در مراسم یادبود داود رشیدی چه گذشت؟

روزنامه الکترونیکی امید ایرانیان در گزارشی از مراسم چهلمین روز درگذشت داود رشیدی نوشت:

چهل روز گذشت و دوباره برای یادبودش کنار هم جمع شدیم. برای یادبود مردی که سینما و تئاتر ایران مدیون او بوده، هست و خواهد ماند. درست چهل روز قبل مردی را از دست دادیم که وزنه سنگینی در هنر هفتم بود و حالا با از دست دادنش یک پای دیگر این هنر می‌لنگد.

داود رشیدی دوست داشتنی، در حالی مراسم چهلمین روز درگذشتت را آغاز کردیم که تئاترشهر با گل، شمع و تصویری از تو پذیرای هنرمندان بود و در حالی این مراسم را به اتمام رساندیم که دل‌هایمان پر از حس بودنت شد ...

مراسم یادبود چهلمین روز درگذشت استاد داود رشیدی شنبه شب در تئاتر شهر با اجرای منصور ضابطیان برگزار شد. در این مراسم هنرمندان و چهره‌های سیاسی و فرهنگی از جمله حجت الاسلام دعایی، محمود دولت آبادی، علی دهکردی، علی مرادخانی، کیومرث پوراحمد و ... حضور داشتند.

در ابتدای این مراسم منصور ضابطیان با یادآوری اینکه ۴۰ روز از رفتن داوود رشیدی گذشته است از وی به عنوان اولین سخنران این مراسم یاد کرد و مخاطبان را دعوت کرد تا سخنانش را بشنوند. سپس فیلمی با روایت و تصاویر مرحوم رشیدی پخش شد که شامل زندگینامه‌اش می‌شد.

* اجرای نمایشی با محوریت آثار داود رشیدی

در بخشی از این مراسم نیز نمایش کوتاهی به نویسندگی و کارگردانی محمد رحمانیان اجرا شد که احسان کرمی بازیگر آن بود. در این اجرا از هنرمندان درگذشته‌ای که به نوعی با داود رشیدی همکاری، بازی یا معاشرت داشتند نام برده شد. حسن مقدم، پرویز فنی‌زاده، منوچهر فرید، گوهرمراد (غلامحسین ساعدی)، جلال آل احمد و علی حاتمی تعداده از این چهره‌ها بودند.

احسان کرمی که در این نمایش نقش مأمور مرگ را داشت که قرار بود برگه درگذشت داود رشیدی را امضا کند، به مرور نمایش‌هایی که داود رشیدی بازی و کارگردانی کرده بود پرداخت و وقتی به نام احمد شاملو رسید گفت: «احمد شاملو از نمایش «چشم به راه گودو» که به کارگردانی شما (داود رشیدی) در سال ١٣۴٧ اجرا شد بسیار تعریف کرده است؛ چه کسی! شاملو که حتی من را هم که مرگ بودم تحویل نمی‌گرفت. یکی، دو تا از همکاران شما منتظرم هستند و دوست ندارند منتظر بمانند.»

اجرای زنده رضا یزدانی و پخش بخش‌هایی از نمایش‌های زنده یاد رشیدی در قالب چند ویدیو از دیگر بخش‌های این مراسم بود که برگزار شد و پس از آن حمید امجد روی سن آمد و درباره نسل طلایی دهه ۴۰ و چهره‌های آن نسل یادداشتی خواند.

در ادامه یادداشت حمید امجد، منصور ضابطیان از دولت آبادی به عنوان یکی از غول‌های این نسل (نسل طلایی دهه 40) مثال زد و خواست وی بایستد تا مخاطبان او را تشویق کنند. دولت آبادی در حین تشویق‌ها روی سن آمد و بیان کرد: «من به خانم برومند و عزیز صحنه تئاتر یعنی لیلی رشیدی ادای احترام می‌کنم و از این همه ذوق و سلیقه‌ای که به کار رفته تا اینجا مجموعه‌ای زنده ارائه شود، تشکر می‌کنم. باید باور کنیم که مرگ همیشه هست اما زندگی فقط یک بار است.»

