امید

به گزارش امیدنامه به نقل از هم میهن،صبح یک روز بهاری، یک ون سبزرنگ با شیشه‌های دودی با یک مسافر از دامنه کوه‌های شمال تهران به سمت خیابان معلم به‌راه افتاد. صبح هشتم خردادماه 1402. تنها مسافر ون سبزرنگ، زنی لاغراندام بود که این‌بار قرار بود از تپه‌های اوین پایین بیاید، به بزرگراه مدرس یا چمران برسد، از پیچ‌های خیابان‌ها عبور کند، از پنجره به آخرین روزهای بهار تهران نگاهی بیاندازد و بعد برسد به خیابان معلم، دادگاه انقلاب.

تنهامسافر آن ون سبزرنگ با شیشه‌های دودی، یک زن خبرنگار بود؛ زنی که پس از هشت‌ماه بازداشت‌موقت، رفت‌وآمد بین بند 209 زندان اوین، بند 8 زندان قرچک و بند زنان زندان اوین، دیروز در شعبه 15 دادگاه انقلاب به ریاست قاضی ابوالقاسم صلواتی محاکمه شد. تنهامسافر آن ون سبزرنگ با شیشه‌های دودی، الهه محمدی بود، خبرنگار گروه جامعه روزنامه هم‌میهن.
ساعت هنوز به 10صبح نرسیده بود که ون سبزرنگ از خیابان معلم به خیابان سلیمی پیچید و تنهامسافر آن از میان شیشه‌های دودی، تعداد زیادی از روزنامه‌نگاران، فعالان مدنی، دوستان و اعضای خانواده‌اش را دید که زیر تیغ آفتاب خرداد با دانه‌های عرق که روی جبین‌شان در نور برق می‌زد، با چشم‌هایی نگران و منتظر، امیدوار بودند خبرنگاری را ببینند که درست در هشت‌ماهگی بازداشتش، رهسپار نخستین جلسه رسیدگی دادگاه به اتهاماتش، دادگاهی تاریخی برای یک روزنامه‌نگار است؛ اتهاماتی که در 28فروردین‌ماه از زبان سخنگوی قوه‌قضائیه اعلام شد: «همکاری با دولت متخاصم آمریکا، اجتماع و تبانی برای ارتکاب جرم علیه امنیت کشور و تبلیغ علیه نظام.»
کسانی که دیروز برای همراهی با خانواده الهه محمدی و دادن قوت‌قلب به او به جلوی دادگاه انقلاب آمده بودند، هنوز امید داشتند بتوانند پدر و مادر و همسر و خواهران او را تا دادگاه همراهی کنند و بعد منتظر بمانند تا جلسه تمام شود و خبری از آن برای‌شان بیاورند اما تصمیم قاضی، چیز دیگری بود. مسئول دفتر قاضی صلواتی به خانواده الهه اعلام کرد که دادگاه غیرعلنی است و فقط خبرنگاران سایت قوه‌قضائیه در آن حضور خواهند داشت. همین هم شد که وقتی ون سبزرنگ با تنها مسافرش که زنی خبرنگار بود، به در پارکینگ دادگاه انقلاب تهران رسید، امید که مثل بیشتر روزهای هشت‌ماه گذشته، راهش را گرفته و رفته بود، شتابان پر کشید.
دیدار کوتاه اما با الهه از پشت شیشه‌های دودی ون سبزرنگ، میسر بود؛ که روزنه‌های کوچک نور، همیشه راهی برای خودنمایی پیدا می‌کنند. دوستان و روزنامه‌نگاران، خانواده و فعالان مدنی در همان چندثانیه، تا بیاید در پارکینگ باز شود و ون، تنهامسافرش را به محوطه داخلی دادگاه ببرد، او را دیدند و برایش آرزوی موفقیت کردند؛ که قوی بماند و بتواند درست از خودش دفاع کند. شاید همین امید و آرزو هم بود که باعث شد الهه، آنطور که وکلایش گفتند بتواند اتهامات را رد و از خودش دفاع کند؛ آن هم جلوی دوربین‌های عکاسی و فیلمبرداری.
ساعت نزدیک به 12 دیروز، نخستین جلسه رسیدگی به پرونده الهه محمدی تمام و او باردیگر رهسپار بند زنان زندان اوین شد. آنطور که قاضی شعبه 15 اعلام کرده، قرار است در جلسات بعدی، رسیدگی به پرونده الهه محمدی ادامه داشته باشد؛ به پرونده زنی روزنامه‌نگار که مراسم خاکسپاری مهسا امینی را در 27شهریورماه پارسال روایت کرد، هفتم‌مهرماه بازداشت شد، سه‌ماه را در بند 209 زندان اوین گذراند، سه‌ماه‌ونیم را در زندان قرچک و حالا دوباره در زندان اوین است؛ اما همه‌اش با امید به دادرسی عادلانه و بازگشت به روزهای عشق و آزادی.

