امید

استعفای ائمه جمعه ادامه دارد. در دو سال اخیر ۹ نفر از ائمه جمعه از سمت خود استعفا داده‌اند. بعد از استعفای هفته گذشته آیت‌الله موسوی‌جزایری، امام جمعه اهواز که یکی از جنجالی‌ترین استعفا‌های اخیر بود، روز گذشته آیت‌الله عباسعلی سلیمانی، امام جمعه زاهدان هم در پایان خطبه‌های نماز از مردم سیستان و بلوچستان خداحافظی کرد و حلالیت طلبید. در دو سال اخیر تعدادی از ائمه جماعات شهر‌های بزرگ از سمت خود استعفا داده اند. دلایل مختلفی از سوی برخی مستعفیان برای کناره‌گیری عنوان می‌شود. بسیاری از آن‌ها بیماری را بهانه می‌کنند. امام جمعه اهواز بعد از سفر پرحاشیه‌اش به انگلستان استعفا داد. درحالی‌که رسانه‌ها علت این سفر را درمانی عنوان کرده بودند، اما خودش بعد از بازگشت از سفر در خطبه‌های نماز جمعه اعلام کرد به‌دلیل بیماری دیگر نمی‌تواند امامت جمعه اهواز را عهده‌دار باشد.

برخي دليل اين استعفاها را همان‌طور‌كه امام جمعه زاهدان اعلام كرده، سياست جوان‌گرايي و جايگزيني افكار نو دانسته‌‌اند؛ اما برخي دلايل سياسي هم در حاشيه اين استعفاها شنيده مي‌شود، تاجايي‌كه مثلا بسياري از ائمه جماعات كه شهرت بيشتري دارند و سخنراني‌هايشان هم عمدتا بيشتر رسانه‌اي مي‌شود، چندان هم جوان نيستند.

روز گذشته امام جمعه زاهدان هم علت استعفايش را تفکر زيباي مقام معظم رهبري مبني بر جوان‌گرايي عنوان کرده است. بسياري از اين استعفاها البته هم‌زمان شده با تغييرات در شوراي سياست‌گذاري ائمه جمعه. سال گذشته «حجت‌الاسلام‌والمسلمین حاج‌علي‌اکبري» 54ساله است به رياست شوراي سياست‌گذاري ائمه جماعات منصوب شده است. در حكم حاج‌علي‌اكبري آمده بود: «... انتظار مي‌رود جناب آقاي حاج‌علي‌اکبري با ادامه و تکميل فعاليت‌هاي گذشته و افزودن کيفيت در آن و بهره‌گيري از نظرات شورا، بر شکوفايي و تأثيرگذاري اين نهاد مبارک رحماني بيفزايند...».

خرداد سال گذشته، آيت‌الله مجتهد شبستري نماينده، سابق ولي فقيه در آذربايجان شرقي و امام جمعه تبريز، عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام و از اعضاي ارشد جامعه روحانيت مبارز به‌دليل بيماري، جاي خود را به «حجت‌الاسلام‌والمسلمین سيدمحمد‌علي آل‌هاشم»، نماينده سابق ولي فقيه در ارتش و رئيس سابق سازمان عقيدتي و سياسي آجا داد. خاندان آل‌هاشم از خانواده‌هاي معروف، شناخته‌شده و مورد احترام بين مردم تبريز هستند.

براساس آنچه رئيس شوراي سياست‌گذاري ائمه جمعه آذربايجان‌شرقي به‌عنوان علت کناره‌گيري و رفتن آيت‌الله مجتهد شبستري از مسئوليت امامت جمعه تبريز بیان کرده، او بر اثر کهولت سني، کمردرد و بيماري گوارشي که منجر به انجام عمل جراحي هم شده بود، از رهبر معظم انقلاب درخواست اعلام پايان مسئوليتش در اين جايگاه را مي‌کند که در نهايت هم رهبري با اين درخواست موافقت مي‌کنند.تابستان سال گذشته، خبر استعفاي «آيت‌الله سيديحيي جعفري» از امامت جمعه کرمان خبرساز شد. کناره‌گيري او را که از ياران مرحوم هاشمي‌رفسنجاني و شهيد محمدجواد باهنر و همچنين افرادي نظير حجتي‌کرماني و سيدمحمود دعايي بوده و مواضع و مشي اعتدالي دارد، بسياري سياسي دانستند و به برخي جملات او نظير «همه ما بايد از اين دولت و کارگزاران حمايت کنيم» اشاره كرده بودند. البته «حجت‌الاسلام سيدرضا تقوي» رئيس وقت شوراي سياست‌گذاري ائمه جمعه کشور گفته بود «حضرت حجت‌الاسلام‌والمسلمين جعفري خطاب به مقام معظم رهبري نامه نوشتند که به‌دليل کهولت سن و وضعيت نامناسب جسماني، ادامه فعاليت به‌عنوان امام جمعه و نمايندگي ولي فقيه در استان کرمان برايم مقدور نيست و خواهشمندم که با کناره‌گيري اين‌جانب موافقت کنيد». همان زمان اسحاق جهانگيري در يک پيام توييتري نوشته بود که خبر اين کناره‌‌گيري او را نگران کرده است.