* محمد رحمانیان: داود رشیدی ادعای سازندگی نداشت بلکه مرمت کرد

سپس محمد رحمانیان در پشت تریبون قرار گرفت و با اشاره به فیلم «تجاوز» و اینکه هیچ گاه روی پرده نرفت، اظهار کرد: «رشیدی بعد از بهمن ۵۷ از تلویزیون اخراج شد و در شرایطی که هنوز تئاتر ایران شکل نگرفته بود می‌خواست تئاتر را به معنای واقعی روی صحنه‌های ایران ببرد. او به همراه سمندریان دیدگاه مدرنی را وارد تئاتر ایران کرد. البته در حوزه نمایش‌های خارجی و معرفی و آموزش این آثار، افرادی مثل بهرام بیضایی و دیگرانی هم بودند که خواستند شکل دیگری از تئاتر را معرفی کنند.»

وی به تاثیرگذاری مرحوم رشیدی بر تئاتر ایران اشاره کرد و افزود: «رشیدی در دهه ۷۰ خانواده تئاتر را کنار هم جمع کرد. او هیچگاه ادعای سازندگی نداشت بلکه مرمت کرد. قبل و بعد از انقلاب نکاتی از تئاتر مانده بود و او این نکات را مرمت و رفو کرد و تئاتر تازه‌ای را بوجود آورد.»

رحمانیان در ادامه با اشاره به نظر یکی از وزرا که پیری را برای بهرام بیضایی نوعی ناتوانی در کار کردن دانسته است، گفت: «داوود رشیدی در نمایش‌هایی که کار کرد نشان داد که پیری بخش شیرینی از زندگی است.»

این کارگردان با ذکر خاطره‌ای از علاقه رشیدی به خبرنگاران گفت و یادآور شد: «من خیلی ممنونم که آقای شهردار خانه عروسک می‌سازد اما درست نیست که به خاطر خبررسانی بچه‌ها به حبس بروند.»

* مرضیه برومند: نمایش عروسکی مدیون داود رشیدی است

مرضیه برومند پس از رحمانیان روی صحنه آمد و درباره اهمیت حضور داوود رشیدی در شکل گیری کار کودک گفت: «یکی از وجوه مغفول رشیدی دینی است که به گردن ما افرادی دارد که کار کودک می‌کنیم. شاید باور نکنید اما اگر رشیدی نبود شاید من هم نمی‌توانستم در خدمت مردم باشم. تاریخ کار عروسکی در تلویزیون، نمایش و حتی سینما مدیون اوست.»

وی با اشاره به تشکیل اولین گروه تئاتر عروسکی در سال ۵۲ و ۵۳ توضیح داد: «بعد از چند سال این گروه به دلیل اختلاف سلیقه‌ها از هم جدا شد اما مدتی بعد با حضور رشیدی در گروه فیلم و سریال تلویزیون، گروه تئاتر عروسکی ما با نام «امروز» دوباره شکل گرفت و ما در تلویزیون در واحد نمایش مشغول به کار شدیم.»

این کارگردان درباره رشیدی گفت: «داود رشیدی یکی از پاکدست ترین مدیران قبل و بعد از انقلاب بود اما بعد از پاکسازی تلویزیون کنار گذاشته شد. بسیاری از کارهای تلویزیون مثل «مدرسه موشها» و یا «خونه مادربزرگه» در واحد نمایش و در زمان داوود رشیدی راه اندازی شد اما واحد نمایش سال ۶۷ منحل شد.»

وی در پایان بیان کرد: «داوود رشیدی من از تو ممنون هستم که شرایطی را فراهم کردی که بچه‌های امروز بگویند ما تئاتر کودک، سینما و برنامه عروسکی کودک داریم.»

علی دهکردی سخنران بعدی بود که درباره اهمیت حضور داوود رشیدی در انجمن بازیگران گفت و اینکه در تشکیلاتی صنفی مدیریتی عالی داشت.

* فرهاد توحیدی: انجمن بازیگران با تلاش داود رشیدی سرپا ماند

فرهاد توحیدی؛ فیلمنامه نویس نیز طی سخنانی درباره رشیدی و کیارستمی گفت: «نمی‌دانم از سوگ‌های اخیر باید بگرییم یا باید خوشحال باشیم که این افراد پیش از آنکه تندباد نسیان از یاد ببردشان، رفتند.»

وی به سابقه حضور رشیدی در انجمن بازیگران اشاره و بیان کرد: «دورانی که رشیدی به انجمن بازیگران بازگشت دولت دهم مستقر شده بود و بنای آن دولت بر تعطیلی همه نهادهای صنفی از جمله خانه سینما بود. در آن زمان اولین کار قطع آب باریکه‌ای بود که مجلس تصویبش کرده بود و آن ۲ درصد عوارضی بود که می‌بایست از فیلم‌های سینمایی به تشکل صنفی خانه سینما تعلق می‌گرفت.»

