آنچه مورد خواست ترامپ هم است در نهایت نمی‌تواند برابر افکار عمومی دوام بیاورد.»
منبع: روزنامه امید ایرانیان
افزودن نظر جدید