لبنان؛ بیم و امید

همانطور که پیش‌بینی می‌شد درگیری‌های داخلی در سوریه پس از سرریزشدن در لبنان در حال تبدیل به یک بحران امنیتی جدی برای این کشور شده است. لبنان؛ کشوری که تنوع آن در صورت بروز اختلافات مذهبی و طایفه‌ای به‌سرعت به درگیری و خونریزی تبدیل می‌شود همان تنوعی که در صورت وحدت و همدلی به قدرت منحصربه‌فرد خاورمیانه تبدیل خواهد شد، مثل آن شرایطی که در سال 2002 میلادی به خاطر وحدت توانستند کاری را انجام دهند که همه ارتش‌های قدرتمند عرب نتوانسته بودند.
لبنان؛ بیم و امید

محمدعلی سبحانی

لبنانی‌ها در سایه وحدت بدون اینکه با قرارداد صلحی امتیازی بدهند اسراییل را از کشورشان بیرون کردند. آتش سوریه بالاخره لبنان را نیز گرفتار حریق کرد. هنوز یک هفته از انفجار در مرکز بیروت نگذشته بود که حاشیه جنوبی بیروت لرزید و ده‌هانفر را به خاک و خون کشید. این واقعه محصول افراط‌گرایی است، محصول عدم‌توافق و تفاهم و مدارا میان طوایف است. گردانندگان این انفجارها هر که باشند دانسته یا نادانسته به روندی دامن می‌زنند که اختلافات مذهبی را گسترش می‌دهد و نفرت و خشونت را نهادینه می‌کند. انفجار حاشیه جنوبی بیروت با عکس‌العمل گسترده داخلی و بین‌المللی روبه‌رو شد و شورای امنیت را نیز نگران کرده تا جایی که بیانیه محکومیت صادر کرد. سفیر عربستان، کشورهای اروپایی و منطقه هم عکس‌العمل نشان دادند، آیا این حساسیت منطقه‌ای و حیاتی حاکی از این است که اهمیت این درگیری‌ها از بابت نگرانی از یک جنگ مذهبی و طایفه‌ای درک شده است؟ این سوالی است که فقط می‌شود امیدوار بود پاسخ آن مثبت باشد. کشورهای اثرگذار در منطقه از جمله ایران و عربستان آیا به این نتیجه خواهند رسید که اگر آتش تروریسم در لبنان نیز روشن شود می‌تواند به همه منطقه کشیده شود. در داخل لبنان با تلاش‌های نیروی امنیتی گفته می‌شود که عامل برخی از انفجارها دستگیر شده است و ایران نیز با توجه به اینکه در حادثه انفجار مقابل سفارت این موضوع را به خود مربوط می‌داند تقاضای مشارکت در بازجویی‌های فرد دستگیرشده را دارد حساسیت‌های داخل لبنان نیز حاکی از این است که در دولت و ارتش و نیز در جناح‌ها نشانه‌هایی از نگرانی بیشتر از گذشته وجود دارد.
تقریبا همه جناح‌ها و چهره‌های سیاسی لبنان حتی سعد حریری، انفجار دیروز که در مناطق شیعه‌نشین انجام گرفته است را محکوم کرده‌اند، در این رابطه نیز امیدهایی جوانه زده است. طرف‌های لبنانی مدت‌های مدیدی است صرفا از طریق رسانه‌ها یکدیگر را مخاطب قرار داده‌اند به‌گونه‌ای که زبان اتهام و کینه محیط عمومی لبنان را فرا گرفته است. ممکن است این حوادث تلخ که می‌تواند مقدمه‌ای برای یک جنگ ویرانگر و طولانی در لبنان باشد همه طرف‌ها را به فکر فرو برده باشد که تا دیر نشده حل مشکلات داخلی در لبنان را به اولویت اول خود تبدیل کرده و اجازه ندهند حوادث سوریه لبنان زیبا و متنوع را در آتش خود بسوزاند. برخی از لبنانی‌ها به توصیه‌های خود مبنی بر بازسازی سازوکار گفت‌وگوهای ملی در لبنان اشاره و آرزو کرده‌اند که این گفت‌وگوهای ملی آغاز شده و دولت وحدت‌ملی را به وجود بیاورد و از طریق این دولت، منافع لبنانی‌ها و کاهش تنش‌ها تامین شود. بررسی و کندوکاو با تشکیل گروه تحقیق در انفجارهای اخیر لبنان می‌تواند اولین گام و مقدمه‌ای برای گفت‌وگوهای ملی در لبنان باشد. هرچند همین حالا بر کسی پوشیده نیست افراط‌‌گرایان از هر قومی که باشند از یک هدف پیروی می‌کنند و آن تن‌ندادن به منطق و حکومت اکثریت و به حکمرانی خوب است. افراط‌گرایان اگر 10درصد جامعه هم باشند همه قدرت را می‌خواهند. در یک کلام هرکس تمامیت‌خواه است، افراطی است. افراطی‌گری به دین و طایفه و اقوام ربطی ندارد. تنها راه‌حل مشکلات سوریه و لبنان و کل منطقه خاورمیانه این است که همه به منطق دموکراسی تن‌دردهند و اتفاقا لبنان در این زمینه برای سوریه هم می‌تواند به‌عنوان الگو عمل کند. در یک کلام امیدهایی به همکاری گروه‌ها و گفت‌وگوهای ملی وجود دارد اما به‌دلیل درهم‌پیچیدگی‌ سوریه و لبنان و مرزهای طولانی و سوابق قدیمی سوریه در این کشور نمی‌توان به حل کامل مشکلات، مادامی که سوریه در بحران است امید زیادی داشت اما نگارنده معتقد است امکان کاهش مشکلات و جلوگیری از جنگ داخلی در لبنان در صورت دقت و توجه همه‌ گروه‌های لبنانی و پذیرش مدارا و حقوق یکدیگر وجود دارد.
 

برچسب‌ها :

افزودن نظر جدید