توحیدی به تلاش رشیدی برای تعطیل نشدن انجمن بازیگران اشاره و عنوان کرد: «زمانی که انجمن تعطیل شد باید ۳۰ نفر از شورای اصناف جمع می‌شدند تا درباره مسایلی تصمیم گیری کنند. مدتی جلسات در دفتر من برگزار شد و بعد از آن مدتی هم این جلسات در دفتر رشیدی برگزار شد.»

وی با اشاره به ویژگی‌های فردی رشیدی اظهار کرد: «در طول همه این سال‌ها من ندیدم که رشیدی حتی یک خط برای خودش بنویسد و درخواستی برای خودش داشته باشد. او آدم اصیلی بود و اعتبارش را خرج چیزهایی می‌کرد که به آنها اعتقاد داشت.»

* اقدام خانواده رشیدی به نفع خیریه

در پایان مراسم خانواده رشیدی روی صحنه حاضر شدند و احترام برومند همسر زنده یاد رشیدی گفت: «وظیفه ما اکنون این است که نام رشیدی را زنده نگه داریم و ابعاد مختلف زندگی و اعتقادات و علایقش به تئاتر را به جوانان معرفی کنیم.»

وی اظهار داشت: «مراسم امشب بسیار خوب بود و من تاکنون ندیده بودم رشیدی را این چنین معرفی کنند. من و فرزندان رشیدی تصمیم گرفتیم که هر سال بین تولد و رفتن او که بین ۲۵ تیر تا ۵ شهریور است یک روز را به نفع خیریه نمایشنامه خوانی داشته باشیم و جایزه نقدی و تندیسی هم به یک نفر در عرصه سینما و یک نفر در عرصه تئاتر اهدا کنیم.»

همسر مرحوم داود رشیدی در پایان با اشاره به روحیات هنرمند فقید گفت: «ما از رشیدی یاد گرفتیم که هیچ گاه شکایت نکنیم و همیشه از محدودیت‌ها برای خود امکان جدیدی بسازیم.»

لیلی رشیدی که هنگام گفتن از پدرش بغض داشت تنها توانست کلمه‌های بریده بریده‌ای را بر زبان بیاورد و گریه امان گفتن به او نداد. تنها توانست از حضار به خاطر حضورشان تشکر کند.

فرهاد رشیدی و سینا نوه داوود رشیدی هم از برگزارکنندگان مراسم و مردمی که در این مدت آنها را تنها نگذاشتند تشکر کردند.

گفتنی است، از دیگران هنرمندان حاضر در این مراسم می‌توان به حمید امجد، نگار اسکندر فر، رضا بهبودی، مهدی کوشکی، محمد رحمانیان، فریده سپاه منصور، علی بوستان، بابک چمن آرا، بنفشه خواه، شکرخدا گودرزی، احترام برومند، لیلی رشیدی، ایرج راد، جعفر والی، محسن شهسواری، اکبر زنجانپور، حمید پورآذری، شاهرخ فروتنیان، افسانه چهره آزاد، مسعود فروتن، نور الدین حیدری ماهر، مهدی شفیعی، ماریا حاجیها، محمد بهرامی، الهام کردا، سعید چنگیزیان، مرضیه برومند، رضا یزدانی، پانته آ پناهی‌ها، آتوسا قلم فرسایی، شهرام کرمی، صحرا فتحی، کمند امیر سلیمانی، سعید امیرسلیمانی، پرویز پورحسینی، خسرو احمدی، فرشته صدر عرفایی، فرشته طاهر پور، پیمان شریعتی، افسر اسدی، منیژه حکمت، ستاره پسیانی، بهرام شاه محمد لو، راضیه برومند، فرهاد توحیدی، صدیق تعریف، حسن فتحی، رضا بابک، حجت علیخانی، کیومرث پور احمد، فرهاد تجویدی، کریستف رضایی، سعید ملکان، طناز طباطبایی، علی عامل هاشمی، هوشنگ توکلی، شمسی فضل اللهی، شاهرخ دول کوه، بهمن معتمدیان، رضا ناجی، مهدی میامی، افسر اسدی، بهروز رضوی و اصغر همت اشاره کرد.

افزودن نظر جدید