امید

توانایی ظریف برای کسب امتیازات در مذاکرات برای هر وزیر خارجه‌ای قابل توجه خواهد بود. اما ظریف چگونه این کار را انجام می دهد؟ قسمتی از پاسخ مربوط به جذابیت های شخصی وی است.

الان زمان ستایش محمدجواد ظریف است. ممکن است شما هر فکری درباره وزیر خارجه ایران داشته باشید، اما وی می داند که چگونه معامله کند. درحالی که در لحظات آخر مذاکرات هسته ای ایران در لوزان سوئیس هستیم، ایران بهترین اقدامات را برای خودش انجام می دهد. با تمام این تفاسیر قبل از شروع واقعی مداکرات، ایران در روند شناسایی مبهمی از سوی ایالات متحده و پنج قدرت بزرگ دیگر پیروز شده و آن حق غنی سازی اورانیوم است.

مابین سال های 2008 تا 2012، شورای امنیت سازمان ملل متحد، پنج قطعنامه تحریم علیه تهران به خاطر نقض ان پی تی و فعالیت سانتریفیوژها در تاسیساتی که به اطلاع آژانس بین المللی انرژی اتمی نرسیده بود، تصویب کرد.

در حال حاضر، اگر خبرهایی که به بیرون درز کرده است، درست باشد، ایران در حال رسیدن به توافقی است که اجازه حفظ هزاران سانتریفیوژ و ادامه فعالیت تاسیسات فردو -مجتمعی که در زیر کوه بنا شده است و آن گونه که ظریف اطمینان داده است برای تولید ایزوتوپ های درمانی است- را به این کشور داده است. وقتی جاسوسان ایالات متحده این تاسیسات را در سال 2009 کشف کردند، اوباما از ایران درخواست کرد تا درباره فعالیت های هسته ای گذشته اش توضیح دهد. هفته گذشته، آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرد که ایران درباره ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای اش قبل از سال 2003 همکاری نمی کند.

توانایی ظریف برای کسب امتیازات در مذاکرات برای هر وزیر خارجه ای قابل توجه خواهد بود. اما ظریف چگونه این کار را انجام می دهد؟ قسمتی از پاسخ مربوط به جذابیت های شخصی وی است. او برای بیش از یک دهه چنان درگیر نخبگان سیاسی واشینگتن بوده است که در این مسیر فعالیتی بیش از فعالان محلی احزاب در آیووا و نیوهمشایر داشته است.

همانند مقامات محلی که این فرصت را پیدا می کنند تا با چهره های سیاسی ملی دیدار کنند، طریف که از سال 2002 تا 2007، نماینده ایران در سازمان ملل بود، این فرصت را به عنوان یک مقام دولت ایران داشت تا از طریق ایمیل به سوالات خبرنگاران پاسخ دهد و با تحلیلگران و اعضای کنگره در ارتباط باشد.

ری تکیه، کارشناس امور ایران در شورای روابط خارجی می گوید: «ظریف قابل دسترسی بود. وقتی وی سفیر بود، حاضر به بحث و گفتگو بود. این واقعیت با توجه به این که بسیاری از سفرای ایران در سازمان ملل مایل به انجام چنین کاری نبودند، بسیار مهم است.»

ظریف کمک هایی هم در مواجه های جذابش دریافت کرده است. ایمیل هایی که از طرح دعوی تریتا پارسی، فعال سوئدی-ایرانی در دادگاه علیه حسن داعی، مهاجر ایرانی منتشر شده است، نشان می دهد که ظریف با پارسی و سازمانی که وی بنا نهاده است، شورای ملی ایرانیان آمریکایی، همکاری نزدیکی داشته است.

به طور مثال در سال 2006، ظریف و پارسی در تلاش بودند تا روزنامه نگاران را متقاعد به نوشتن گزارش درباره پیشنهاد صلحی کنند که ظاهراً ایران به دولت جورج دبلیو بوش پس از حمله به عراق در سال 2003 کرده بود. براساس اظهارات مقامات ارشد دولت بوش، پیشنهاد سال 2003 اهمیت چندانی از لحاظ دیپلماتیک نداشته است و از طریق کانال هایی که دولت بوش با ایران ارتباط داشتند، فرستاده نشده بود.

با این حال روایتی که وجود دارد این است که تیم بوش شانس دستیابی به موفقیت در سال 2003 را نابود کرد. در سال 2013 در آستانه مذاکرات با ایران، جان کری، وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه ای که با شبکه ای بی سی نیوز داشت به پیشنهاد ظریف در سال 2003 اشاره کرد.

ظریف پس از مسئولیتش در سازمان ملل در سال 2007، در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد از فعالیت های دولتی کناره گرفت. اما پس از پیروزی روحانی در سال 2013 به عنوان وزیر خارجه دولت وی انتخاب شد و به نظر می رسد امروز بر قله جهان نشسته است.