امید

خبر اعزام حجت الاسلام رسایی ـ و یک نفر به عنوان کار شناس همراه ـ به مسابفات فوتبال برزیل، واکنش های منفی بسیاری را در افکار عمومی و به ویژه در بین کاربران فضای مجازی به دنبال داشت
بر همین اساس، روز گذشته محمدعلی پورمختار نماینده مردم کبودر آهنگ در مجلس شورای اسلامی و رئیس کمیسیون اصل 90 خانه ملت در گفت وگو با فارس و در توجیه سفر حجت الاسلام رسایی به برزیل گفت: «آقای رسایی به عنوان رئیس کمیته مبارزه با مفاسد و همچنین مسئول پرونده فساد در فوتبال توسط کمیسیون اصل 90 و مجلس، به برزیل سفر می کند؛ در بررسی های کمیسیون، مجموعه گزارشاتی مربوط به جام جهانی نیز داشتیم که به همین سان تصمیم گرفته شد آقای رسایی برای بررسی مسائل به برزیل اعزام شوند.»

در این باره چند پرسش قابل تامل مطرح است:

1ـ آیا آقای رسایی تخصص مشخصی در حوزه فوتبال دارند، بدین معنا که با مسائل این ورزش به مقدار لازم و کافی آشنایی دارند و به همین دلیل به عنوان مسئول پرونده فساد در فوتبال تعیین شده اند؟ آیا ایشان سوابق قضایی یا حقوقی دارند؟

سوابق پیشین ایشان در حوزه «فسادیابی» یا «فساد پژوهشی» چه بوده است؟

بهتر است نمایندگان مردم به مردم توضیح بدهند که انتخاب ایشان در این موضوع به پشتوانه کدام تخصص، تجربه یا سابقه بوده است؟

2ـ چرا پس از گذشت یک سال از آغاز این بررسی ها، آقای رسایی یا کمیسیون اصل 90، هنوز گزارشی از بررسی های خود به پیشگاه ملت عرضه نکرده اند؟

3ـ آیا حجت الاسلام رسایی، به عنوان رئیس کمیته مبارزه با مفاسد قرار است در مورد همه مفاسد احتمالی به همین نحو عمل کنند و در کسوت یک کارآگاه به تحقیقات میدانی بپردازند؟

مثلا اگر احتمالا شواهدی از یک مفسده در خارج از ایران وجو داشته باشد، کمیسیون اصل نود به ایشان ماموریت می دهد تا شخصا به کشورهای مربوطه مسافرت کنند و پیگیر مدارک و شواهد باشند؟

1ـ برای مثال آیا در رسیدگی به موضوع پرونده بدهکاران بانکی در کمیسیون اصل 90، اگر برخی از عوامل این پرونده به اروپا و آمریکا گریخته باشند، حجت الاسلام رسایی از طرف این کمیسیون برای پیگیری ها لازم به آن کشور ها اعزام می شوند؟

2ـ آیا بررسی موضوع فساد در فوتبال نیازمند حضور فیزیکی، آن هم در مسابقات جهانی، و در همراهی با تیم ملی فوتبال است؟ در آنجا دقیقا قرار است چه عملیات کارآگاهانه ای انجام شود؟ آیا مفسدان همراه با تیم ملی به برزیل عزیمت می کنند؟ آیا مفسدان در بین تیم ملی و همراهان آن هاحضور دارند؟ دلالان و مفسده برانگیزان فوتبال ایران در برزیل ساکن اند؟ آقای رسایی قرار است در برزیل با مظنونان و مته مان این پرونده مصاحبه یا بازجویی کنند؟ با این همه گرفتاری وظایف اصلیتر نمایندگی ایشان چه می شود؟

3ـ با این توضیحات، آیا محمدعلی پورمختار، رئیس کمیسیون اصل 90، تصور می کنند توجیه ایشان در این باره می -تواند مورد قبول افکار عمومی قرار گیرد؟

4ـ پرسش مهم تر اینکه آیا کمیسیون اصل نود برای رسیدگی به همه شکایات و موضوعات قابل پیگیری در این کمیسیون، می تواند راسا ورود پیدا کند و همه مراحل بررسی، بازرسی و... را به تنهایی انجام دهد؛ در این صورت به نظر می رسد نیاز خواهد بود تا دستگاهی عریض و طویل، مجهز و هم کارکرد با قوه قضائیه در زیر مجموعه این کمیسیون ایجاد شود!

