امید

اول باید بدانیم که نوع کار در مجلس از نظر ماهیت با نوع کار در دولت تفاوت دارد. در دولت کار اجرایی اما در مجلس کار قانونگذاری است، هر کدام پیچیدگی‌های خاص خود را دارند. آقای عارف در دوره‌ای که در دولت اصلاحات مسوولیت داشتند به‌خوبی از عهده اداره دولت و نظم بخشیدن به جلسات برآمدند و با این پیشینه می‌توان گفت که به نظرم ایشان آمادگی کامل دارند برای اینکه از اداره جلسات مجلس هم برآیند. عارف فردی باهوش و با کفایت است و در کنار اینها تجربه لازم مدیریتی را هم دارد. از این جهت به نظرم اداره مجلس توسط آقای عارف پیامدهای خوبی خواهد داشت. من همه کفایت‌های لازم را در آقای دکتر می‌بینم.

شما مدت‌هاست که آقای عارف را می‌شناسید و با ویژگی‌های او بسیار آشنایی دارید. فکر می‌کنید که باتوجه به این ویژگی‌ها، ایشان تا چه اندازه می‌تواند در سطح مدیریت مجلس تاثیرگذار باشد؟

آقای عارف فردی است که در سطح مدیریتی تجربه‌های خوبی دارد و قطعا داشتن تجربه در پذیرفتن مسوولیت بسیار تاثیرگذار است. نکته دیگر اینکه یکی از ویژگی‌های آقای عارف، نظم مثال زدنی اوست. او در دانشگاه در دوره‌ای که من مسوولیت داشتم، بسیار فرد دقیقی بود تا آنجا که دوستان در توصیف این خصوصیات او می‌گفتند که می‌توانید ثانیه شمار ساعت‌های‌تان را با آمد و رفت ایشان تنظیم کنید. نکته دیگر نیز نتیجه‌گرا بودن ایشان است یعنی اینکه او تبحر خاصی در به نتیجه رساندن جلسات دارد. به‌نظرم این خصوصیات قطعا می‌تواند در سطح مدیریت مجلس بسیار تاثیرگذار باشد و از نظر من او یکی از موفق‌ترین و سرآمدترین مدیران در نظام جمهوری اسلامی است.

این ویژگی‌هایی که نام بردید مثل داشتن نظم و دقت چقدر در مدیریت مجلس تاثیرگذار است؟

در دانشگاه دیدیم که نظم آهنین ایشان اثر کرده و محیط را منظم کرد پس در مجلس هم بی‌تاثیر نخواهد بود. یک مدیر خوب قطعا باید خصایص دیگری که گفتم مانند داشتن تجربه و تعامل بالا را هم داشته باشد که من در ویژگی‌های ایشان می‌بینیم.

قطعا اداره مجلس تعامل خوبی هم نیاز دارد. فکر می‌کنید این روحیه تعاملی تا چه اندازه در او وجود دارد؟

حقیقتا او ارتباطات قوی دارد. از آنجایی هم که ایشان هرگز برخورد جناحی با مسایل نداشتند و سعی کرده‌اند که در دیدگاه‌ها و روش و منش، فراجناحی‌(حتی در کارهایی که در دولت انجام می‌دادند) عمل کنند، دایره دوستان و آشنایان‌شان در طیف‌ها و گروه‌های مختلف وسیع است. از این جهت من ضعفی در ایشان نمی‌بینیم که مانع از تعامل‌شان با جناح‌ها یا سلایق مختلف شود. یعنی او می‌تواند با جناح‌ها و سلایق مختلف ارتباط برقرار کند و تجربه نیز این موضوع را اثبات کرده است. یک وجهه‌ای هم که در برقراری ارتباط دارد این است که او معلمی خیلی قوی بوده و تجربه استادی‌اش در کنار تجربیات اجرایی، بسیار کمک می‌کند. نکته دیگر هم انصاف اوست؛ من در قضاوت‌های او بسیار دیده‌ام که مثلا گفته‌اند که فلان اتفاق به‌خاطر اشتباهات ما است چون بعضا افراد سخت به اشتباه خود اعتراف می‌کنند ولی او منصفانه برخورد می‌کند و افراد از جناح‌های مختلف با این برخورد منصفانه و از سر عدالت، جذب او خواهند شد و آقای عارف می‌تواند انسجام کاملی در مجلس بین تمام جناح‌ها برقرار کند. این همان چیزی است که اتفاقا این روزها بسیار به آن نیازمندیم و باید افرادی در مناصب قرار بگیرند که به‌شدت از تخاصم جلوگیری شود و راه مدارا پیش گیرند که او روحیه‌ای اینچنین دارد و برخوردهای منصفانه و اخلاقی‌شان هم می‌تواند بسیار کارساز باشد. تعامل فراتر از نمایندگان هم باتوجه به جایگاه‌های مدیریتی که داشته است، قطعا باید مدنظر داشت. بنابراین نمی‌توان گفت که دیگری تعاملات بهتری از آقای عارف دارد.

