امید

موضع‌گیری صریح و قاطع رئیس‌جمهور روحانی در برابر سخن مداخله‌گرانه، سلطه‌جویانه و استکباری دونالدترامپ رئیس‌جمهور بی‌منطق آمریکا که تهدید کرده بود مانع صدور نفت ایران خواهد شد، در عین حال که لازم و به موقع بود و در سطح بین‌المللی بازتاب گسترده‌ای داشت، در داخل کشور با حواشی غیرلازمی همراه شد.

عکس‌العمل رئیس‌جمهور روحانی در برابر سخن بی‌منطق رئیس‌جمهور آمریکا این بود که نفت ایران اگر صادر نشود، نفت هیچ کشور دیگری هم از این منطقه نباید صادر شود. عبارت روشن‌تر این سخن این است که اگر آمریکا درصدد جلوگیری از صدور نفت ایران برآید ایران هم این را حق طبیعی خود می‌داند که مانع صدور نفت از منطقه شود و با این کار، منافع آمریکا را به خطر بیاندازد.

این، یک پاسخ مناسب به تهدید رئیس‌جمهور آمریکا در چارچوب عرف بین‌الملل است که در دهه‌های گذشته به‌ویژه زمان جنگ تحمیلی نیز صورت می‌گرفت. 

در این چارچوب، همین پاسخ روشن و قاطع کافی است و نیازی به اقدام دیگری نیست. تهدید‌کننده خارجی اگر پیام این پاسخ را دریافت نکرد و با زبان دیگری به تهدید خود ادامه داد، در آن صورت طبعاً باید متناسب با همان زبان به او پاسخ داده شود.

رعایت تناسب میان زبان تهدید و زبان پاسخگویی، امری الزامی در عرف بین‌الملل است که دربردارنده منافع ملی و خنثی‌کننده تهدیدهاست. به‌همین دلیل، رعایت این تناسب امری الزامی برای مسئولان هرکشوری است.

پاسخ ‌ندادن به تهدید به معنای عقب‌نشینی است و برای منافع ملی خطرناک است و دشمن را به طمع می‌اندازد، بنابراین حتماً باید به تهدید پاسخ داده شود. پاسخ ‌دادن هم اگر با تناسب همراه نباشد ممکن است عوارض منفی دربرداشته باشد.

حواشی غیرلازم داخلی پاسخ رئیس‌جمهور روحانی به تهدید رئیس‌جمهور آمریکا، از ورود نظامیان به این ماجرا شروع شد. تردیدی نیست که اعلام حمایت نظامیان کشورمان، از موضع رئیس‌جمهور روحانی در برابر سخن بی‌منطق و مداخله‌جویانه دونالدترامپ با نیت خیرخواهانه و در جهت تقویت موضع رئیس‌جمهور بود، اما نکته‌ای که در این زمینه باید مورد توجه و تامل قرار گیرد اینست که در این مرحله از رویارویی که مرحله سیاسی است، نیازی به ورود نظامیان به این موضوع نیست. وظیفه آن‌ها اقدامات عملی در مرحله‌ایست که مناقشات سیاسی به نتیجه نرسد و فرماندهی کل قوا برای چنین اقداماتی تصمیم‌گیری نماید. قبل از این مرحله، فراتر از موضعگیری‌های سیاسی هرگونه موضعگیری توسط نظامیان موجب عکس‌العمل توسط نظامیان طرف مقابل می‌شود که ممکن است مناقشات را از چارچوب سیاسی به چارچوب مناقشات نظامی بکشاند کما اینکه اکنون چنین شده و چه بسا خواست طرف مقابل نیز همین باشد.

علاوه بر این، افرادی نیز در داخل – که معمولاً دوست دارند با چاشنی سیاسی و جناحی وارد تمام موضوعات و مسائل شوند – ورود نظامیان به موضوع مورد مناقشه میان رئیس‌جمهور روحانی و دونالدترامپ را از حواشی گزنده بی‌نصیب نگذاشته‌اند. این حاشیه‌ها هم برای کشور مضر است. اکنون کشور ما در شرایط خاصی قرار دارد که کوچک‌ترین تخطی از چارچوب‌های قانونی و کم‌ترین حاشیه‌پردازی به‌ویژه در مسائلی که با امنیت کشور مرتبط هستند، به زیان تمام خواهد شد. همه باید از حاشیه‌پردازی‌ها پرهیز کنند و فقط در چارچوب وظایف قانونی خود عمل نمایند.

تاکید امام‌خمینی بر پرهیز نظامیان از ورود به عرصه سیاسی متکی به یک نگاه عمیق و استراتژیک بود. این نگاه، علاوه براینکه حفاظت از منافع ملی را تضمین می‌کند، موجب صیانت از اعتبار و اقتدار نیروهای مسلح نیز می‌شود. کشور ما به دلیل تهدیدهایی که از هر طرف علیه نظام جمهوری اسلامی وجود دارد، اکنون به نیروهای مسلح محبوب و صاحب اقتدار بیش از هرزمان دیگری نیازمند است. این نیاز، مخصوص امروز نیست، اگر قرار است نظام جمهوری اسلامی با هویت واقعی خود باقی بماند طبعاً دشمنی‌ها هم ادامه خواهد یافت و نیاز به نیروهای مسلح نیز ادامه خواهد داشت. درست به همین دلیل است که اعتبار و اقتدار نیروهای مسلح باید حفظ شود و همواره ارتقاء یابد.