5ـ اینک یکسال از ورود کمیسیون اصل 90 به موضوع فساد در فوتبال و آغاز بررسی ها لازم در این باره توسط این کمیسیون می گذرد؛ این در حالی است که به گزارش خانه ملت، رئیس این کمیسیون در تاریخ26 اسفند ماه سال 1392 گفته بود: «امروز آخرین جلسه در خصوص گزارش های آماده شده در بحث فساد و تبانی در فوتبال تشکیل می شود»؛ بر اساس سایر خبرهای منتشر شده و مصاحبه های پیشین رئیس کمیسیون اصل 90، نتایج بخش نخست بررسی های این کمیسیون درباره فساد در فوتبال قرار بود تا پایان آذرماه اعلام شود؛ این اتفاق نیفتاد و قرار شد نتایج، اواخر سال گذشته ارائه شود با این حال گزارش این موضوع همچنان به بعد ـ و تکمیل تحقیقات ـ موکول شده است!

آیا با این سرعت پایین بررسی چنین موضوعاتی ـ که البته به دلیل پیچیدگی برخی موضوعات، تا حدودی طبیعی به نظر می رسد ـ بهتر نیست کمیسیون اصل 90 در سازو کار ها و رویکردهای خود در بررسی چنین پرونده هایی بازبینی اساسی داشته باشد؟ آیا با این سرعت، می توان به اصلاح امور در کمترین زمان ممکن، که لازمه تحقق عدالت است، چندان امیدوار بود؟

6ـ در حالی که به گزارش تابناک، نایب رئیس کمیسیون اصل نود پیش از این اعلام کرده بود «این کمیسیون به صورت مصداقی در این قضیه وارد نشده است و قرار نیست این مورد خاص را بررسی و حکم صادر کند بلکه هدف از ورود به این ماجرا فقط پیگیری موضوع و ارائه گزارش در این خصوصبوده است» اما به نقل از خانه ملت، رئیس این کمیسیون، اردیبهشت ماه سال جاری اعلام کرد که کمیسیون اصل نود تمام جوانب فساد در فوتبال را بررسی خواهد کرد!

آیا کمیسیون اصل 90 باید و می تواند تمام جوانب فساد در فوتبال را بررسی کند؟ بررسی چنین موضوعی به چه مقدار نیرو، وقت و توان نیازمند است؟ آیا چنین نیرو، وقت، توان و امکاناتی در احتیار این کمیسیون قرار دارد؟ قانون اساسی چنین وظیفه ای را تا این حد در اختیار این کمیسیون قرار داده است؟ اگر قرار باشد تمام مراحل یک پرونده در کمیسیون اصل نود رسیدگی شود، پس نقش قوه قضائیه چه می شود؟ آیا بهتر نیست، گزارش ابتدایی این پرونده، و سایر پرونده ها، جهت رسیدگی جامع و سریع به قوه قضائیه ارجاع داده شود؟

7ـ طبق اصل 90 قانون اساسی «هرکس شکایتی از طرز کار مجلس یا قوه مجریه یا قوه قضائیه داشته باشد، می تواند شکایت خود را کتباً به مجلس شورای اسلامی عرضه کند. مجلس موظف است به این شکایات رسیدگی کند و پاسخ کافی دهد و در مواردی که شکایت به قوه مجریه و یا قضائیه مربوط است رسیدگی و پاسخ کافی از آن ها بخواهد و در مدت متناسب نتیجه را اعلام نماید و در موردی که مربوط به عموم باشد به اطلاع عامه برساند.»؛ در واقع، شکایت از عملکردِ ارگان های وابسته به دولت در دیوان عدالت اداری ممکن است و شکایت از نهادهای قضایی نیز با رجوع به مراجع بالا تر قوه قضائیه قابل پیگیری است. اما اصل 90 قانون اساسی مربوط به وقتی است که شکایات افراد نتیجه بخش و یا ممکن نیست و شخص به کلیتِ رفتاری یک قوه معترض باشد. در واقع این اصل به عنوان آخرین راه تظلم خواهیِ شکایت از طرز کار قوای سه گانه را در بر می گیرد و شکایت از نهادهای وابسته به دولت یا قوهٔ قضائیه بایستی در دستگاه های پیش بینی شده در قانون صورت گیرد.

بر این اساس، به نظر شما بررسی موضوع فساد در فوتبال تا چه اندازه با فلسفه وجودی اصل 90 مطابقت دارد و حداقل می تواند، به شکلی که اینک در کمیسیون اصل 90 پیگیری شده است، در چارچوب وظایف این کمیسیون قرار گیرد؟

8 ـ آیا موضوعاتی شبیه به آنچه درباره این پرونده اتفاق افتاده است ـ و به ویژه توجیه ناموجه رییس کمیسیون اصل 90 درباره ضرورت سفر حجت الاسلام رسایی به جام جهانی فوتبال در برزیل ـ و تکرار مواردی از این دست، عملکرد کمیسیون اصل 90 را در پیشگاه افکار عمومی مخدوش نخواهد کرد؟ چنین نوع مواجهه ای،شان مجلس را حفظ خواهد کرد؟