به نقش معلمی آقای عارف اشاره کردید. بالاخره همه بیشتر او را به‌عنوان چهره علمی می‌شناسند. فکر می‌کنید که نقش معلمی و چهره دانشگاهی او تا چه اندازه بتواند در جایگاه ریاست مجلس تاثیرگذار باشد؟

این یکی از وجوه ممتاز در مدیریت‌هایی است که عارف انجام داده که به‌خاطر دانشگاهی بودن، همواره کار کارشناسی و برخورد کارشناسی با مسایل داشته است. در واقع آقای عارف به‌خاطر این وجهه در تصمیم‌گیری‌ها از فرآیند تصمیم‌سازی کارشناسانه هیچ‌وقت غافل نبوده‌اند. او در هر سمتی که بوده معمولا از کارشناسان نخبه استفاده کرده است تا بهترین و کارشناسی‌ترین تصمیم گرفته شود. فکر می‌کنم چنین برخوردی یعنی برخورد دانشگاهی و کارشناسی می‌تواند در مسایل مجلس و در کیفیت تصمیمات مجلس موثر باشد.

باتوجه به اینکه شما در دولت هم حضور داشتید، فکر می‌کنید که چقدر دولت در این شرایط به مجلسی همراه با مدیریتی همراه‌تر نیازمند است؟

بر کسی پوشیده نیست که مجلس و دولت و حتی سه قوه، بال‌هایی هستند که نظام با این بال‌ها به پرواز در می‌آید و اگر این بال‌ها هماهنگ باشد، نظام می‌تواند ارتقاء امور را در پیش‌رو داشته باشد. همراهی دولت با مجلس همواره مورد نظر بوده و باید باشد و متاسفانه در دوره گذشته، بیش از دو هزار سوال از وزرا طرح شد، هر چند که دولت همیشه در موضع پاسخگویی است اما بعضا برخی موارد جنبه‌های کارشکنی به خود می‌گرفت و حتی موجب می‌شد که مسیر اجرا سخت شود و قوه مقننه در کنار قوه مجریه نباشد و مقابل آن قرار گیرد. این در حالی است که کنار هم بودن دو قوه می‌تواند برای کشور بسیار سودمند باشد. در حال حاضر هم که فراکسیون بزرگی با عنوان «امید» در مجلس است، امید می‌رود که ریاست مجلس هم فردی باشد که همراهی بیشتری با دولت در رتق و فتق امور داشته باشد.

در دوره‌ای شما به‌واسطه سوال‌های نمایندگان بسیار به مجلس تردد داشتید. شنیده شد که شما و آقای عارف در این مقطع در تعامل بودید.

من از تجربیات او در آموزش عالی در جلسات مختلف و مخصوصا در فرهنگستان علوم، قبل یا بعد از جلسات، بسیار بهره می‌بردم. این تجربیات البته شاید مستقیما به آنچه در مجلس می‌گذشت مربوط نمی‌شد اما به هر صورت به تعامل من با مجلس هم بی‌ربط نبود.

وزارت آموزش عالی بسیار زیاد پیچیدگی دارد و در دوره‌ای هم که آقای عارف در این وزارتخانه بودند، با بحران‌های زیادی مواجه شدند. نحوه برخورد این وزارتخانه با این مقاطع حساس چه طور بوده است؟

چون آموزش عالی و پرورش هر دو موضوع کارشان انسان‌ها و انسان‌سازی است، پیچیدگی‌های انسان‌ها در ساحت‌های مختلف ر این 2 وزارتخانه دارند، موجب دشواری مدیریت می‌شود. هم دانشجویان که موضوع تعلیم و تعلم در فضای دانشگاه‌ها هستند و هم آموزش که با محوریت اساتید و با موضوعیت دانشجویان انجام می‌شود، نشان می‌دهد که کار دانشگاه‌ها و آموزش عالی دشوار است چون با نیروی فعال و پرسشگری که باید به آن پاسخگو بود باید سر و کار داشته باشیم. آقای عارف در معاونت آموزش عالی نشان داد که به‌خوبی از عهده سیال و دینامیک برمی‌آیند و بعدا هم آنچه که در دانشگاه تهران انجام دادند، به‌خوبی نشان‌دهنده قابلیت ایشان در مدیریت‌های دانشگاهی بود.