امید

اكنون در حالي كه شمارش معكوس براي خداحافظي ترامپ از كاخ سفيد آغاز شده، نشريه امريكايي نيويورك تايمز در گزارشي اختصاصي به قلم 5 خبرنگار ارشد خود ادعا كرده كه رييس‌جمهور جمهوري‌خواه امريكا در جلسه روز پنجشنبه گذشته در كاخ سفيد گزينه حمله به تاسيسات هسته‌اي ايران را مورد بررسي قرار داده است. بر اساس گزارش اين رسانه‌، در جلسه‌اي كه در اتاق بيضي شكل معروف روساي جمهور امريكا تشكيل شده در حالي كه تنها 24 ساعت از انتشار آخرين گزارش آژانس‌ بين‌المللي انرژي اتمي درباره افزايش ذخاير اورانيوم غني شده ايران به 12 برابر حد مجاز در قالب برجام گذشته بود، دونالد ترامپ از حاضران خواست تا حمله نظامي به تاسيسات هسته‌اي ايران (احتمالا نطنز) را بررسي كنند. نكته جالب توجه گزارش در اين است كه اين ‌بار اين حاضران در اتاق بودند كه رييس‌جمهور را از اين گزينه منصرف كردند. چهره‌هايي چون مايك پنس معاون رييس‌جمهور، مايك پمپئو وزير خارجه، كريستوفر ميلر سرپرست وزارت دفاع و ژنرال مارك ميلي رييس ستاد مشترك ارتش امريكا كساني بودند كه هشدار دادند حمله به تاسيسات هسته‌اي ايران مي‌تواند به تنش نظامي وسيع‌تري منتهي شود كه تا هفته‌هاي پاياني رياست‌جمهوري ترامپ هم ادامه خواهد داشت. در گزارش نيويورك‌تايمز آمده كه هر گونه حمله احتمالي سايبري يا موشكي امريكا احتمالا بايد تاسيسات هسته‌اي نطنز را نشانه مي‌گرفت. ترامپ پس از انتشار اين گزارش از مشاوران امنيت ملي خود سوال مي‌كند كه چه گزينه‌هايي براي پاسخ دادن به افزايش مواد غني‌سازي شده در ايران وجود دارد؟ ژنرال ميلي و مايك پمپئو درباره ريسك‌هاي تشديد نظامي تنش با ايران هشدار مي‌دهند و مقامات در حالي اين جلسه را ترك مي‌كنند كه مطمئن شده بودند قرار نيست رييس‌جمهور دستور حمله نظامي به ايران را بدهد. با اين ‌همه به نظر مي‌رسد كه دونالد ترامپ همچنان گزينه‌هاي ديگري مانند حمله به منافع ايران در منطقه از جمله متحدان تهران در عراق را از روي ميز برنداشته است. زماني كه دست جو بايدن به عنوان برنده منازعه انتخاباتي ايالات متحده بالا رفت بسياري از تحليلگران درباره احتمال برخورد نظامي واشنگتن با تهران در روزهاي باقيمانده از رياست‌جمهوري ترامپ هشدار دادند اما شايد كمتر كسي فكر مي‌كرد مردي كه با شعار بازگرداندن سربازان امريكايي به خانه يا پايان دادن به ماجراجويي‌هاي نظامي فرامرزي امريكا در سال 2016 به كاخ سفيد آمد به دنبال آغاز جنگي ديگر در منطقه غرب آسيا پيش از ترك قدرت باشد. دونالد ترامپ در حالي افزايش مواد غني‌سازي شده ايران و تشديد فعاليت‌هاي هسته‌اي آن را به بهانه‌اي براي در نظر گرفتن گزينه نظامي عليه ايران تبديل كرده كه اين خروج امريكا از برجام در سال 2018 ميلادي بود كه منجر به توقف اجراي تعهدات برجامي از سوي ايران شد. در همان مقطع زماني نيز متحدان اروپايي امريكا به دونالد ترامپ هشدار دادند كه خروج اين كشور از برجام هيچ فايده‌اي نخواهد داشت جز بازگشت ايران به شرايط پيش از برجام و تشديد تنش با تهران در حالي كه برجام مي‌توانست بستري براي همكاري‌هاي