امید

 

به گزارش دیده‌بان محیط‌زیست و حیات وحش ایران، مدت‌هاست که محل دپوی زباله‌های شهری، بیمارستانی و عفونی در شهرستان پیشوا در استان تهران به چراگاه دایمی دام‌های اهلی تبدیل شده است. هر روز صدها رأس گوسفند در این محل مشغول به چرا و تغذیه از زباله‌ها هستند و درنهایت گوشت و فرآورده‌های دامی این گوسفندان به خوراک شهروندان تهرانی تبدیل می‌شود.

 

شهروندانی که هر روز سایه جدیدی را بر سر خود می‌بینند که سلامتی‌شان را تهدید می‌کند. یک روز هوای آلوده، روز دیگر آب‌هایی که نیتراته هستند و روزی دیگر سبزیجاتی که با فاضلاب شهری آبیاری می‌شوند. در این میان، باید ماجرای برنج‌های وارداتی آلوده، میوه‌هایی که با پارافین خوشگل و براق می‌شوند، سموم دفع آفاتی که در بافت محصولات باغی می‌مانند و... را هم اضافه کرد. حالا انتشار عکس‌هایی از گوسفندانی که در میان پسماندها، شکم خود را از زباله‌های بیمارستانی و عفونی سیر می‌کنند هم سایه جدیدی است که سلامتی هزاران شهروند تهرانی و ورامینی را تهدید می‌کند.

 

دراین‌باره، رئیس اداره محیط‌زیست شهرستان پیشوا با گلایه از مسئولان شهرداری که در دپوی بهداشتی زباله‌های این شهرستان کوتاهی کرده اند، می‌گوید: «سایت‌های انباشت و دپوی زباله شهرستان پیشوا، به دلیل محصور نبودن و رعایت نشدن موارد ایمنی و بهداشتی به چراگاه احشام و حیوانات تبدیل شده است.»

 

اسماعیل میرانزاده با اشاره به آمار تولید گوشت توسط هر گوسفند و هر گله آن، ادامه می‌دهد: «آمارها نشان می‌دهند از هر گوسفند زنده ۲۰ کیلو گوشت قرمز قابل استحصال است و در هر دوره پرواربندی ۳۰۰‌هزار کیلوگرم گوشت قرمز از این چراگاه زباله‌ای تولید می‌شود و اگر در طول مدت زمان یک‌سال بتوان سه دوره پرواربندی داشت، به‌طور متوسط در ‌سال ۹۰۰‌هزار کیلوگرم گوشت از طریق این چراگاه (زباله‌دان) تولید و روانه بازار مصرف می‌شود.»

 

درحالی به گفته رئیس اداره محیط‌زیست شهرستان پیشوا، هر‌ سال حدود یک‌میلیون کیلو گوشت گوسفندی در این شهرستان از زباله تولید می‌شود که در میان زباله‌های رهاشده در این مرکز دپو پسماند، زباله‌های بیمارستانی از قبیل آمپول و انواع زباله‌های عفونی بیمارستانی به چشم می‌خورد، زباله‌هایی که درون دستگاه‌ هاضمه گوسفندان، انباشته شده و عفونت‌های مختلفی را به جامعه منتقل می‌کند. همچنین تجمع افراد معتاد در این محل باعث وارد شدن سرنگ‌های تزریق موادمخدر و غیره به زباله‌ها و پراکنده شدن آنها در اطراف محل دپوی زباله شده و موجب انتقال انواع بیماری‌ها به سایر شهروندان می‌شود.  هرچند این اتفاق، یعنی تغذیه دام‌ها از پسماندهای شهری، به گفته دامپزشکان موضوع جدیدی نیست و پیش از این هم بار‌ها شنیده شده اما آنها معتقدند، آلودگی‌هایی که با تغذیه وارد بدن این دام‌ها می‌شود، در بافت‌های ماهیچه‌ای و کبد آنها رسوب کرده و پس از مصرف وارد بدن انسان‌ها هم می‌شود، سلامتی آنها را تهدید می‌کند و می‌تواند به انواع سرطان‌ها منجر شود.

