امید

به گزارش امیدنامه، «پویش پاسداری ازمیراث فرهنگی و طبیعی» با همراهی و سخنرانی استادان دکتر مهدی حجت و دکتر رضا مکنون در ستایش اهمیت میراث فرهنگی و محیط زیست و نقش درخور قانون و قانون‌گذاران در پاسداری از این دو حوزه رسماً اعلام موجودیت کرد.

این پویشک ه از سوی گروهی از کنشگران میراث فرهنگی و محیط‌زیست راه اندازی شده است، کوشش می‌کند تا در انتخابات مجلس شورای اسلامی به پشتیبانی از نامزدهایی بپردازد که:
• پیشینه‌ دفاع و پشتیبانی از میراث فرهنگی و زیست‌بوم را داشته باشند؛
• برای این حوزه‌ها دارای برنامه باشند یا آمادگی تنظیم برنامه‌هایی در این باره را داشته باشند؛
• تعهدهای همکاری با پویش را بپذیرند
در آغاز نشست، علی رضا افشاری، سخنگوی پویش، برای معرفی پویش گفتاری کوتاه داشت و همه کسانی که نگران میراث فرهنگی و طبیعی ایران هستندرا فراخواند تابه «پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی» بپیوندند.
در بخشی از مرام‌نامه پویش، که مورد پذیرش فعالان این حوزه است، آمده: باور به تأثیر و اهمیتِ رای؛ باور به توسعه‌ پایدار (بهبود یا دستکم نگاه‌داشتِ محیط‌زیست در طرح‌های عمرانی)؛ باور به پاسداری از داشته‌های تمدنی (میراث فرهنگی، میراث معنوی، صنایع دستی، هنر، زبان فارسی [ضمن توجه به زبان‌های قومی و محلی]،...)؛ پیش چشم داشتن و اهمیت دادن به حوزه‌ فرهنگی ایران (جغرافیای نوروز) در فرهنگ و سیاست خارجی، و برتری دادنِ منافع ملی بر منافع شخصی و اِعمال نکردنِ سلیقه‌های سیاسی ـ حزبی ـ جناحی ـ قومی در مسائلِ کار‌شناسی.

میراث فرهنگی سند کیستی ماست
دکتر مهدی حجت، پایه گذار سازمان میراث فرهنگی، به عنوان سخنران نخست، باارج گزاری کنشگران و سمن‌های فعال برای پاسداشت میراث فرهنگی در سالیان گذشته، گفت: میراث فرهنگی، اعم از معنوی و مادی که شامل آداب و رسوم بنا‌ها و اشیای به جا مانده از گذشته است همه و همه، محصول تکامل‌یافته آرزو‌ها و آرمان‌های مردمی است که در طول تاریخ در این سرزمین زیسته‌اند و نقاط ضعف و قوت ما را به ما نشان می‌دهند
حجت با بیان اینکه بدون توجه به میراث فرهنگی که «سند هویت ماست، سند کیستی ماست» نخواهیم توانست درک درستی از خود داشته باشیم. افزود: در ابتدای انقلاب شعار مردم ما «نه شرقی و نه غربی» بود. پرسشی که پیش می‌آمد این بود که پس ما می‌خواهیم مانند چه کسی باشیم. به راستی چگونه می‌شد تفاوت این دو را متوجه شد بدون اینکه تاریخ را مطالعه کرد. تاریخ نشان می‌دهد آنچه به عنوان ثروت حقیقی وجود داردفقطداشته‌هایتاریخیاست. مثنوی معنوی، دیوان حافظ، مسجد شیخ لطف‌الله، تخت جمشید و... آثاری هستند که کیستی ما در آن‌ها بازتاب دارد، ما در آن‌ها می‌فهمیم که چه کسی هستیم. از دست رفتن این آثار مایه از دست رفتن موجودیتماست.
رییس ایکوموس ایران با بیان اینکه وضعیت محوطه‌های تاریخی خوب نیست و با سرعت به سمتی پیش می‌رود که آنچه امروز هست ممکن است در آینده وجود نداشته باشد، تصویب قوانین شایسته در مجلس آینده را از سوی نمایندگان مجلس راهکاری مهم برای برون‌رفت از این بحران دانست و گفت: در حال حاضر تپه‌های باستانی بسیاری به حال خود‌‌ رها شده و مورد استفاده سودجویان قرار گرفته است؛ به راحتی فلزیاب و کتابچه‌های کاوش‌های غیرمجاز در اختیار افراد از سوی رسانه‌های اجتماعی قرار می‌گیرد و متأسفانه قانون نیز چندان بازدارندگی ندارد. در حالی که تصویب و اجرای قوانین شایسته می‌تواند باعث کوتاهی دست سودجویان و گشودن دست نهاد‌های اجرایی باشد.
این کار‌شناس حوزه میراث فرهنگی در پایان با بیان اینکه پویش به هدف راهیابی افراد دلسوز در دو حوزه میراث فرهنگی و طبیعی به مجلس و شناساندن آن‌ها به مردم راه‌اندازی شده است بیان کرد: توجه به میراث طبیعی و فرهنگی از سوی نمایندگان مجلس موضوع بسیار مهم و زیربنایی است و ورود نمایندگانی که دغدغه این کار را دارند، قطعاً می‌تواند ارزشمند باشد.

