امید

حرفهای مرتضی میرباقری معاون سیما درباره محمدرضا شجریان استاد موسیقی و آواز ایران موجی از واکنش‌ها را به همراه داشت. معاون سیما در نشستی شائبه  نشان دادن چراغ سبز از سوی مسئولان و مدیران تلویزیون درمقابل خواست بزرگ عمومی برای پخش موسیقی محمدرضا شجریان را به وجود می‌آورد اما نگاه دقیق‌تر به حرفهای میرباقری حکایت از شرط و شروطی دارد که تلویزیون برای شجریان گذاشته و کماکان روی مواضع قبلی‌اش نسبت به این استاد بزرگ موسیقی پافشاری می‌کند.

پالس‌های غیرواقعی

مرتضی میرباقری معاون سیما درباره ادامه پخش نشدن صدای محمدرضا شجریان از صداوسیما گفت: «محمدرضا شجریان بعد از انتخابات ۸۸ برای خودش یک منعی قرار داد که ما نمی‌توانیم صدایش را پخش کنیم. اگر ایشان از مواضع خود بعد از انتخابات ۸۸ عدول کرده و بازگشته باشد و آن را اعلام کند، ما صدای ایشان را پخش می‌کنیم. ظاهراً پالس‌هایی را داده‌اند که از برخی صحبت‌ها عدول کرده‌اند. اگر این قضیه روشن اعلام شود، منعی برای پخش صدای محمدرضا شجریان نداریم.» در همین چند جمله معاون سیما درباره استاد شجریان چند نکته خیلی مهم است که البته رسانه‌های مختلف بیشتربه بخشی پرداختند که مربوط به شرط تلویزیون برای پخش موسیقی شجریان بود. اما بخش مهم دیگری نیز در حرفهای میرباقری هست که توسط بسیاری از رسانه‌های حامی استاد شجریان انعکاس داده نشد و یا خیلی به آن توجه نشد اینکه میرباقری می‌گوید:« ظاهراً پالس‌هایی را داده‌اند که از برخی صحبت‌ها عدول کرده‌اند. اگر این قضیه روشن اعلام شود، منعی برای پخش صدای محمدرضا شجریان نداریم.» و حالا این سؤال پیش می‌آید که واقعاً شجریان برای اینکه صدایش از تلویزیون پخش شود پالس‌های مثبتی- به زعم تلویزیون- ساتع کرده و به بیان بهتر از مواضع قبلی خود به این شدت عقب نشینی کرده است.

فرکانس‌های واقعی

اما اینکه محمدرضا شجریان چگونه و چرا به سوی تلویزیون پالس‌های مثبتی فرستاده و از مواضعش عدول کرده است سؤال بزرگی است که هنوز پاسخ روشنی نیافته است. ممنوعیت پخش صدای محمدرضا شجریان از تلویزیون به سال 1388 برمی گردد جایی که شجریان طی نامه‌ای به تلویزیون از آنها خواست که موسیقی او را پخش نکنند. البته که همه می‌دانند که تلویزیون از برخی از آهنگ‌های معروف و محبوب شجریان در جهت منافع سیاسی و جناحی استفاده می‌کرد و همین باعث شد تا شجریان نسبت به آن واکنش نشان دهد. اما درهمان مقطع زمانی مصاحبه محمدرضا شجریان با شبکه بی بی سی نیز منتشر شد که او در این مصاحبه اعلام کرد که او صدای خس و خاشاک است. از همان زمان صدا و سیما نیز هیچکدام از آثار محمدرضا شجریان را پخش نکرد و حتی کار به جایی رسید که «ربنا»ی او که تقریباً بخشی جدایی ناپذیر از فرهنگ معاصر ایرانی بود درماه رمضان پخش نشد.

