امید

به گزارش امیدنامه، روزنامه شرق در ادامه نوشت: «رئیس دولتِ در سایه جمعی از نمایندگان را به دفترش در شورای عالی امنیت ملی دعوت کرده بوده تا راهکارهای کارشناسی کارگروه اقتصادی دولت در سایه را به آنها ارائه کند. سعید جلیلی در این جلسه گفته است: «دوستان کارشناس ما در کارگروه‌های اقتصادی دولت سایه، پیشنهادهای عملی پیرامون کاهش مشکلات طرح مصوب سران سه قوه را خدمت نمایندگان جهت بررسی و ملاحظه ذیل لایحه بودجه سال آینده تهیه کرده‌اند.»

این در حالی است که قاعدتا مجلس از توان کارشناسی کامل برای بررسی این طرح برخوردار بوده و یکی از اعتراضاتش در روزهای اخیر همین بوده که چرا از این توان استفاده نشده است. هم محمدرضا باهنر و هم عزت‌الله ضرغامی سال پیش خبر داده بودند که برخی از آقایان پیشنهاد داده‌اند که چون دولت توان اداره کشور را ندارد، در برخی از عرصه‌ها بیایند کار را در خیلی از حوزه‌ها به‌دست بگیرند و به‌جای دولت مدیریت کنند که به گفته هر دو نفرشان، رهبری با این دیدگاه مخالفت کرده بودند. سعید جلیلی، مسئول پرونده هسته‌ای در دولت احمدی‌نژاد، نامزد اصولگرایان در سال ۹۲ و به عبارت بهتر کاندیدای اصلح جبهه پایداری و آیت‌الله مصباح‌ یزدی در آن زمان و شاید هم تاکنون، از زمان ناکامی در رقابت با روحانی، ایده‌ای تحت عنوان دولت در سایه را پیش می‌برد.

پس از روی‌ کار آمدن دولت دوم روحانی، به‌زعم خود دولت در سایه تشکیل داد و در توضیح این تصمیم گفته‌بود: «همه ما وظیفه داریم امور کشور را مثل سایه دنبال کنیم.» دولت در سایه اصولا سازه‌ای است که از سوی حزب رقیب یا حزب اقلیت در مجلس آن هم در نظام‌های پارلمانی شکل می‌گیرد و قدم‌به‌قدم با دولت اصلی جلو می‌آید و آن را رصد می‌کند. دولت در سایه هیچ‌گاه برساخته یک فرد نیست؛ آن هم فردی که خودش در ساختار قدرت حضور دارد و در سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌ها دخیل است. جلیلی اکنون در مجمع تشخیص مصلحت نظام عضو حقیقی است و در شورای عالی امنیت ملی هم حضور دارد. در حال‌ حاضر لوایح «اف‌ای‌تی‌اف» که از نظر دولت بسیار مهم است، منتظر تعیین تکلیف در این نهاد سیاست‌گذار و تصمیم‌ساز است.

پیش از سعید جلیلی نیز عبدالله رمضان‌زاده در سال ٨٤ به حزب مشارکت پیشنهاد داده بود که به‌ طور غیر رسمی دولت در سایه تشکیل دهند. احمد نقیب‌زاده، استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه تهران پیش از این گفته بود در این ساختار سیاسی صحبت از دولت در سایه اساسا بیهوده است. تأکید جریانات سیاسی بر لزوم تشکیل دولت در سایه را باید نوعی انتقاد یا دلواپسی تعبیر کرد. جلیلی در جلسه روز گذشته‌اش درباره نامه چند ماه پیش خود به سران سه قوه درباره موضوع سهمیه‌بندی صحبت کرده و گفته است: این طرح که ابعاد مختلف موضوع از جمله شیوه اجرائی در آن پیش‌بینی شده بود، چند ماه پیش برای سران سه قوه ارسال شد که مصوبه سران قوا با آن متفاوت است اما اکنون موضوع ما مصوبه فعلی است که همه باید کمک کنند مشکلات آن به حداقل برسد و مردم نیز از حداکثر فایده آن بهره‌مند شوند.

در این جلسه نمایندگان اصولگرای مخالف دولت هم حضور داشته‌اند. از جمله حجت‌الاسلام پژمانفر که او نیز از اراده مجلس برای آماده‌کردن افکار عمومی پیش از اجرای این مصوبه خبر داد و از تحقق‌نیافتن آن گلایه کرد. جلیلی پیش از این در تبیین دولت در سایه گفته بود: «یکی از مشکلاتی که در کشور وجود دارد این است که به‌ محض این که یک فرد از مسئولیتی فارغ می‌شود، دیگر هیچ احساس مسئولیتی نسبت به سمت سابق خود ندارد، در حالی‌ که وظیفه مسئولانی که روزی در قدرت بوده‌اند این است که نسبت به مسئولیت سابق خود حساسیت داشته باشد. این که رهبر انقلاب فرمودند آتش به اختیار عمل کنید و منتظر دستگاه‌هایی که دچار اختلال شده‌اند، نمانید، یکی از مصادیقش دولت در سایه و نقش‌آفرینی آن در راستای پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی است. این مسئله تکلیف هر فعال سیاسی در کشور است.»

زمانی می‌گفتند جلیلی چراغ‌خاموش جلو می‌رود. دلیلش هم البته فقط این نبود که نگران واکنش دولت باشد، بلکه گویا نگران بزرگان جناح خود شده بود که چند وقتی بود مانوری آن‌چنانی روی تشکیل جلسات دولت در سایه‌اش نمی‌داد اما اخبار حاکی از این بود که عدم مخابره خبرهای تشکیل جلسات دولت سایه به‌ دلیل کم‌رونق‌شدن برگزاری آن نبود؛ به‌صورت مستمر و حتی فشرده‌تر در حال برگزاری است. مسئول سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای، از منتقدان اصلی برجام و دولت روحانی همیشه به سیاست‌های دولت معترض بوده است.»