امید

ایده نوشتن این کتاب وقتی به ذهن استیون لوکس رسید که سازمان عفو بین الملل از او برای سخنرانی عمومی در آکسفورد دعوت کرد. همینجا بود که او در ذهنش شخصیت تخیلی پروفسور نیکولاس کاریتا را خلق کرد تا در قالب داستان، استدلال کند که اگر دنیاهای ایده‌آل فیلسوفان بزرگ بتوانند ایجاد شوند، ما عملا با چه دنیاهایی روبرو خواهیم شد. 

این کتاب در قالب یک داستان، انواع سیستم‌های حکومتی را از لحاظ پتانسیل برقراری آرمانشهر با هم مقایسه کرده و مشخص می‌کند که هر یک از آنها چه معایبی دارند و در مقام عمل، چقدر از ایدئولوژی برپاکننده خود، فاصله گرفته اند.

 دکتر علیرضا بهشتی، عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس، 23 خرداد ماه در نشستی که برای رونمایی و نقد این کتاب، در خانه اندیشمندان برگزار شده بود، حضور داشت و معتقد است که  برخی از  نقدهایی که لوکس به جامعه خود داشته است، در مورد جامعه ما هم موضوعیت دارد  و در این راستا، نکاتی را مطرح کرد؛

نخست آنکه، یکی از آفت­ های جامعه فکری ما مخلوط شدن کار و رسالت فعالان سیاسی، صاحب­نظران دانشگاهی و نویسندگان ژورنالیستی است؛ او معتقد است که مخلوط شدن این سه عرصه، عملا باعث شده تا تئوری ها همچون یک جعبه ابزار به کار گرفته شوند و ما هر زمان که احساس کردیم تئوری خاصی با مقاصدمان هم خوانی دارد، آن را مطرح کرده و بعد بر اساس آن تحلیل خود را ارائه می دهیم چنانچه در آینده نظر و دیدگاه مان تغییر کرد، مجددا آن تئوری را به درون جعبه ابزار انداخته و تئوری دیگری را خارج می کنیم.

به باور او، اهالی فکر نیازمند بهره گرفتن از نظریه ها هستند اما نه به این صورت که نظریه ها را در خدمت منویات خود به کار بگیرند، و این افت بزرگی است که امروز گریبانگیر جامعه فکری ما شده است و  بایستی با آن مقابله کرد.

 بهشتی همچنین با وام گرفتن از لوکس، نقد دیگری را  به جامعه فکری کشور وارد کرد و آن اینکه نباید از دانش و اندیشه سیاسی توقع یک فرمول ثابت و استوار را برای رسیدن به یک جامعه مطلوب داشت چراکه رسیدن به جامعه مطلوب و به تعبیری اتوپیا، یک جست و جوی مستمر و مستدام است و گویی هیچگاه پایان نمی پذیرد اما متاسفانه توقعی که در نظام نئولیبرال و شبه نئولیبرال مثل جامعه ما وجود دارد، این است که باید اندیشه را کاربردی کرد. کاربردی کردن اندیشه،  باوری برآمده از تفکر مهندسی است که متاسفانه این روزها در جامعه ما حاکم شده است.