امید

مردم به لیست رای می‌دهند
با این حال لیست‌های انتخاباتی چه تاثیری برای کاندیداها می‌تواند داشته باشد؟ آیا لیست‌ها از قدرت برخوردار هستند؟ حسین کنعانی مقدم، دبیرکل حزب سبز ایران درباره تاثیر لیست‌های انتخاباتی برای جذب آراء مردمی به «ابتکار» گفت: لیست‌بندی در انتخاباتی مانند مجلس شورای اسلامی در تهران بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد یعنی این موضوع در شهرستان‌ها از اهمیت کمتری برخوردار است. او در ادامه افزود: علت اهمیت تاثیر لیست درتهران به تعداد نفرات آن بر می‌گردد به دلیل اینکه از تهران 30 نماینده وارد مجلس شورای اسلامی می‌شوند و همه جناح‌ها اعم از اصلاح‌طلب و اصولگرا برای جذب آراء مردمی در تهران بیشتر تلاش می‌کنند تا کاندیداهای خود را به عنوان نماینده به سمت مجلس شورای اسلامی هدایت کنند. به گفته کنعانی مقدم، تجربه ثابت کرده مردم به لیست‌ها رای می‌دهند تا افراد یا همان کاندیداها. بنابراین همان‌طور که پیشتر گفته شد لیست در شهرستان‌ها کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. این فعال سیاسی اصولگرا با بیان اینکه شرایط و ویژگی‌های متفاوتی در شهرستان‌ها وجود دارد و کاندیداها مجبور هستند تا برای جذب آراء مردمی بیشتر تلاش کنند، افزود: نظام جمهوری اسلامی ایران حزبی نیست به این معنا که احزاب، پارلمان را تشکیل نمی‌دهند. بنابراین در انتخاباتی همچون مجلس شورای اسلامی، لیست‌ها هستند که حرف اول را می‌زنند به دلیل اینکه تجربه ثابت کرده لیست‌ها رای آورتر هستند.
مجلس آموزشگاه قانونگذاری نیست
دبیرکل حزب سبز ایران در ادامه به ویژگی‌ها و اصول لیست بندی اشاره کرد و گفت: برای هر گروه و جریان سیاسی لیست بندی شرایط متفاوتی دارد، اما از نظر من، برای لیست بندی باید به نکاتی از جمله قانون‌گرایی، عقلانیت، جوان‌گرایی مبارزه با فساد و... توجه شود. وی در این باره اضافه کرد: به عقیده من، نماینده‌ای که دوبار در مجلس شورای اسلامی حضور داشته است نباید وارد لیست‌های انتخاباتی شود در غیر این صورت جوان‌گرایی را زیر پا گذاشته‌ایم. این فعالی سیاسی اصولگرا تاکید کرد: کاندیداهایی که در لیست قرار می‌گیرند باید شرایط مالی یکسانی داشته باشند به دلیل اینکه تامین هزینه‌های انتخاباتی فردی که توانایی پرداخت آن را ندارد نباید شخص یا اشخاص دیگری هزینه‌های انتخاباتی وی را پرداخت کنند. کنعانی مقدم شرایط لازم برای نماینده شدن را اصلی مهم دانست و در ادامه تصریح کرد: به عقیده من، شخصی که شرایط نماینده شدن را ندارد نباید به مجلس شورای اسلامی وارد شود یعنی نماینده نباید از اصول قانون‍گذاری بی‌اطلاع باشد اگر نماینده‌ای از این ویژگی مهم بی بهره باشد قطعا دوره اول چهار ساله مجلس را برای وی به آموزشگاهی برای قانون‌گذاری تبدیل کرده‌ایم. 
