امید

نگرانی‌های یک چرخش

اکنون ترکیب فراکسیون‌های اصلی مجلس تا حدود زیادی مشخص شده است. فراکسیون رهروان که بخشی از اصولگرایان را شامل می‌شود. فراکسیون امید که اکثراً اصلاح طلب و تا حدودی هم نیروهای مستقل را به خود جذب کرده است و فراکسیون مستقلان که هفته گذشته با برگزاری انتخابات هیئت رئیسه رسماً فعالیت خود را آغاز کرد. با این ترکیب می‌توان گفت که همچنان فراکسیون امید با حضور بیش از 100 نماینده، فراکسیون مقتدر مجلس محسوب می‌شود. چراکه فراکسیون مستقلان با وجود حضور چهره‌هایی چون کاظم جلالی ، به گفته نزدیکان این فراکسیون تنها 30 عضو دارد و در سوی دیگر ماجرا نیز فراکسیون رهروان همچنان در حال حل مناقشات درونی است و از این رو تعداد مشخصی را اعلام نکرده است. البته اصلاح طلبان همیشه از حضور فراکسیون‌های مقتدر در مجلس حمایت کرده و گفته‌اند که حضور فراکسیون‌های مقتدر موجب، ارائه طرح‌های قوی، بررسی‌های صریح و موضع گیری‌های شفاف می‌شود. با این حال اما اکنون با توجه به تعداد این فراکسیون‌ها می‌توان گفت که اقتدار عددی آنها زیر سؤال است و این موضوع در مورد فراکسیون مستقلین بیش از فراکسیون رهروان صدق می‌کند.

حامیان لاریجانی در ردای مستقلان

آن زمان که حامیان دولت و حامیان علی لاریجانی در لیست ائتلافی امید قرار گرفتند، به خوبی می‌دانستند که اگر لیست مستقلی ارائه کنند، اقبال چندانی نخواهند داشت. از این رو با پذیرفتن شروط ائتلاف در لیست قرار گرفتند. با این اقدام حتی از سوی رسانه‌های اصولگرا مورد هجمه هم واقع شدند. تا آنجا که یکی ازسایت های اصولگرای وابسته نهاد خاص، به نقد تند کاظم جلالی پرداخت و گفت که او از ابتدا هم اصولگرا نبوده است و اصولگرا دانستن او مورد تعجب است. اما بعد از گذشت از سد انتخابات به همت اصلاح طلبان، جلالی و برخی نزدیکانش چون نعمتی، چرخش ملموسی در عملکردهایشان داشتند. به طوری که همان افراد دوباره در سایت‌هایشان او را نماینده وابسته به اصولگرایان خطاب کردند. با این حال اما جلالی و برخی یارانش، پرچم استقلال بلند کردند و دست رد به سینه اصولگرایان زدند. به نظر می‌رسد، آن‌ها با این کار و جمع کردن تنها حدود 30 نفر گرداگرد خود، توان خود را نشان دادند و برای محک وزن خود در پارلمان آماده شده‌اند. وزنی که نسبت به فراکسیون امید و حتی فراکسیون پر معضل رهروان، آنچنان پر رنگ و سنگین به نظر نمی‌رسد.

باخت مستقلان

اگرچه اصلاح طلبان از ابتدا به قصد جلوگیری از انشقاق، افرادی غیر اصلاح طلب را در لیست خود قرار دادند اما با این حال به نظر می‌رسد، عدم حضور غیر اصلاح طلبان در لیست هم با توجه به گرایشان مردم و میل به سمت تغییر، موجب پیروزی آن‌ها می‌شد. بنابراین یکی از اهداف مهم اصلاح طلبان در تشکیل لیست ائتلافی را می‌توان ادامه همکاری‌ها در مجلس دهم عنوان کرد. همکاری که برخی اعضای لیست امید از جمله کاظم جلالی و بهروز نعمتی تنها تا راه حل آن را راه یافتن به مجلس می‌دانستند.

به هر روی اما به نظر می‌رسد که چرخش عملکردی برخی افراد و حضور آنها در فراکسیونی با نام «اعتدال»، موجب متضرر شدن خودشان و نه فراکسیون امید را فراهم کرده است. احمدی مازنی، یکی از اعضای فراکسیون امید به امید ایرانیان می‌گوید:" «با شکل گیری هیئت رئیسه دائم فراکسیون امید، از این پس شاهد، عملکردی منسجم و متفاوت از گذشته خواهیم بود و کسانی که از ائتلاف امید جدا شدند، موجبات شکست خود را فراهم کردند و نه فراکسیون امید و یا اصلاح طلبان »." نماینده مردم تهران در ادامه می‌گوید:«اصلاح طلبان پس از اینکه رد صلاحیت‌های گسترده‌ای از سوی شورای نگهبان برایشان اعمال شد، با محدودیت‌هایی مواجه شدند اما این دلیلی برای قرار دادن برخی افراد غیر اصلاح طلب در لیست نبود. بلکه دلیل اصلی این بود که ائتلافی که در سال 92 شکل گرفته بود، به نفع همه بود که ادامه پیدا می‌کرد. با این وجود اگر حامیان دولت و مستقلین بر این عهد پایبند می‌ماندند، اتفاقات بهتری در مجلس رخ می‌داد. با این حال اما اصلاح طلبان و شخص عارف نیز بارها تأکید کرد که بستن چنین لیستی هزینه دارد. یعنی اصلاح طلبان به زوایای کار علم داشتند اما در هر حال برادری خود را اثبات کردند.»

