امید

-درروزهای منتهی به انتخابات ریاست جمهوری مسایل و دغدغه‌های فرهنگی زیادی وجود دارند که در بخش های مختلف مطرح می شوند. شما به عنوان یکی از بزرگان تئاتر چه مطالبات و انتظاراتی از دولت آینده دارید؟
در عرصه فرهنگ و هنر-تئاتر- مطالبات زیادی داریم که بدون اقتدار و توانایی مالی دولت به جایی نمی رسد. یکی از آنها توسعه است چرا که توسعه کم است. اکنون هفت تالارنمایش داریم و اززمان انقلاب تاحالا تنها دوتالار در تهران دوازده میلیونی ساخته شده است. متاسفانه امروز توپ را انداختند در زمین دانشجویان و هنرجویان تئاترو آنها با قرض و وام و دردسر زیاد سالن ها را توسعه می دهند. اولین مطالبات ما توسعه است و می توانم بگویم سطح توسعه فاجعه است. این درحالی است روز به روز هنرمند و فعال زیاد می شود و بخش فرهنگی دولت پابه پای آنها حرکت نمی کند. موضوع دوم بودجه است. آنچه ما از ردیف بودجه دولت باخبر هستیم فقط شانزده درصد بودجه را به وزارت ارشاد می رشد و 84 درصد را سازمان های موازی می برند. سازمان هایی که خرج مسایل فرهنگی هم نمی کنند و جوابگوی کسی هم نیستند. در این فقر و فاغه اولین چیزی که از بین می رود تولید است و فشار مضاعف به زندگی هنرمندان می آید. راستش را بخواهید ما از این وضعیت ناراضی هستیم.
عملکرد بخش فرهنگی دولت در زمینه تئاتر را در این مدت چگونه ارزیابی می کنید؟
یکی از کارهای مهمی که دولت همیشه داشت تولید اثار فاخر در زمینه تئاتر بود. بودجه ای وجود داشت که هرسال صرف ساخت آثار فاخر تئاتر می شد اما الان دیگر این کار هم اتفاق نمی افتد. بسیاری از سالن ها 30 درصد از فروش را هم می گیرندو این یعنی به جای خرج کردن به فکر کسب درآمد هستند. آثار فاخر جایش را به آثار تجاری داده است و آثار سطح پایین با چهره های سینمایی و تلویزیونی و ورزشی و...روی صحنه می روند. از این منظرضرر کرده ایم و تولید آثار فاخر به شدت ضربه خورده است.
آیا این مطالباتتان را با مدیران رده بالای فرهنگی هم درمیان گذاشته اید؟
من مطالباتمان را درهرسمیناری داد می زنم. در دولت قبل- احمدی‌نژاد-شصت نفر از هنرمندان حرفه ای که چهره های ملی بودند مانند مرحوم خانم هما روستا، آقای اصغرهمت، میکائیل شهرستانی و.... همه را اخراج کردند و بعد از آن هم اقدامی نشد.
امنیت شغلی هنرمندان یکی از دغدغه های بزرگ جامعه فرهنگ و هنر است. در تئاتر این وضعیت چگونه است؟
اتفاقا یکی از مهمترین مطالبات ما امنیت شغلی است. متاسفانه امنیت شغلی وجود ندارد و به غیراز سوپر استارها بقیه هنرمندان وضعیت خوبی ندارند.
درزمینه آزادی در ایده پردازی و خلق اثر و اجرای نمایش ها وضعیت چگونه بوده و فکر می کنید دولت باید چه کارهایی انجام بدهد؟
آزادی هنرمندان در خلق اثرموضوع بسیار مهمی است. این که هرلحظه این نهاد یا آن سازمان آدم هایش را نفرستد که یک نمایش را توقیف یا سانسور کند. راستش را بخواهید ما دولت را می شناسیم. من به شخصه نهاد دیگر را نمی شناسم و وزارت ارشاد را به عنوان متولی و مجری و اجازه دهنده اصلی فرهنگ و خلاقیت می شناسم. درحال حاضر اما متاسفانه اختیار دست سازمان ها و اشخاص دیگر است و من به عنوان یک هنرمند واقعا باید از چه کسی مطالباتم را بخواهم؟
این یک واقعیت است که حوزه اختیارات و قدرت دولت در بخش فرهنگی خیلی وسیع و گسترده نیست و سازمان های تصمیم گیرنده در این بخش کم نیستند...
بله و به نظرم دولت تنها با اقتدار می تواند جلوی آنها را بگیرد. اما اگر رئیس دولت یا وزیر ارشاد با اقتدار نایستند سازمان های غیرمسئول بیشتر قدرت دخالت گرفته و نمایش های بیشتری را توقیف و سانسور می کنند. آزادی به خطر می افتد و دراین شرایط خلاقیت از بین می رود. خوب می دانم توانایی دولت در زمینه فرهنگ محدود است و اما ما دیگر نمی خواهیم توانایی دولت محدود باشد. ما از دولت می خواهیم با اقتدار در زمینه فرهنگ ورود کند. ما مقابل این دولت نیستیم بلکه در کنار دولت هستیم اما توقع داریم با اقتدار در زمینه فرهنگ حرکت کند. متاسفانه وضعیت تئاتر درشهرستان ها فاجعه است و پول برای هیچ کاری نیست. همانطور که نان و گوشت و ترافیک را کمک می کند ودولت یارانه می دهد باید به فرهنگ و هنر هم توجه کند. اما متاسفانه غفلت شده است و خیلی چیزها در شرف نابودی است. ما از این وضعیت خوشحال نیستیم و نمی گوییم مقصر دولت است اما می گوییم دولت باید با اقتدار بیشتری عمل کند. اگرتوانایی اش کم است باید زیاد کند.
به نظرتان دولت چقدر از مشکلات و کمبودها باخبر است؟
همه می دانند که بودجه های دیگر مسایل کم نشده اما بودجه تالارهای نمایش کم شده است. نهادهای سنتی با امنیت کامل و رفاه کامل کارشان را می کنند اما هنرمندان تئاتر برای کار کردن با هزار و یک مشکل دست و پنجه نرم می کنند.
نهادهای دیگر چطور؟ مثلا مجلس چقدر می تواند دولت و جامعه فرهنگ و هنر را در رسیدن به مطالباتشان یاری کند؟
مجلس هم می تواند و باید به ما کمک کند. باید نمایندگان واقعی مجلس آنهایی که مثبت اندیش هستند دست به عمل بزنند. یادمان نرود که فرهنگ زیربنا است و شوخی بردار نیست. خداکند این جماعت قهر نکنندچرا بازتاب منفی اش در تمام آثارشان نمودار خواهد شد. ناراضی بودن جامعه تئاتر اتفاق خوبی نیست.
با این وصف آیا می توان نتیجه گرفت که از نظر شما حال تئاتر امروز خیلی خوب نیست؟
حال تئاتر خوب نیست. تعداد آثار زیاد شده اما آثار کوچک در سالن های کوچک که تحمل هزینه گروههایی که کار می کنند را ندارند. یک کارگردان نمایشی را روی صحنه برده و حدود ده میلیون تومان ضرر کرده است چون خودش هزینه عوامل و بازیگر و سالن را داده و درنهایت به دلیل فروش پایین ضررر کرده است. کجای دنیا چنین اتفاقی می افتد؟ این درحالی است زیربنای همه هنرها تئاتر است. به هرحال موج عظیم جوانان به طرف تئاتر آمده اینها را باید تربیت کرد و آموزش داد.