سرلیست‌ها تابلوی لیست‌ها هستند 
کنعانی‌مقدم در ادامه به مسئولیت پذیری لیست دهنده در قبال مردم اشاره کرد و افزود: اگر کاندیدایی به عنوان نماینده از لیستی وارد مجلس شورای اسلامی شود باید لیست دهنده و کسی که نام او را در لیست و حزب خود آورده عملکرد وی را در مجلس شورای اسلامی نظارت کند. به گفته کنعانی مقدم، احزاب و لیست دهندگان باید پاسخگوی ملت باشند به دلیل اینکه نظارت یکی از اصول لازم احزاب محسوب می‌شود. به عقیده من، سرلیست‌ها تابلوی لیست‌ها هستند. دبیرکل حزب سبز ایران به یکی از مشکلات اصلی کاندیداها در لیست‌ها اشاره کرد و گفت: متاسفانه برخی از کاندیداها در اکثر لیست‌ها اعم از اصولگرا و اصلاح‌طلب حضور دارند به این معنا که این اشخاص اصلا نمی‌دانند اهداف و نظرات آن حزب بر چه مبنایی است و وارد لیست‌های متفاوت می‌شوند و بعد از آنکه وارد مجلس شورای اسلامی شدند از اهداف و آرمان‌های لیست و حزبی که از طریق آن وارد مجلس شده اند هیچ دفاعی انجام نمی‌دهند. این فعال سیاسی اصولگرا در ادامه تصریح کرد: برخی از نمایندگان که به عنوان کاندیدا در لیست‌ها قرار گرفتند نمی‌خواهند تابعیت خود را نسبت به آن بپذیرند. 
لیست در شهرهای بزرگ معنا دارد
حجت‌الاسلام رسول منتجب‌نیا، قائم‌مقام حزب اعتماد ملی نیز درباره تاثیر لیست‌های انتخاباتی برای جذب آراء مردمی به «ابتکار» گفت: در ایام انتخابات احزاب و گروه‌های سیاسی همچنین شخصیت‌های اثرگذار جامعه برای اقدامات سیاسی و انتخاباتی فعال و تلاش می‌کنند تا به نوعی مردم را برای مشارکت حداکثری و اخذ آراء مردمی راهنمایی و هدایت کنند. وی در این باره اضافه کرد: در بسیاری از حوزه‌های انتخابیه کشور شهرها و شهرستان‌هایی فقط یک نماینده می‌تواند مجلس شورای اسلامی داشته باشد به دلیل اینکه اوضاع و شرایط شهرستان‌ها با شهری مانند تهران متفاوت است. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با بیان اینکه از تهران 30 نماینده می‌تواند وارد مجلس شورای اسلامی شوند، افزود: به عقیده من، بحث لیست در شهرهای بزرگی همچون تهران، شیراز، اصفهان و ... معنا دارد از طرفی دیگر باید به شرایط خاص شهرها برای ارائه لیست توجه کرد. قائم مقام حزب اعتماد ملی درباره شرایط خاص در شهرهای ایران توضیح داد و گفت: به طور مثال شهری مانند تهران مردمش سیاسی هستند طبیعتا در این گونه شهرها ارائه لیست یکی از اصول و معیارهای مهم و اساسی احزاب و گروه‌های سیاسی اعم اصلاح‌طلب و اصولگرا قرار دارد. به گفته وی، طبیعتا برای این گونه شهرها شرایطی خاص و حساسی وجود دارد و طبیعی است تا احزاب و جریانات سیاسی به این نوع شهرها برای ارائه لیست و کاندیدا حساسیت به خرج دهند. 