محمود صادقی عضو هیات رئیسه فراکسیون امید در واکنش به تشکیل هیات رییسه موقت فراکسیون اعتدال و آغاز فعالیت‌های این فراکسیون به ایلنا گفت: بطور کلی شکل‌گیری فراکسیون‌های متنوع سیاسی در مجلس اتفاق مثبتی است؛ چراکه به شفافیت مواضع نمایندگان کمک می‌کند.

او گفت: اگر نماینده‌ای به هر دلیلی نخواهد یا نتواند در یک فراکسیون عضویت داشته باشد، نباید تحت فشار قرار گیرد. همه نمایندگان حق دارند در فراکسیون مطلوب خود عضو شوند یا فراکسیون مطلوب خود را تشکیل دهد.

ترس از ردصلاحیت؛ دلیل برخی اعضای «امید» برای پیوستن به مستقل

عضو هیات رییسه فراکسیون امید با تاکید بر این‌که اکثریت اعضای جدید فراکسیون مستقل را اعضای پیشین فراکسیون ولایت تشکیل می‌دهند، یادآور شد: به نظر می‌رسد، دلیل حضور برخی از اعضای فراکسیون امید در فراکسیون سوم، ترس از ردصلاحیت در انتخابات مجلس بعد باشد.

صادقی با اشاره به گفت‌وگوی خود با یکی از نمایندگان استان فارس که با خروج از فراکسیون امید، به فراکسیون مستقلان پیوسته است، اعلام کرد: هنگامی که دلیل این تصمیم را از این نماینده پرسیدم، توضیح داد که یکی از دلایلی که منجر به اخذ چنین تصمیمی از سوی او و چند نماینده دیگر عضو فراکسیون امید برای حضور در فراکسیون مستقلان، این است که از حضور در فراکسیون امید نگران هستند.

این نماینده اصلاح‌طلب مردم تهران در مجلس خاطرنشان کرد: آن‌ها می‌ترسند عضویت در فراکسیون امید، باعث شود که در دوره بعد انتخابات مجلس ردصلاحیت شوند. از طرفی نمی خواهند در فراکسیون اصولگرایان هم باشند و بنابراین فراکسیون مستقلان به آنها امکان انسجام و نقش‌آفرینی می‌دهد، بدون اینکه دچار مشکلات صلاحیتی شوند.

رئیس فراکسیون اعتدال یا عضو لیست امید؟

هر زمان که نام کاظم جلالی مطرح می‌شود، ناخودآگاه نام علی لاریجانی نیز در ذهن متبلور می‌شود. چراکه رابطه دوستانه و نزدیک این 2 بر همه آشکار است تا آنجا که در مجلس نهم شورای اسلامی، آن زمان که احمد توکلی از ریاست مرکز پژوهش‌های مجلس کنار گذاشته شد، تنها گزینه‌ای که برای ریاست این مرکز ممکن بود از سوی علی لاریجانی، معرفی شود، کاظم جلالی بود. اتفاقاً همین اتفاق هم افتاد و کاظم جلالی با حمایت علی لاریجانی ریاست مهمترین مرکز پژوهشی مجلس را در دست گرفت. هر چند که تا کنون این مرکز فعالیت چندان متفاوتی نسبت به دوره ریاست احمد توکلی نداشته است. با این حال زمانی که کاظم جلالی برای دهمین دوره انتخابات قصد کاندیداتوری از حوزه انتخابیه شاهرود را داشت ناگهان خبر انصراف وی از کاندیداتوری برای مجلس در رسانه‌ها منتشر شد. خبری که شنیده‌ها حاکی از آن است که علی لاریجانی در واکنش به آن طی نامه‌ای از جلالی خواست که از تصمیم اش منصرف شود و اقدام به ثبت نماید. ثبت نامی که منجر به شرکت وی از حوزه انتخابیه تهران برای کاندیداتوری در دهمین دوره انتخابات مجلس شد. جلالی پس از اینکه در لیست ائتلاف اصولگرایان تهران قرار نگرفته بود در هنگام ثبت نام در انتخابات مجلس دهم اعلام نمود که به عنوان اصولگرای مستقل در انتخابات شرکت می‌کنم ولی ناگهان با چرخی 180 درجه‌ای در لیست ائتلاف اصلاح طلبان قرار گرفت و سعی کرد با دیدارهای با افرادی همچون هاشمی رفسنجانی خود را یک اصلاح طلب واقعی نشان دهد. اما او این روزها در دایره اصلاح طلب، اصولگرا و مستقل بودن، معطل مانده است چه آنکه بعد از اینکه خود را اصلاح طلبی واقعی نشان داد و عکس‌هایش با حسن روحانی و هاشمی رفسنجانی را در آستانه انتخابات همه جا منتشر ومواضعش درباره انتخابات سال 88، را تکذیب کرد، این روزها دوباره به سمت اعتدال گرایش پیدا کرده است. شاید بد نباشد که کاظم جلالی را اصولگرای مستقل اصلاح طللب نامید. چراکه با این رویکرد از چرخش او در انتخابات بعدی نیز متعجب نخواهیم شد.