سیاسی نیستم

اما شاید پالس‌های مثبتی که تلویزیونی‌ها از آن صحبت می‌کنند حرفهایی باشد که محمدرضا شجریان در خردادماه امسال با روزنامه ایران انجام داد. او در این مصاحبه می‌گوید:« من کار اجتماعی انجام می‌دهم کار سیاسی نمی‌کنم. کار من اجتماعی است و از درد اجتماع می‌گویم. گاهی به خود اجتماع باید تذکر بدهیم و بگوییم اشتباه می‌کنید. و گاهی دولت دارد در مورد مردم اشتباه می‌کند ما می‌گوییم که اشتباه نکن و مردم چیز دیگری می‌خواهند. این کار یک تذکر است. مثل یک روحانی که روی منبر دارد تذکری می‌دهد به مردم می‌گوید این کار را نکنید، این کار سیاسی نیست. اما اگر مردمی را دور هم جمع کنیم و حزبی تشکیل دهیم؛ وقتی یارگیری می‌کنید و می‌خواهید به قدرتی برسید و یک ایدئولوژی را پیاده کنید این می‌شود کار سیاسی. من نه یارگیری کردم، نه کنفرانس برای عده‌ای گذاشتم که کاری انجام دهیم. اگر این کارها را می‌کردم می‌شد سیاسی. من کاری هم که می‌کنم برای مردمانی است که با هر اعتقادی که دارند زندگی می‌کنند.» او در ادامه با اشاره به انتقاداتی که درزمان انتخابات سال 88 انجام داده بود می‌گوید:« شما فرض کنید هر نظامی؛ مثلاً در نظام جمهوری اسلامی که همه آن را پذیرفتند، یک آدمی می‌آید یک کار اشتباهی می‌کند. ما به او تذکر می‌دهیم. این تذکر دلیل آن نیست که با نظام جمهوریت مخالفیم. این آدم اشتباهی کرده و دروغی گفته است به او تذکری می‌دهیم. یا وقتی به یک نفر می‌گوییم تو حق توهین کردن به مردم را نداری این درافتادن با کل نظام نیست. عده‌ای می‌خواهند سوء‌استفاده کنند که چون این شخص به وزیر یا رئیس جمهور گفته این کار را اشتباه انجام دادی، پس این آدم با اصل جمهوری مخالف است که این ستم است.»

ترکش‌های عشق

جالب است که تلویزیون در این سالها نه فقط دربرابر خواست عمومی مردم درقبال پخش آثار شجریان مقاومت کرده که در این راه قربانی‌هایی هم گرفته است. عباس سجادی مدیرعامل بنیاد فرهنگی- هنری نیاوران و مجری و طراح برنامه تخصصی موسیقی تلویزیون به نام «دستان» یکی از کسانی است که به خاطر استقبال ویژه‌ای که از محمدرضا شجریان در فرهنگسرای نیاوران داشت با مشکلاتی مواجه شد. بعد از این اتفاق برنامه «دستان» متوقف شده و خود او نیز ممنوع التصویر شد.

گنجه‌ای: حال استاد خوب است

داوود گنجه‌ای عضو شورای عالی خانه موسیقی ایران دررابطه با مسائل مطروحه از سوی مسئولان تلویزیون به «امید ایرانیان» گفت:«محمدرضا شجریان سفیرهنری ایران است و تنها کاری که باید بکنیم این است که دعا کنیم ایشان هرچه زودتر به صحنه برگردند و مردم را خوشحال کنند. به نظرم حرفهای دیگر از جمله مسایلی که از جانب تلویزیون گفته می‌شود اهمیتی ندارد.» او درباره اینکه آیا پالس‌های مثبتی از سوی محمدرضا شجریان برای عدول از مواضع قبلی‌اش ساتع شده است نیز گفت:« این حرفها چیست؟! آقای شجریان این روزها مشغول استراحت هستند و ما ترجیح می‌دهیم اصلاً مزاحمشان نشویم. به نظرم این حرفها صحت ندارد و قبول ندارم که استاد شجریان دراین مورد به تلویزیون پالس مثبتی داده است.»

این نوازنده مجرب کمانچه و ویولن در ادامه با انتقاد از عملکرد تلویزیون گفت:« متاسفانه تلویزیون ما امروز انحصاری و سیاست زده است. درحالی که بهتر است در این شرایط همه دست به دست هم بدهند تا در روزهای منتهی به نوروز مردم با اخبار خوب شاد شوند.»

 گنجه‌ای درادامه با اشاره به روند مثبت بهبودی استاد شجریان گفت:« به مردم وطنم تبریک می گویم که استاد بی بدیل موسیقی ایران آقای شجریان در نهایت صحت و سلامت هستند و به زودی بازهم مردم از هنر ایشان بهره مند خواهند شد.تا آنجایی که من اطلاع دارم حال استاد رو به بهبودی است و آرزو می‌کنم با دعای مردم هرچه زودتر بتوانند روی صحنه حضور پیدا کنند. »

او درباره شرایط مجوز انتشار شجریان نیز گفت:« تا آنجایی که من در ارشاد دست اندرکار هستم و از مسائل خبردارم انتشار آلبوم استاد هیچ مشکلی ندارد و هرزمان ایشان تمایل داشته باشند می‌توانند آلبومشان را منتشر کنند. خوشبختانه رابطه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با استاد شجریان بسیار خوب است و همانطور که آقای جنتی پیش از این گفتند و آقای صالحی امیری نیز بر آن تاکید داشتند استاد شجریان افتخار هنر ایران هستند.»

گنجه‌ای در انتها نیز گفت:« آقای شجریان رئیس شورای عالی موسیقی هستند و ما چشم انتظار هستیم تا ایشان هرچه زودتر به شوار بازگردند تا بتوانیم با حضور ایشان تصمیمات مفید و موثری درباره موسیقی کشور اتخاذ کنیم.»