امید

تنگنای ناشی از تحریم‌های اقتصادی و دوری از برخورد احتمالي نظامی در رأس استدلال‌هایی است که مذاکره با آمریکای ترامپ را تشویق می‌کند. با وجود اين، اینها تنها دلایلی نیستند که مذاکره و توافقی جدید با واشنگتن را وسوسه‌انگیز می‌کند. صرف نشستن ایران و آمریکا دور یک میز در خریدن زمان کافی برای به‌تعویق‌انداختن بحران‌های غیرضروری کافی است. همین‌طور در چنین شرایطی، مردم ما و جهان، ايران را مانع رسیدن به توافق نخواهند دانست. حتی اگر این گفت‌وگوهای احتمالی به‌سرعت به نتیجه نرسد، دو کشور را از تعمیق‌دادن خصومت‌ها دور مي‌كند و به دیپلمات‌ها فرصت خواهد داد که روش‌های خلاقانه‌تری را به ‌جای جنگ در حل اختلافات به‌ کار گیرند. به‌علاوه، هرگونه مذاکره ایران و آمریکا، برای اسرائیل و عربستان‌ سعودی و همه براندازهایی که به شدت عمل دونالد ترامپ در برابر ایران دل خوش کرده‌اند، آزار‌دهنده است. نه‌تنها با ناامیدشدن آنها از راه گفت‌وگوی مستقیم تهران و واشنگتن، آرزوهاي خيالي آنها به فراموشی سپرده خواهد شد، بلکه نقش‌برآب‌کردن رؤیاهای تندروها در عربستان‌ سعودی و اسرائیل، فشار بیشتری به آنها وارد می‌كند تا از سیاست‌های خصمانه علیه ایران دست بردارند و به دنبال توافقاتی باشند که مانع از زیان‌دیدن بیشتر آنها از سازش میان ایران و آمریکا می‌شود. درحالی‌که ایران نیاز دارد در سوریه از زیر بار فشار تعیین‌کننده‌بودن روسیه خارج شود، توافق ایران و آمریکا، روسیه را از مقام کدخدایی در سوریه پايين خواهد آورد و به مسکو اجازه نخواهد داد ایران را به منزله برگ‌برنده‌ای در مناسبات با اسرائیل و آمریکا به کار گیرد. اگرچه در نگاه اول به دلیل کاهش‌دادن تنش‌ها در خلیج‌فارس به نظر می‌رسد که چین از توافق تازه میان ایران و آمریکا استقبال کند اما هم‌زمان نگران است که یک توافق جامع میان آنها، با تنزل‌دادن تمرکز ایالات متحده در منطقه موسوم به خاورمیانه، چرخش استراتژیک آمریکا به شمال شرق آسیا را تسهیل کند. اروپایی‌ها خرسند خواهند بود اگر توافق ایران و آمریکا، بار سنگین تعهد به برجام را با هزینه‌های بالای آن، از دوش آنها بردارد اما همچنین باید نگران باشند که معنای ضمنی این توافق دوجانبه و بدون مشارکت اروپا، ناتوانی بروکسل از حفظ یکی از مهم‌ترین توافقات چندجانبه در تاریخ متأخر اروپا تلقی شده و به تنزل رتبه و جایگاه اتحادیه اروپا در ترتیبات بین‌المللی منجر شود. با وجود آنکه اتفاق نظری دوحزبی در ایالات متحده درباره مسئله ایران وجود دارد اما دموکرات‌ها هرگز خوشحال نخواهند شد که ایران حاضر به توافق با دولت ترامپ و بالابردن دستاوردهای او برای پیروزی در انتخابات بعدی باشد. شاید ایران بتواند با طول‌دادن مذاکرات، اهرم خوبی برای تأثیرگذاری بر سیاست داخلی آمریکا نیز به‌دست آورد. اگر ایران پیشنهاد مذاکره را رد کند یا بازنده گفت‌وگوهای احتمالی با آمریکا باشد، هیچ‌کدام از این مزیت‌ها را به‌دست نخواهد آورد. به همین دلیل، بهتر است ضمن آنکه ایران درهای گفت‌وگو را باز نگه می‌دارد، اطمینان کسب کند که با پرستیژ کافی در میز مذاکرات حاضر خواهد بود. اگر ایالات متحده به این نتیجه برسد که ایران به خاطر کاهش فشارهای اقتصادی و تسکین نارضایتی‌های داخلی چاره‌ای جز توافق با آمریکا ندارد، از درخواست‌های حداکثری که هدفی جز به تسلیم واداشتن مطلق ایران ندارد، صرف‌نظر نخواهد کرد. به علاوه با این نتیجه‌گیری که ایران تحت فشار تحریم‌ها امتیازهای بیشتری واگذار می‌کند، دلیلی وجود ندارد که آمریکا تمایلی به تعلیق یا تخفیف تحریم‌های جدید نشان دهد. به این منظور، ایران باید بتواند توانایی خود را برای سامان‌دادن به اوضاع اقتصادی و متقاعدکردن شهروندانش هم‌زمان با تحریم‌های آمریکا به نمایش بگذارد. اثبات ناکارآمدی نسبی تحریم‌های یک‌جانبه آن‌گونه که دولت ترامپ وعده داده است، کمک بزرگی به ترفیع جایگاه مذاکراتی ایران خواهد كرد. چنین اثباتی ممکن است چندین ماه به طول بینجامد. 

نهایتا، اگرچه ایران می‌تواند مذاکرات بدون پیش‌شرط را بپذیرد اما به این معنا نیست که مقدماتی که صداقت آمریکا در گفت‌وگوها را پشتیبانی می‌کند، نادیده خواهد گرفت. ایالات متحده باید اجرای همه تحریم‌هایی را که در برجام تعلیق شده بود، پیش از مذاکرات و در طول گفت‌وگوها متوقف کند و اطمینان دهد که تا رسیدن به توافقی جدید مانعی برای اجرای تعهدات سایر کشورها در برجام ایجاد نخواهد کرد. با تحقق این مقدمات، مذاکرات ایران و آمریکا، نه پایان بلکه سرآغازی بر مانورهای سیاسی ایران در برابر آمریکا، متحدانش و همه طرفداران براندازی در مرحله‌ای جدید و بی‌سابقه خواهد بود.