امید

پای صحبت مغازه‌داران که می‌نشینید می‌گویند بعد از اینکه یک دستفروش در جمهوری خودسوزی کرد، ماموران شهرداری می‌ترسند به اینها تذکر بدهند و بازار کار ما کساد شده است. از دیگر سو، دستفروشان می‌گویند که قدرت خرید مغازه ندارند و مجبورند اجناس خود را با قیمت ارزان‌تر کنار خیابان به فروش برسانند.

جمع‌آوری دستفروشان خیابان‌های جمهوری و ولی‌عصر‌(عج) از عصر دیروز

این موضوعات در حالی است که اعتراض کسبه و تعرض به معبر عمومی که روزهای پایانی سال در هسته مرکزی شهر تهران روبه‌افزایش است؛ سبب شد تا از سوی شهرداری منطقه 11 و فرماندهی انتظامی تهران بزرگ نشست مشترکی برگزار و برنامه‌ریزی برای ایجاد نظم و انضباط شهری انجام پذیرد. اعتراض کسبه و تعرض به معبر عمومی که روزهای پایانی سال در هسته مرکزی شهر تهران رو به افزایش است؛ سبب شد تا از سوی شهرداری منطقه 11 و فرماندهی انتظامی تهران بزرگ نشست مشترکی برگزار و برنامه‌ریزی برای ایجاد نظم و انضباط شهری انجام پذیرد. دراین نشست که با حضور نصرالله آبادیان شهردار منطقه 11، سردار کریمی جانشین فرماندهی انتظامی تهران بزرگ، سردارعلیپور رییس یگان حفاظت شهرداری تهران، رضا قدیمی مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر و ابوالقاسم چیذری مدیرعامل شرکت شهربان شهرداری تهران برگزارشد؛ موضوع حضور دستفروش‌ها در معابر و راسته‌های تجاری این منطقه مورد بررسی قرار گرفت. سردار کریمی ضمن تاکید بر لزوم ساماندهی دستفروش‌ها در سطح شهر تهران گفت: ایجاد 22 نقطه در شهر تهران برای تامین محل مناسب عرضه کالا توسط دستفروش‌ها به‌ویژه در نقاط مرکزی شهر تهران ازجمله مناطق 1، 5، 11 و 12 مدنظر ما است که برای این منظور در حال برنامه‌ریزی هستیم. نصرالله آبادیان، شهردار منطقه 11 تهران نیز با بیان اینکه خوشبختانه تعامل فی‌مابین منطقه و نیروی انتظامی بسیار خوب بوده است؛ توجه به موقعیت سیاسی و جغرافیایی این منطقه، قرار‌گیری در مرکز شهر تهران و وجود راسته‌های متعدد و بورس کالاهای تجاری که موجب مراجعه بسیاری از شهروندان به این محدوده می‌شود را حائز اهمیت دانست. در این نشست مقرر شد بررسی و برآورد عملیاتی در مکان‌های مورد توجه و تجمع دستفروشان انجام و استقرار نیروی انتظامی در محل و پاکسازی پس از دریافت حکم قضایی و اطلاع‌رسانی محیطی با تاکید بر ممنوعیت قانونی دستفروشی و بساط‌گستری در معابر از عصر دیروز اجرا شود.

پدیده دستفروشی معضل اجتماعی است

مصطفی اقلیما، استاد دانشگاه و رییس انجمن علمی مددکاری ایران درباره پدیده دستفروشی به «امید ایرانیان» می‌گوید: «دستفروشی معضلی اجتماعی است که ریشه در مشکلات اقتصادی دارد. تلاش برای کسب روزی حلال نه تنها عیب نیست که بسیار ارزشمند است هر چند انجام هر کاری مستلزم رعایت اصول و قواعدی است. اذعان به زشتی چهره شهر و به‌ویژه مترو باوجود دستفروشان به این مفهوم نیست که باید با آنها برخورد قضایی کرد، بلکه باید تلاش کرد تا این معضل از چهره شهر زدوده شود بی‌آنکه قشر محروم و نیازمند با مشکلات بیشتری مواجه شوند. شاید راه‌اندازی بازارهای خوداشتغالی و کمک به ایجاد کسب و کارهای کوچک به‌وسیله زنان به‌ویژه زنان سرپرست خانوار نه تنها راهی برای تامین معاش اقشار کم درآمد جامعه باشد بلکه سد و مانعی بر سر راه آنانی باشد که با سوءاستفاده از نیاز اقشار کم درآمد جامعه از آنان برای انجام کارهای خلاف استفاده می‌کنند.» این جامعه‌شناس بیکاری در جامعه را عامل دستفروشی‌های بی‌شمار می‌داند و می‌گوید: «وقتی آمار فارغ‌التحصیلان بیکار سر به فلک می‌زند و به‌دلیل مشکلات اقتصادی کارخانه‌ها بسته شده است، در نتیجه بیکاران هم به دستفروشی رو آورده‌اند.» اقلیما جمع‌آوری دستفروشان توسط شهرداری را اشتباه می‌داند و می‌گوید: «باید سیاست ساماندهی را بر سیاست زور و جمع‌آوری ارجحیت داد. با زور نمی‌شود جلوی این پدیده را گرفت و باید به این افراد جایی داد تا کار کنند. دستفروشی بهتر از دزدی است و فرد بیکار اگر تحت فشار اجتماعی قرار بگیرد به هر ناممکنی متاسفانه ممکن است روی بیاورد.»

دستفروشان می‌گویند شهرداری در جایی که آنها را سامان می‌دهد دور از مرکز شهر و مرکز خرید مردم است و به همین دلیل کارشان بی‌رونق می‌شود. دستفروشی درست است که معضل اجتماعی است، باعث زشت شدن چهره شهر می‌شود و بی‌رونقی مغازه‌داران را در پی دارد اما واقعیت این است که این شغل در تمام دنیا وجود دارد. در کشور مسلمان مالزی، ماه رمضان و عید فطر که عید اصلی‌شان به حساب می‌آید نزدیک به محل خرید مردم جایگاهی را اختصاص می‌دهند تا مردم در آنجا اجناس و اغذیه‌های خود را به مناسبت عید به فروش برسانند، اقشاری که قدرت خرید مغازه ندارند و در نزدیکی عید خرج خانواده را درمی‌آورند. اگر شهرداری هم مکانی نزدیک به مرکز خرید برای دستفروشان در نزدیکی عید تهیه کند امکان اینکه از میزان نارضایتی مغازه‌داران و امکان برخوردهای خشن توسط مامورین شهرداری کم شود وجود دارد.