امید

 از روزی که فوتبال دوستان ایرانی به صفحه ستاره آژانتینی دنیای فوتبال حمله کردند و در آن به لیونل مسی فحاشی کردند، زمان زیادی نمی‌گذرد. چند ماهی بیشتر به آغاز رقابت‌های جام‌جهانی فوتبال 2014 نمانده بود. بعد از آن بود که هجوم مخاطبان ایرانی برای ابراز علاقه‌مندی به یک تیم فوتبال، یک هنرمند شناخته شده موسیقی یا سینما و... و آنهم در مقابله با اظهارات یک کارشناس یا استاد به امری طبیعی مبدل شد.

یکی از این موارد که احتمالا از دید بسیاری از مردم پنهان ماند یا خیلی از ما نخواستیم درباره‌اش چیزی بگوییم؛ حمله طرفداران خواننده محبوب و دوست‌داشتنی، محسن چاووشی به صفحه اینستاگرام استاد حسام‌الدین سراج، خواننده آواز ایرانی بود. آنها در اقدام از الفاظ و جملاتی استفاده کردند که خواننده خوش‌نام آواز ایرانی را بر آن داشت تا صفحه خود در اینستاگرام را از دسترس خارج کند.

قضیه از این قرار است که حسام‌الدین سراج، خواننده خوش‌نام و محبوب کشورمان پنج‌شنبه شب (6 خرداد) به دعوت مهران مدیری در شبانه پر بیننده دورهمی که از شبکه نسیم پخش می‌شود شرکت کرد. در بخشی از برنامه این هنرمند که حالا در آستانه 60 سالگی است با ابراز تاسف برای موسیقی پاپ کشورمان، درخصوص سطحی‌نگری در انتخاب ترانه‌های موسیقی گفته بود: من موسیقی خوب را دوست دارم و فرقی بین انواع موسیقی‌ها نیست اما متاسفانه در ایران اشعاری که برای موسیقی پاپ انتخاب می‌شود بسیار سطحی هستند و ملودی‌ها با ریتم و کیفیت بسیار پایینی ساخته می‌شود. بعضی از اشعار ارزشش از یک صحبت محاوره‌ای هم کمتر است. ما در حقیقت فرهنگ و ادبیات خودمان را در آثار موسیقایی نشان می‌دهیم، فرهنگی که متعلق به فعلیت این اجتماع و جوانان است، جوانان ما باید مولانا و سعدی را با این آثار درک کنند نه با آوردن دو خط با این مضمون که «عزیزم کجایی؟ دقیقا کجایی؟.»

بعد از اتمام برنامه بود که تعداد زیادی از کاربران اینستاگرام با معرفی خود به‌عنوان طرفداران محسن چاووشی، خواننده محبوب این روزهای موسیقی پاپ به اظهارات استاد موسیقی ایرانی تاختند و از جملاتی استفاده کردند که اصلا زیبنده نبود. این اتفاقات در حالی افتاد که حسام‌الدین سراج در گفت‌وگو با مهران مدیری به هیچ عنوان از صدا و شخصیت چاووشی انتقاد نکرد و شعر «عزیزم کجایی... !» را تنها به‌عنوان مصداقی از ادبیات سطحی رایج در موسیقی پاپ مطرح کرده بود. با این توضیج به نظر می‌رسد این هنرمند ترانه استفاده شده در این قطعه را منظر نظر داشته بنابراین چنین مثالی را مطرح کرده است.

حالا بعد از نزدیک به 15 روز از آن اتفاق افشین اعلا‌(شاعر و نویسنده) به این مساله واکنش نشان داده است. او در نامه‌ای نوشته: «از سیاست که بگذریم، نمی‌دانم چرا در ساحت‌های دیگر هم گاه اینقدر بی‌حوصله و پرخاشگر شده‌ایم! حتی در وادی هنر که جا دارد از بداخلاقی‌های رایج در ساحت‌های دیگر مبرا باشد. اخیرا استاد حسام‌الدین سراج ضمن گفت‌وگویی، برای انتقاد از برخی سهل‌انگاری‌ها در متن آثار پرطرفدار موسیقی، شاهد مثالی آوردند. انصافا شعر مورد اشاره ایشان هم واقعا ضعیف است. اما خواننده‌ای که آن را اجرا کرده، از محبوب‌ترین چهره‌های هنری روزگار ماست و دست بر قضا، خود من هم از دوستداران صدا و موسیقی خاص و منحصربه‌فرد این خواننده پاپ ایرانی هستم.»

او در ادامه این نامه افزوده: «از آنجا که نزد مخاطب عام، غالبا صدا و آهنگ بیشتر از متن اثر جاذبه دارد، گاه پیش می‌آید که همه متوجه ضعف ساختار ترانه نباشند، ولی اهل فن، حق دارند این ضعف‌‌ها را ببینند. من هم به‌دلیل علاقه‌ای که به سبک کار این خواننده دارم، بارها شده که با خود گفته‌ام کاش ایشان در انتخاب ترانه، دقت و مشورت بیشتری کنند؛ اما اینکه به‌ محض هر انتقاد، برخی هواداران آن خواننده، به منتقدان اهانت و فحاشی کنند، فاجعه است! خاصه آنکه شخص منتقد، چهره‌‌ای چون جناب سراج باشد که هم در موسیقی اصیل ایرانی و هم در شعر، صاحب‌نظرند. ضمن آنکه نقد ایشان اصلا متوجه خواننده‌ محترم نبوده و به متن اشاره داشته‌اند. پس این همه عصبانیت و پرخاش، آنهم به بهانه علاقه به شخص خواننده، نه‌تنها قابل دفاع نیست که نشان از معضل بزرگی در بدیهیات اخلاقی ساحت هنر دارد. همچنان تاکید می‌کنم، خواننده مورد علاقه من و برخی اهانت‌کنندگان به استاد سراج باید به قوت و سلامت زبان و مضمون ترانه‌های‌شان بیشتر از این بها بدهند، چراکه صدا و آثار ایشان مورد اقبال فراوان است و می‌تواند در شکل‌گیری ذائقه و سلیقه مخاطبان تاثیرگذار باشد. پس چه بهتر که شاهد وجه مثبت این تاثیر باشیم، نه وجه منفی آن!»

سوال اینجاست که آیا کسانی که خودشان را طرفداران هنرمندی می‌دانند که بحق از پشتوانه اجتماعی ایده‌آلی برخوردار است و خودش هم همواره سعی کرده در ترانه‌های آلبوم‌های شخصی‌اش دغدغه‌های اجتماعی مهمی را مدنظر قرار دهد، به موقعیت آن هنرمند و البته استادی که به متن ترانه انتقاد داشته می‌اندیشند یا خیر؟ قطعا خود چاووشی هم راضی به چنین رفتارهایی نیست.