 

سید جاوید آل‌داوود، عضو هیأت‌علمی دانشکده دامپزشکی و رئیس انجمن حمایت از حیوانات با تأکید بر این‌که موضوع چرای دام‌ها به وسیله پسماندهای شهری و حتی بیمارستانی موضوع جدیدی نیست و در گذشته هم بارها و بارها شنیده شده که دام‌ها از پسماندهای بیمارستانی تغذیه می‌شوند، به «شهروند» می‌گوید: «قطعا مواد شیمیایی موجود در زباله‌های بیمارستانی همچون مواد ضد سرطان، مواد شیمیایی که به صورت خوراکی و تزریقی در پسماندهای بیمارستانی وجود دارند، ترکیبات الکلی و به‌ویژه فلزات سنگین به راحتی جذب بدن حیوانات می‌شوند، در تمام ساختمان‌های بدن حیوانات رسوب می‌کنند. در این میان با توجه به این‌که کبد، مرکزی است که خون را غیرسمی می‌کند، این آلودگی‌ها را بیشتر جذب کرده و بیشتر در معرض آلایندگی قرار می‌گیرد.»  او با اشاره به این‌که بسیاری از آلودگی‌ها وارد شیر دام‌های شیرده هم می‌شود، ادامه می‌دهد: «دام‌هایی که از مواد آلوده تغذیه می‌کنند، شیرشان هم آلوده می‌شود این آلودگی به راحتی وارد بدن انسان‌ها می‌شود اما کسی به آن توجه نمی‌کند. مردم با آلودگی‌های بسیاری مواجه هستند، آلودگی آب، هوا و... دیگر جایی برای توجه به آلودگی دام‌ها باقی نمی‌ماند.»

 

رئیس انجمن حمایت از حیوانات درباره این‌که با مصرف گوشت آلوده این دام‌ها چه آلودگی‌هایی سلامتی مردم را تهدید می‌کند و آیا پختن آلودگی گوشت این دام‌ها را از بین می‌برد یا خیر، می‌گوید: «بستگی دارد آلودگی از چه نوعی باشد. آلودگی میکروبی، ترکیبات پروتئینی، فلزات و... . در آلودگی میکروبی اگر گوشت به‌طور کامل پخته شود، یعنی حدود ٤٠ تا ٥٠ دقیقه در آب جوشانده شود، آلودگی آن از بین می‌رود. اگر ترکیبات پروتئینی باشد، با پختن تغییر شکل می‌یابد و حتی ممکن است بار آلودگی آن بدتر هم شود اما اگر گوشت این دام‌ها به فلزات سنگین آلوده شده باشد، از بین نمی‌رود، با پختن هم به همان شکل باقی می‌ماند و به بدن فرد مصرف‌کننده منتقل می‌شود.»

 

آلودگی فلزات سنگین، با پختن از بین نمی‌رود و به بدن فرد مصرف‌کننده منتقل می‌شود، پیام محبی نایب‌رئیس بیمارستان دامپزشکی تهران و رئیس جامعه دامپزشکان ایران، در این‌باره می‌گوید: «یکی از اثرات باقی ماندن فلزات سنگین در خوراک و آب حیوانات، انتقال این فلزات به بدن فرد مصرف‌کننده گوشت و درنهایت ابتلا به سرطان است.»

 

گناه چرای دام‌ها در مرکز دپوی زباله‌های شهری و بیمارستانی بیشتر متوجه مسئولانی است که این زباله‌ها را به روش بهداشتی دپو یا بی‌خطر نمی‌کنند. محبی در ادامه بخش دیگر این گناه را متوجه دامداران و چوپانانی می‌داند که این حیوانات را پرورش می‌دهند و غیرمسئولانه و بدون توجه به سلامتی خود و خانواده خود، دام‌های‌شان را در مراکز دپوی زباله‌های خطرناک به چرا می‌برند. او ادامه می‌دهد: «به هر حال این افراد با این دام‌ها در ارتباط هستند و به نوعی با آنها زندگی می‌کنند، آلودگی این دام‌ها سلامتی این افراد و خانواده آنها را به خطر می‌اندازد. این در حالی است که این افراد نه‌تنها به سلامتی افرادی که از گوشت این دام‌ها استفاده می‌کنند، توجهی نشان نمی‌دهند، بلکه با این اقدام سلامتی خانواده خود را هم تهدید می‌کنند.»

 

گره زباله‌ها هر روز کور‌تر می‌شود. دفن غیراصولی زباله‌ها، عدم بی خطرسازی زباله‌های بیمارستانی و عفونی و نشت شیرابه آنها، مدت‌هاست که به منبع آلوده‌کننده آب‌های زیرزمینی تبدیل شده است. حالا باید محصور نبودن محل دفن این پسماندها را که باعث شده است، آلودگی این پسماندها گسترده‌تر شده و به چراگاه دایمی دام‌های اهلی تبدیل شود را هم به گره کور زباله‌های شهری، بیمارستانی و عفونی اضافه کرد. زباله‌هایی که مدیریت درستی برای دپو و دفن آنها اعمال نمی‌شود و در صورت ادامه وضع کنونی گره آن حتی با دندان هم باز نخواهد شد.