نگاه انسان‌دوستانه به 2روزنامه‌نگار
اکبر منتجبی‌، رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران است. او به هم‌میهن می‌گوید که پیش‌ازاین ازسوی انجمن، پیگیری‌های زیادی برای آزادی این دو روزنامه‌نگار و سایر روزنامه‌نگاران بازداشتی انجام شد. علنی‌شدن دادگاه این دو روزنامه‌نگار هم درخواست جامعه روزنامه‌نگاری بود و ازسوی انجمن اعلام شد. او می‌گوید: «به این دو روزنامه‌نگار اتهاماتی وارد شده و بهتر است این اتهامات به‌صورت علنی در دادگاه اعلام شود تا مشخص شود که اتهامات چه بوده است. نکته اینجاست که هر اتهامی ممکن است وارد شود اما مهم اثبات آنهاست.» به‌گفته منتجبی، قاضی در جایگاهی قرار دارد که باید تشخیص دهد اتهام‌وارده چقدر درست است، ضمن اینکه جامعه هم به‌عنوان گروهی که وضعیت این دو روزنامه‌نگار را دنبال می‌کنند، 8-7ماه است منتظرند تا ببینند وضعیت چیست. به‌هرحال کسی قرار نیست دادگاه را زیرسوال ببرد. تلاش این است که در راستای شفافیت بیشتر و اینکه برای دوستان روزنامه‌نگار چه اتفاقی افتاده است، سایر افراد هم در جریان روند دادگاه باشند.
رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران معتقد است که دادگاه علنی می‌توانست این آگاهی را به جامعه مطبوعاتی بدهد که در کدام حوزه‌ها چه اتهاماتی وارد و مطرح می‌شود: «تلاش انجمن این بود که دادگاه به‌صورت علنی برگزار شود. رایزنی‌هایی هم در این مدت با شورای‌عالی امنیت ملی، دستگاه قضا، سپاه و... صورت گرفت؛ نه‌تنها برای این دو خبرنگار بلکه برای تمام خبرنگارانی که در هشت‌ماه گذشته بازداشت شدند.» او می‌گوید که دیدار با مقامات، با حسن‌نیت انجام شد و ازآن‌طرف هم بارها با اعضای انجمن صنفی روزنامه‌نگاران تماس برقرار شد، کدملی روزنامه‌نگاران بازداشتی گرفته و خیلی از آنها آزاد شدند.
منتجبی درباره اینکه اقدام بعدی انجمن صنفی بعد از غیرعلنی شدن دادگاه روزنامه‌نگاران بازداشتی چیست، توضیح می‌دهد: «این مسئله موضوعی است که باید در هیئت‌مدیره انجمن بررسی شود. ضمن اینکه ما خیلی ناامید نیستیم و امیدواریم که دستگاه قضا و ریاست دادگاه، نگاه انسان‌دوستانه همراه با رأفت‌اسلامی نسبت به این دو خبرنگار داشته باشند و احکام سنگین صادر نکنند. البته ما امیدواریم که از این دونفر رفع‌اتهام شوند تا آنها به جمع خانواده و دوستان‌شان برگردند. در مرحله دوم اگر هم رفع‌اتهام نشد، احکام سبک تعیین شود و امیدواریم که به مرحله احکام‌سنگین نرسد.» رئیس انجمن صنفی روزنامه‌نگاران می‌گوید که صدور احکام سنگین برای این دو روزنامه‌نگار، منجر می‌شود تا کار روزنامه‌نگاری در ایران سخت‌تر شود: «صدور احکام سبک و عفو این افراد، می‌تواند پیام خوبی برای جامعه مطبوعاتی باشد و نشان‌دهنده حسن‌نیت دستگاه قضا باشد. به‌هرحال در ماه‌های اخیر چندین هزار نفر مشمول عفو شدند، آنها هم به‌طور آگاهانه و ناآگاهانه خطاهایی کرده بودند و مشمول عفو شدند. به‌هرحال این دو روزنامه‌نگار به اذعان برخی از مسئولان، مسئله مطبوعاتی نداشته‌اند و امیدواریم شامل رأفت‌اسلامی شوند.»

دادرسی پشت درهای بسته
مهدی رحمانیان، مدیرمسئول روزنامه شرق است. او می‌گوید که اگر دادگاه دو روزنامه‌نگار الهه محمدی و نیلوفر حامدی علنی بود، به‌نفع دستگاه قضایی می‌شد: «وقتی دادگاه علنی باشد، به این معنی است که دستگاه قضایی بر این باور است که جامعه خودش می‌تواند هیئت‌منصفه باشد و وقتی می‌بیند روند دادگاه عادلانه‌ است، طبیعتا سربلندی آن برای دستگاه قضا خواهد بود. اما وقتی دادگاه پشت درهای بسته برگزار می‌شود، هرکسی می‌تواند قضاوتی داشته باشد که ممکن است قضاوت درستی هم نباشد.» رحمانیان درباره صحبت‌هایی که درباره احکام احتمالی برای این دو روزنامه‌نگار می‌شود هم می‌گوید که هنوز روند دادگاه کامل نشده که بخواهد حکمی صادر شود. حکم بعد از دادگاه داده می‌شود و صحبت درباره آن قبل از برگزاری دادگاه، خلاف دادرسی عادلانه است.
مدیرمسئول روزنامه شرق درباره برگزاری دادگاه برای این دو روزنامه‌نگار و تاثیر آن بر جامعه مطبوعاتی، می‌گوید: «تا بوده وضعیت رسانه‌ها این بوده است، آنها مرغ عزا و عروسی‌اند. برای ما بحث محاکمه و زندانی کردن خبرنگاران تازگی ندارد. نه برای جامعه رسانه، نه برای عموم مردم، اتفاق تازه و عجیبی نیست. به‌هرحال هر اتفاقی بیفتد، انتظار می‌رود که آتش آن دامن رسانه‌ای‌ها را هم بگیرد، همان‌طور که در اتفاقات نیمه‌دوم سال گذشت این مسئله رخ داد، جامعه رسانه‌ای از این اتفاقات بی‌نصیب نماندند و نزدیک به 80-70نفر از روزنامه‌نگاران بازداشت شدند و هنوز هم دو نفر از آنها در بازداشتند. امیدواریم این دو روزنامه‌نگار با احکام عادلانه‌ای که همراه با رأفت است، مواجه شوند.»