خشکسالی از ایران، بیشتر از یک نوار شمالی باقی نخواهد گذاشت
رضا مکنون، استاد برجسته محیط زیست، دومین سخنران نشست، بخشی از خشکسالی در ایران ناشی از بی‌توجهی به سیاست‌های آبی در دولت‌های گذشته دانست واینموضوع را چالشی جدی و فرامحیط‌زیستی خواند که می‌تواند باعث تحولات و بحران‌های اجتماعی کلانشود.
این عضو هیأت علمی دانشگاه امیرکبیر، به حفربی‌رویه چاه‌های غیرمجاز در هشت سال گذشته اشاره کرد و گفت: ایران سرزمینی در بخش گرم و خشک جهان است کهپیشینیان ما با هوشمندی فناوری قنات را در مواجهه با این چالش ابداع نموده و تداوم سرزمینی را سبب شدند. متأسفانه ایجاد چاه‌های عمیق و غیرمجاز که الگویی اروپایی است باعث شده است تا ما دچار بحران و بی‌آبی شویم.
وی در ادامه با برشمردن مشکلات پر شمار محیط زیستی کشور، تنها راه برون رفت را تصحیح هر چه زود‌تر شیوه برخورد دولت‌مردان و قانون‌گذاران با این مهم دانست و نقش مجلس را در بهبود شرایط آینده ایران مهم و حیاتی توصیف کرد.

در ستایش رای آگاهانه
در جمع بندی این نشست میثم موحدفرد، عضو شورای مرکزی پویش، این تکاپو را برآمده از یک خواست ملی و یک نیاز همه گیر دانست و افزود: ما دشمنِ دشمنِ محیط زیست و دوستِ دوست محیط زیست هستیم و می‌کوشیم حق مردم را به آنان بازگردانیم.
او تأکید کرد: ما به دنبال دو آرمان هستیم، نخست هر حق پایمال‌شده‌ای را به صاحب حق برگردانیم چه حقوق دولت ـ ملت و چه حقوق فرادست ـ فرودست و دوم اجازه ندهیم هیچ دشمنِ میراث فرهنگی و طبیعی به پایگاه قدرت دسترسی پیدا کند. برای دستیابی به این آرمان‌ها دو راهکار پیشِ رو داریم؛ یکم؛ پشتیبانی رسانه‌ها و شفاف‌سازی حوزه‌ رقابت و دوم، از دیدِ مدنی اطلاع‌رسانی به مردم برای انتخابات آگاهانه.

پس از نشست، خبرنگاران پرسش‌هایشان را طرح کردند و کار‌شناسان پویش به آن پاسخ دادند.