اصلاح‌طلبان در دوره نهم لیست نداشتند 
منتجب‌نیا آزادی مردم برای دادن رای در همه انتخابات از جمله مجلس شورای اسلامی را حق دانست و در ادامه تاکید کرد: ملت ایران در تمام حوزه‌های انتخابیه کشور حق آزادی در رای دارند و هر شخصی که مد نظر داشته باشند به آن رای خواهند داد و همان‌طور که پیشتر گفتم، در شهری مانند تهران که شرایط خاصی از جمله سیاسی بودن مردم ... وجود دارد. مردم به لیست‌ها توجه‌ بیشتری نشان می‌دهند پس شهروندان تهرانی و شهرهای بزرگ به لیست‌ها رای می‌دهند. او تصریح کرد: لیست‌ها از هر جناح و گروه سیاسی اعم از اصلاح‌طلب و اصولگرا ارائه می‌شود برای همین می گویم مردم به اینکه کاندیداها در کدامیک از لیست‌های جریانات سیاسی قرار دارند، توجه می‌کنند. قائم مقام حزب اعتماد ملی جریانات سیاسی اصولگرا و اصلاح‌طلب را دو جریان ریشه دار در ایران دانست و در ادامه تاکید کرد: شرایط و وضعیت یکسانی دو جناح سیاسی برای ارائه لیست و رقابت سیاسی و انتخاباتی وجود دارد. بنابراین جناح‌های سیاسی راست و چپ در انتخابات مجلس شورای اسلامی با یکدیگر رقابت خواهند داشت. وی یادآور شد: در مقطع‌های مختلف زمانی برخی از جناح‌ها اکثریت مجلس شورای اسلامی را در اختیار داشتند به طور مثال؛ در دوره سوم جریانی معروف به نام خط امام در مجلس شورای اسلامی غالب بود به دلیل اینکه لیست این جریان در انتخابات بیشترین رای را کسب کرد. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب ادامه داد: در دوره ششم، اکثریت مجلس در اختیار اصلاح‌طلبان قرار داشت به دلیل اینکه مردم به لیست اصلاح‌طلبان رای بیشتری دادند. به گفته او، گاهی شرایط و فضای سیاسی مجلس به سمت و سوی جناح رقیب اصلاحات یعنی اصولگرایان رفته است مانند دوره‌های هفتم، هشتم و نهم، به دلیل اینکه لیست اصولگرایان بیشترین آراء را به خود جذب کرد، اما نباید فراموش کرد اصلاح‌طلبان در دوره نهم لیستی ارائه نکردند یا تعداد کاندیداهای اصلاح‌طلب بسیار کم بود. به همین دلیل اکثریت مجلس نهم در اختیار جناح سیاسی راست قرار دارد. وی ادامه داد: به عقیده من، در شهرهای بزرگی همچون تهران لیست‌ها بسیار تعیین کننده هستند. 
احزاب پاسخگو باشند
قائم‌مقام حزب اعتماد ملی در ادامه به مسئولیت لیست‌دهندگان و احزاب در قبال مردم اشاره کرد و گفت: جناح‌ها و احزاب سیاسی پروانه دار یا گروه‌هایی که شناسنامه سیاسی دارند باید برای ارائه لیست و معرفی کاندیداها نسبت به عملکرد نمایندگانی که به واسطه لیست وارد مجلس شورای اسلامی شدند، به مردم پاسخگو باشند. وی در این باره بیان کرد: احزاب شناسنامه دار باید به عملکرد کاندیداهای خود در عرصه‌های مختلف سیاسی همچون مجلس شورای اسلامی پاسخگو باشند به دلیل اینکه مردم به لیست‌های آن‌ها رای دادند و به واسطه همین آراء مردمی کاندیداهای احزاب و گروه‌های سیاسی به عنوان نماینده به مجلس شورای اسلامی پا گذاشتند. منتجب نیا یادآور شد: در دوره هفتم مجلس شورای اسلامی گروهی به نام آبادگران در مجلس حضور یافتند. یادم هست در آن دوره این گروه تابلوهای تبلیغاتی خود را در کنار بزرگراه‌ها و خیابان‌ها نصب می‌کردند. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در این باره اضافه کرد: من و چند نفر از دوستان به وزارت کشور وقت تذکر دادیم که آیا این گروه مجوز دارد یا خیر و معلوم شد این گروه هیچ مجوزی ندارد، اما وزارت کشور نتوانست مانع از فعالیت‌های غیر قانونی انتخاباتی آبادگران شود. منتجب نیا تاکید کرد: وقتی گروه آبادگران وارد مجلس شدند هیچ نظارتی بر عملکرد آنان وجود نداشت یعنی مردم نمی‌دانستند به کجا و کدام دفتر برای اخذ توضیح از عملکرد آن‌ها پرسشی را مطرح کنند به دلیل اینکه این گروه فاقد مجوز و پروانه از وزارت کشور بود.