امید

 در کنار تمام اخبار مطرح شده در مورد تعطیلی مدارس، افزایش محدودیت برای حضور خودروها و تعطیلی برخی از کارخانه های آلاینده در پیرامون تهران، این مساله وارد رقابت های سیاسی نیز شده است. در تازه ترین اقدام، روزنامه ایران در روز شنبه به بررسی وظایف و اقدامات شهرداران 8 کلانشهر جهان در ارتباط با آلودگی هوا پرداخته بود. فارغ از برخی اشتباهات نویسنده مقاله روزنامه ایران در معرفی پنالوسا شهردار بوگوتا به جای شهردار ریو، بزرگترین نقدی که می توان بر آن وارد دانست این است که او نگاهی تک بعدی به مساله داشته و بدون اطلاعات کافی نسبت به بسترهای نظام حاکمیتی در این کشورها ، تمامی مسئولیت را بر عهده شهرداری تهران گذاشته است.
روزنامه همشهری،ارگان شهرداری تهران در مقام پاسخگویی به این یادداشت برآمده و با برشمردن برخی از اختیارات شهرداران جهان ، حل نشدن این معضل را در محدودیت اختیارات شهرداری تهران دانسته و خواستار یکپارچگی در نظام مدیریت شهری ایران شده است.
فازغ از این که جدال تا چه حد از رقابت های سیاسی نشات گرفته و یا دغدغه ای جدی برای رفع مشکلات مردم در آن وجود دارد.نگارنده با توجه مطالعات و تجربیاتی که پیرامون مساله حمل و نقل و ترافیک در شهرها داشته ام انتقاداتی را به هر دو مقاله مزبور وارد می دانم.
عدم شناخت مساله حمل و نقل و نگاه بخشی به این مساله چند بعدی و پیچیده  و جدا دیدن آن از ابعاد اقتصادی ، اجتماعی و محیط زیستی آن مشکلاتی جدی را به وجود آورده است. آشکارترین بروز این نگاه را می توان در شکل گیری شورای هماهنگی ترافیک کشور در سال 1372 دانست با توجه به این که حمل و نقل ارتباط گسترده ای با فرم شهرسازی و توزیع امکانات و جمعیت در سرزمین دارد عدم دیدن ارتباط آن با مسائل شهرسازی همچون کاربری زمین باعث بروز مشکلات جدی شده است. همین نگاه تک بعدی باعث شکل گیری شهرها خودرو محور شده و اقدامات شهرداری تهران در سالیان اخیر در این چارچوب قابل تبیین می باشد. احداث بزرگراه ها، پل ها، تونل ها و دوطبقه کردن ها همگی باعث تشویق شهروندان به استفاده از خودرو شخصی شده است که نتیجه ای جز ترافیک و آلودگی هوا در پی ندارد.
بدین منظور پیشنهاداتی را برای حل این معضل ارائه می نمایم:
1- یکسان کردن مرجع تصمیم گیری و تصویب طرح های حمل و نقل شهری در شورای عالی شهرسازی و معماری کشور به عنوان بالاترین مرجع انتظام فضایی کشور و تلاش برای کاهش ساز و کار های موازی و تقویت نقش سازمان های نظارتی همچون محیط زیست
2- تغییر پاردایم از شهرهای وابسته به خودرو به شهرهای انسانی و سبز و پایدار و فرهنگ سازی برای کاهش استفاده از خودرو شخصی و افزایش مدهای پاک حمل و نقل نظیر دوچرخه سواری
3- بستر سازی برای تقویت حمل و نقل همگانی و بالابردن کیفیت سرویس دهی آن
4- تلاش برای کاهش تمرکز اقتصادی،فرهنگی در تهران و توزیع متعادل و متوازن امکانات در سطح کشور

*کارشناس ارشد شهرسازی