امید

برادران شرکاء: با کارشکنی راه جذب سرمایه را بستند
حمیدرضا برادران شرکاء رئیس سابق سازمان مدیریت و برنامه ریزی و کارشناس ارشد اقتصادی هم مسیر حرکت صنعت نفت در دولت یازدهم را مطلوب و قابل دفاع می‌داند و معتقد است تحولی مثبت در این عرصه رخ داده که می‌توان به تداوم آن امیدوار بود.
او به «امیدایرانیانة گفت: گزارش‌های آماری مستند حاکی از افزایش تولید و صادرات نفتی در سال‌های اخیر است به خصوص این که برجام توانست راه را برای این تحول هموار کند ضمن این که سرمایه گذارانی که در سال‌های تحریمی از ایران رفته بودند به صنعت نفت و گاز کشور بازگشتند و این روند همچنان ادامه دارد و می‌تواند در آینده به رشد تولید و افزایش برداشت از میادین نفت و گاز و به خصوص میادین مشترک منجر شود.
این کارشناس ارشد اقتصادی تأخیر در تصویب نهایی قالب جدید قراردادهای نفتی را مانعی در برابر توسعه این صنعت توصیف کرد و افزود: متاسفانه در زمینه تصویب قراردادهای جدید نفتی فرصت زیادی را از دست دادیم و این پروسه بیشتر از پیش بینی‌ها طولانی شد و در نتیجه نتوانستیم قراردادهای مناسب را در زمان مناسب منعقد کنیم اما گذشته از این موضوع که البته از توان وزارت نفت خارج بود کارنامه نفتی دولت به خصوص در مقایسه با گذشته مثبت توصیف کرد.

نرسی قربان: نفت راه رشد اقتصادی را بازکرد
نرسی قربان کارشناس ارشد حوزه نفت هم تحولات صنعت نفت و گاز به خصوص زیرسایه تفاهم برجام مثبت و مؤثر دانست و به «امیدایرانیان» گفت: با توجه به سند برجام تولید نفت با سرعت افزایش یافت به طوری که توانستیم میزان تولید را به سطح قبل از تحریم‌ها برسانیم و در ادامه سهم از دست رفته از تولید اوپک بازپس گرفتیم. این همه در شرایطی که به دلیل کاهش شدید قیمت نفت اعضای اوپک بالاخره در خصوص کاهش سقف تولید به توافق جمعی دست یافتند اما این کاهش مشمول تولید ایران نشد هم این امر هم به اقتصاد کشور کمک کرد تا در مسیر توسعه و رشد گام بردارد. با این وجود سرمایه گذاری‌های جدید در این دوره به تأخیر افتاد و تواقعات را برآورده نکرد. واقعیت هم این است که تصومیب قالب جدید قراردادهای نفتی به دلیل وجود اختلاف نظرها با کندی پیش رفت این در حالی که بود که سرمایه گذاران به شدت علاقمند به بازگشت بودند و برای تصویب و نهایی شدن این قراردادها انتظار می‌کشیدند.
قربان تاکید کرد: با وجود این علاقمندی به دلیل طولانی شدن روند تصویب و نهایی شدن قراردادهای جدید نفتی، فرصت‌ها از دست رفت و جذب سرمایه‌های جدید به میزانی که انتظار می‌رفت صورت نگرفت. نکته دیگر این که قراردادهای نفتی باید منافع هر دو طرف را تأمین کند تا قابلیت اقبال از سوی سرمایه گذاران را داشته باشد. یعنی هر دو طرف باید از این قرارداد نفع ببرند و راضی باشند؛ مؤلفه و شاخصی که در قراردادهای جدید گنجانده شده بود و با وجود این انعطاف پذیری می‌توان به جذب سرمایه‌های جدید خارجی امیدوار بود.
او افزود: به جز اثرات این تأخیر مشکلات دیگری هم وجود داشت و دارد که مخل جریان جذب سرمایه‌های خارجی است و از جمله آن می‌توان به موانع بانکی اشاره کرد ضمن این که نگرانی از آینده تصمیمات آمریکا هم به قوت خود باقیست و انتخابات ریاست جمهوری ایران هم پیش رو قرار داد به این ترتیب عجیب نیست که سرمایه گذاران برای برداشتن گام نهایی منتظر بمانند تا بالاخره شرایط روشن شود.