حجت‌الاسلام علي رضايي‌‌بيرجندي، امام جمعه بيرجند هم سال پيش به فاصله كمي از امام جمعه كرمان استعفا داد. او در نشست خبري گفته بود: «علت استعفاي من ارتباطي به مسائل سياسي و گمانه‌زني‌هاي برخي از رسانه‌ها ندارد. بنده زماني که قصد امامت جمعه شهرستان بيرجند را داشتم، قرار نبود هشت سال در اين استان بمانم، بلکه به مدت سه سال انتخاب شدم. اگرچه از مدتي پيش خبرها و شايعاتي درباره کناره‌گيري حجت‌الاسلام علي رضايي‌بيرجندي، امام جمعه مرکز استان خراسان جنوبي، در رسانه‌ها و فضاي مجازي انتشار يافته بود. علي تابعي، امام جمعه موقت بيرجند، در خطبه‌هاي نماز گفته بود علي رضايي قصد دارد خراسان جنوبي را ترک کند. بااين‌حال رئيس شوراي سياست‌گذاري امامان جمعه استان تا روز گذشته دريافت استعفانامه رسمي رضايي را تأييد نکرده بود. برخي دلايل استعفاي او را نزديكي به دولت روحاني دانسته بودند. امام جمعه مستعفي بيرجند از ابتداي دولت يازدهم رويکرد حمايتي نسبت به قوه مجريه داشت و حتي جمله صريحي درباره اين موضوع دارد که «حمايت از رئيس‌جمهور طبق فرمايشات رهبري يک وظيفه است». رضايي مهرماه سال ۹۲، چند ماه پس از تشکيل دولت يازدهم و در مراسم معارفه استاندار جديد خراسان جنوبي، ابراز اميدواري کرده بود که او نيروهايي را انتخاب کند که خط و مشي رئيس‌جمهور حسن روحاني را اعمال کنند.

اما اينکه چه شد که تصميم به استعفا گرفت، شايد به زمستان 95 برگردد که برخي با فشار و جوسازي در فضاي مجازي، قصد داشتند القا کنند که استاندار بيرجند در ديدار هنرمندان جوان استان «رقص مختلط بين زن و مرد» را مجاز دانسته است! اين در حالي بود كه پايگاه اطلاع‌رساني استانداري خراسان جنوبي نقل قول منتسب به استاندار را خلاف واقع اعلام و آن را تکذيب کرد.فروردين سال 97 هم خبر استعفاي ديگري از سوي ائمه جمعه مطرح شد، اين‌بار «آيت‌الله زين‌العابدين قرباني»، نماينده ولي فقيه در استان گيلان و امام جمعه رشت پس از گذشت 18 سال از اين مسئوليت استعفا داد. او گفته بود: «18 سال به‌عنوان نماينده ولي فقيه در گيلان بودم، اما شش ماه پيش در خطبه نماز جمعه کسالت پيدا کردم و ديگر صلاح نديدم ادامه دهم و در نامه‌اي به مقام معظم رهبري نوشتم که از اقامه نماز جمعه عاجزم و هرکسی را که شما انتخاب کنيد من با تمام وجود از او حمايت مي‌کنم».

9 ارديبهشت 1397هم امام جمعه شيراز در نامه‌اي به مقام معظم رهبري استعفاي خود را اعلام کرد. امام‌ جمعه شيراز به‌دليل کسالت و بيماري چندين بار در بيمارستان بستري شده‌ بود. او در بخشي از نامه‌اي که خطاب به مقام معظم رهبري نوشته، عنوان کرده بود: «فاستقم کما امرت» باعث شد در اين 40 سال ضمن احياي حوزه‌هاي علميه در دو استان محل مأموريت (فارس و بوشهر) و منسجم‌نمودن امور طلاب و اساتيد و روحانيت معظم مناطق، تلاش براي کسب رضاي خالق، خدمت به مخلوق و عمل به تکليف به چيزي حتي بيماري شديد، توجهي ننمايم؛ ليکن اينک ناخوشي و ضعف شديد جسماني بر من غالب گشته و مانع از انجام فرائض محوله شده است، فلذا از آن رهبر معظم کسب اجازه و ردّ امانت دارم».

9 ماه پيش هم حجت‌الاسلام جعفر محسن‌زاده، امام جمعه نظرآباد استعفا داد. او دليل استعفاي خود را کهولت سن والدين خود و نياز آنها به او اعلام کرد.9 مهرماه امسال هم امام جمعه ايلام از سمت خود استعفا داد. در نامه استعفاي لطفي خطاب به رهبر انقلاب آمده است: «بعد از قريب به دو دهه کشيدن بار امانت امامت جمعه و نمايندگي حضرت‌عالي در استان ايلام اينک احساس مي‌شود که زمان آن رسيده تا بر حسب وظيفه، اين امر خطير و رسالت عظيم را به صاحب آن بازگردانم».