بيشتر منطقه‌اي با تهران باشد. با اين همه دونالد ترامپ به طمع واهي بازگرداندن ايران پاي ميز مذاكره، بيشترين وقت خود را در چهار سال گذشته صرف اجراي سياست فشار حداكثري عليه ايران كرد تا با تهران به توافق جديدي برسد كه در آن از موافقت با غني‌سازي در ايران خبري نباشد. اكنون ترامپ در حالي بايد پرونده ايران را به جانشين دموكرات خود تحويل بدهد كه نه تنها شاكله برجام از هم فروپاشيده و ايران هم مذاكره جديد درباره برجام را نپذيرفته بلكه ميزان مواد غني‌سازي شده ايران هم 12 برابر بيش از حد مجاز در برجام است. دونالد ترامپ كه سياست فشار حداكثري در برابر ايران را شكست خورده مي‌بيند درصدد است تا با تغيير معادله در مدت زمان باقي مانده اندكي از آبروي رفته در اين پرونده را به جوي بازگرداند. خروج امريكا از برجام به علاوه بازگرداندن تحريم‌هاي ايران و تهديد ساير كشورها به هر گونه كار تجاري و اقتصادي با تهران عملا منجر به شكل‌گيري جبهه بي‌سابقه‌اي عليه امريكا در شوراي امنيت سازمان ملل شد به گونه‌اي كه تمام تلاش‌هاي ترامپ براي تصويب قطعنامه جديد عليه رفع محدوديت‌هاي تسليحاتي ايران به شكست منتهي شد و علاوه بر آن تمام اعضاي دائم و غيردائم شوراي امنيت با ادعاي امريكا مبني بر برخورداري از حق استفاده از مكانيسم ماشه عليه ايران مخالفت كردند. انزواي امريكا در شوراي امنيت در برابر صف كشورها براي حمايت از برجام به عنوان توافقي چندجانبه آنچنان تاريخي شده است كه جو بايدن، نيز تاكنون بارها با اشاره به اين تنهايي امريكا تاكيد كرده كه راه بازگشت به برجام را طي خواهد كرد. در حالي كه برخي از منابع ايراني در صحت ادعاي مطرح شده در نيويورك تايمز شك دارند اما اين گزارش نشان مي‌دهد كه ترامپ در هفته‌هاي پاياني حضور در قدرت تا چه اندازه مي‌تواند براي امريكا و جهان خطرناك باشد. پس از ترور سردار شهيد قاسم سليماني در خاك عراق توسط امريكا، ايران در فاصله زماني چندروزه به يكي از پايگاه‌هاي امريكا در عراق حمله كرد. حمله‌اي كه ايالات متحده صدمات انساني ناشي از آن را همچنان پنهان كرده اما گزارش رسانه‌هاي امريكايي از جراحت‌هاي مغزي سربازان امريكايي در نتيجه اين حمله پرده برداشت. روز گذشته نيز بسياري از تحليلگران امريكايي در واكنش به انتشار گزارش نيويورك تايمز هشدار دادند كه ايران حمله نظامي مستقيم به خاك خود را بي‌پاسخ نخواهد گذاشت و منافع امريكا در منطقه به شمول جان سربازان امريكايي در خطر قرار خواهد گرفت. برخي از تحليلگران در توضيح دليل مخالفت تمام اعضاي امنيتي كابينه ترامپ با حمله به تاسيسات هسته‌اي ايران از قدرت بازدارندگي ايران كه در چند سال اخير به خوبي به رخ امريكا و ديگر متحدانش كشيده شده نام بردند.  از سوي ديگر برخي از تحليلگران مي‌گويند كه دونالد ترامپ به دنبال تخريب هرچه بيشتر مسير بازگشت به برجام براي جو بايدن است. هفته گذشته بود كه كاخ سفيد اعلام كرد تا روز 21 ژانويه كه زمان تحويل دادن كليد كاخ سفيد به رييس‌جمهور منتخب است خزانه‌داري امريكا هر روز تحريم جديدي را عليه ايران وضع خواهد كرد.