مرادی: بالاخره به شرایط برد- برد رسیدیم
حسن مرادی کارشناس انرژی هم به «امیدایرانیان» گفت: عملکرد دولت در حوزه نفت را می‌توان مثبت و اثرگذار دانست. شاخص‌ترین مؤلفه برای سنجش این موفقیت هم افزایش تولید نفت در همین بازه زمانی است افزایشی که در ادامه به رشد صادرات منجر شد به عبارت دیگر برجام توانست راه را برای افزایش تولید و صادرات نفتی ایران باز کند و نیاز اقتصاد کشور برای رشد نقدینگی به میزان قابل توجهی برآورده شد.
او افزود: قطعاً چرخ کارخانه‌ها برای حرکت و رسیدن به رونق اقتصادی به تزریق نقدینگی نیازمند است و این نقدینگی در اقتصاد ایران از محل درآمدهای نفتی تأمین می‌شود. به جز این یکی دیگر از شاخصه هایموفقیت صنعت نفت را می‌توان پیگیری پروژه‌های معطل دانست در حقیقت برای این پروژه‌های نیمه کاره پیمانکارهای مناسبی انتخاب شد و آن‌ها توانستند رشد فیزیکی طرح‌ها را به میزان قابل توجهی افزایش دهند. چنین تحولی هم قطعاً خواهد توانست تأثیر بسزایی در توسعه صنعت نفت داشته باشد.
مرادی خاطرنشان کرد: نکته دیگر این که رشد و توسعه صنعت نفت فرصت‌های شغلی را به خصوص برای نیروهای بومی در مناطق نفت خیز به وجود می‌آورد در نتیجه در این مدت وضعیت بهتری در حوزه اشتغالزایی در صنایع بالادستی نفت حاصل شد و سپرده شدن پروژه‌های نفتی و گازی به پیمانکاران بزرگ و توانمند توسعه این بخش را به سرعت بالایی محقق کرد و در نهایت ایران توانست جایگاه خود در بازارجهانی نفت را بازپس بگیرد.
او ادامه داد: نباید فراموش کرد این موفقیت به خصوص در اوپک زمانی حاصل شد که ایران و عربستان یکی از تیره‌ترین دوره‌های روابط خود را تجربه می‌کردند با این اوصاف از آن جایی که منافع تولیدکنندگان نفتی با توجه به افت شدید قیمت‌ها تهدید می‌شد هم صدایی لازم برای کاهش تولید به وجود آمد و ایران هم توانست از منافع خود با عدم کاهش تولید صیانت کند. در نهایت هم توفیق بزرگ حاصل شد و ایران توانست نقش حیاتی خود در اوپک را ایفاء کند و جایگاه خود را دوباره به دست آورد.
این کارشناس حوزه انرژی در خصوص اثرات تأخیر در تصویب قراردادهای جدید نفتی هم گفت: پرواضح است که قراردادها نقش حیاتی و اساسی در مراودات اقتصادی بین المللی ایفاء می‌کنند در این میان نوع قرارداد منعقد شده و به خصوص امتیازاتی که به شرکای خارجی داده می‌شود از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و در صورتی که از جذابیت لازم برخوردار نباشد می‌تواند به جدا شدن و خروج سرمایه گذاران منجر شود در عین حال ما باید بتوانیم در این خصوص توازنی برقرار کنیم یعنی در عین ایجاد جذابیت باید منافع ملی هم مورد صیانت قرارگیرد. بنابراین به هر میزانی که این موارد در قراردادها به صورت شفاف در قراردادها گنجانده شود می‌تواند به انعقاد پرسود و طولانی مدت بیانجامد.
او ادامه داد: با این اوصاف و اگرچه قالب جدید قراردادهای جدید در این خصوص شفافیت داشت و در پی تأمین منافع هر دو طرف بود بسیاری از آن به عنوان قرارداد جدید ترکمانچای یاد کردند و کارشکنی‌ها از همین جا آغاز شد با این حال خوشبختانه در نهایت قراردادها به تصویب رسد تا ما به انعقاد قراردادهای برد – برد نزدیک و نزدیک‌تر شویم و امیدواریم این سیاست بتواند در آینده هم ادامه یابد و ما قادر شویم ضمن کمک گیری از عوامل خارجی و شرکت‌های بزرگ خارجی، تولیدات و توان داخلی را در همه عرصه‌ها افزایش دهیم.
مرادی خاطرنشان کرد: تنها به دلیل ترس از سپردن امور به شرکای خارجی نمی‌توان از قافله توسعه به خصوص در میادین مشترک عقب ماند چون هر روز تأخیر، منافع کشور را از میان می‌برد بنابراین نمی‌توان بیش از این معطل ماند و دست روی دست گذاشت. با توجه به همه آنچه گفته شد هم من کارنامه دولت در این حوزه مثبت و قابل دفاع می دانم ضمن این که انتظار می‌رود در دیگر بخش‌ها به خصوص حوزه پتروشیمی و گاز هم همین روند حاکم شود.
به این ترتیب آن طور که کارشناسان هم می گویند کارنامه نفتی دولت روحانی را می‌توان نقطه مثبت عملکرد اقتصادی این دولت دانست. حرکتی که توانست با درآمد بیشتر نقدینگی لازم برای رونق تولید را هم فراهم کند و ایران را از شرایطی که می‌توانست به روزهای نفت در برابر غذا بیانجامد نجات داد و تولید را تا سقف‌های قبل از تحریم برگرداند.