تعهداتی که پویش برای پشتیبانی از نامزد‌ها در نظر گرفته است، به جز خواست‌های استانی که در هر استان به این فهرست افزوده خواهد شد، موردهای زیر است:
۱. تعهد به برتری دادنِ منافع ملی بر منافع بومی ـ محلی؛
۲. تعهد به برپایی نشست‌های فصلی با هسته پشتیبانِ استانی و ارایه گزارشِ کارکرد؛
۳. تعهد به برپایی نشست‌های سالانه با «پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی ایران» و ارایه گزارشِ کار؛
۴. تعهد به تشکیل دو کمیسیون تخصصی و مستقلِ «میراث فرهنگی» و «محیط زیست»؛
۵. تعهد به اولویت ملاحظات محیط‌زیستی و میراث فرهنگی در تدوین قوانین و تخصیص بودجه و برنامه‌ریزی؛
۶. تعهد به پیگیری مسائل محیط‌زیستی و میراث فرهنگی در چارچوبِ وظایف نظارتی نمایندگی (سوال از وزیران و رئیس‌جمهور و دیگر دستگاه‌ها، تحقیق و تفحص، رسیدگی به شکایات در کمیسیون اصل ۹۰ مجلس)؛
۷. کوشش برای گنجاندنِ سه سرفصلِ آموزشی «آشنایی با فعالیت‌های مدنی»، «اهمیت میراث فرهنگی» و «پاسداری از محیط زیست» در همه‌ سطوح آموزش‌ رسمی (از پیش‌دبستان تا دانشگاه) و همچنین حمایت از تشکیل و گسترش مدرسه‌های محیط زیستی؛
در حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری:
۸. تشکیل کارگروهی تخصصی به منظور اصلاح و بازبینی قوانین قدیمی و ناکارآمد مرتبط با حوزه‌های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و اهتمام کافی جهت تدوین و تصویب قوانین جدید لازم در این حوزه‌ها با همکاری و هم‌فکری سمن‌ها و کار‌شناسان؛
۹. داشتن نگاه غیرسیاسی و کار‌شناسی به «سازمان‌ میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری» و در صورت امکان تغییر جایگاه این سازمان از معاونت ریاست‌جمهوری به وزارتخانه؛
۱۰. گسترش گردشگری با رعایت مشخصه‌های «توسعه‌ پایدار»، که در ایران افزون بر پاسداری از محیط زیست باید پاسداری از میراث فرهنگی را هم مد نظر داشته باشد، و تقویت جوامع محلی بر همین پایه و به‌ویژه توجه به صنایع دستیِ ریشه‌دار و اصیل؛
۱۱. توجه به میراث فرهنگی تمدنِ ایرانی در کشورهای حوزه فرهنگی ایران و تقویت جایگاه ایران فرهنگی از راهِ برقراری ارتباط با مجالس کشورهای همسایه و هم‌فرهنگ، و نزدیک نمودنِ محتوای آموزشِ تاریخ در نظام آموزشیِ رسمی با رویکردِ نگاه به حوزه تمدنی ایران و مشترکات تاریخی و فرهنگی این حوزه.
در حوزه محیط زیست:
۱۲. تشکیل کارگروهی تخصصی به منظور اصلاح و بازبینی قوانین قدیمی و ناکارآمد مرتبط با حوزهمحیط زیست، و اهتمام کافی جهت تدوین و تصویب قوانین جدید لازم در این حوزه‌ با همکاری و هم‌فکری سمن‌ها و کار‌شناسان؛
۱۳. داشتن نگاه غیرسیاسی و کار‌شناسی به «سازمانِ حفاظت از محیط زیست» و در صورت امکان تغییرِ جایگاه این سازمان از معاونت ریاست‌جمهوری به وزارتخانه و آمیختن آن‌ها با سازمان‌هایی همپوشان همچون منابع طبیعی؛
۱۴. نظارت دقیق بر تهیه گزارش‌های ارزیابیِ محیط‌زیستی پیش از اجرای طرح‌‌ها، به‌ویژه طرح‌های عمرانی با هدفِ پایش و پاسداری از زیست‌بومِ بازمانده و ایستادگی در برابر شبکه‌های آسیب‌زننده به محیط‌زیست همچون سدسازان، صنایع فرسوده و آلاینده و...؛
۱۵. التزام به‌ رعایتِ آمایش سرزمینی در قالبِ برنامه ششم توسعه؛
۱۶. توقف طرح «بهره‌برداری از جنگل» و پشتیبانی از طرح‌های شکار ممنوع یا سخت‌گیریِ بسیار برای محدود و مشروط کردنِ آن‌ها، تقویت بدنه‌حفاظتی (محیط‌بان ـ جنگل‌بان) باتکیه برجوامع محلی و تعیین حریم طبیعت (کوهستان، رودخانه، چشمه، تالاب و...)؛
در حوزه سمن‌ها:
۱۷. بررسی و بازبینی قوانین موجود در ارتباط با جایگاه و وظایف سمن‌ها و اهتمام برای تدوین و تصویب قوانین جدید درباره هر چه کارآمد‌تر نمودن فعالیت سمن‌ها و رسیدن آن‌ها به جایگاه قانونی مطلوب؛
۱۸. گنجاندنِ جایگاه مشورتی، نظارتی و تصمیم‌سازی سمن‌ها در کنار نهادهای کار‌شناسی در جریان فرآیندهای تصمیم‌گیری و اجرای طرح‌ها در قوانین مرتبط؛
۱۹. عضویت افتخاری در یکی از سمن‌ها و مشارکت مؤثر در فعالیت‌ها.