امید

عباس آخوندی از استثناهای وزارت در یازده کابینه اخیر است. وزیری که بارها بر علیه اش گفتند و به کرات او را تهدید به استیضاح کردند و نتیجه این تهدیدات هم دوباری بود که او به مجلس رفت تا نمایندگان بر اساس استدلال‌های منتقدان و دفاعیات وزیر و حامیانش در مجموع تصمیم بگیرند که آیا می‌توانند برای بار سوم به این وزیر خبرساز کابینه یازدهم اعتماد کنند یا نه.

نکته جالب و قابل توجه این دور از استیضاح قبل از آن که طرح به صحن علنی مجلس بیاید در کمیسیون تخصصی یعنی در کمیسیون عمران به چشم آمد و خودنمایی کرد. در جلسه‌ای که عباس آخوندی آمده بود تا به پرسش‌های استیضاح کنندگان پاسخ دهد به این امید که آن‌ها قانع شوند و اصولاً موضوع به صحن علنی مجلس کشیده نشود اما نتیجه کار نشان داد که پرسش‌های اساساً طرح نشده بودند که پاسخی بگیرند و احتمالاً به اقناع ختم شود یعنی از ابتدا قرار بود در آخرین ماه سال و البته آخرین فرصت‌های باقی مانده تا انتخابات ، وزیر راه و شهرسازی استیضاح شود.به همین دلیل هم طراحان استیضاح تنها به اندازه شنیدن پاسخ‌های دو سؤال در جلسه ماندند و بعد بی هیچ دلیلی رفتند و اعلام کردند که دلایلشان برای استیضاح را در صحن علنی مطرح خواهند کرد به عبارت دیگر نیازی نمی‌دیدند به پاسخ‌ها گوش کنند چون اصلاً قرار نبود که قانع شوند.

این اتفاق البته برای حامیان دولت در مجلس نگران کننده نبود و آن را محکی می‌دانستند بر میزان همراهی و همگامی مجلس جدید با دولت و خواست‌های مردمی ضمن این که دور از انتظار هم نبود وزیر که در مجلس جنجالی گذشته به سادگی از سد استیضاح گذشته این بار هم بتواند خوشحال و راضی از صحن علنی مجلس خارج شود.

گلوله باران سؤال‌ها

اما وقتی در اولین روز اسفندماه پای پرسش‌ها به میان آمد طیف وسیعی از سؤالات مطرح شد که گاهی به تهمت تنه می‌زد تا جایی که وزیر معترض شد که جای طرح این سؤالات در دادگاه است نه صحن مجلس . به این ترتیب پرسش‌هایی که در اولین دور از استیضاح تنها 5 محور داشت این بار در 13 محور مطرح شد که از جمله آن می‌توان به  عدم پاسخگویی به مطالبات اجتماعی در خصوص بحران‌ها و آسیب‌ها ، وضعیت سیستم ریلی، علت به کارگیری از نیروهای بازنشسته در این وزارتخانه، دلیل به کارگیری از فرزند آخوندی در قراردادهای وزارتخانه و توسعه و فعالیت اقتصادی بنگاه‌های وابسته به او در وزارت راه، وضعیت مسکن مهر، مخفی نگه داشتن توافقات خرید هواپیما، انجام کارهای حزبی در هیأت دولت، عدم شفافیت در قراردادهای شرکت فرودگاه‌های کشور و عدم نظارت بر فعالیت مدیران این شرکت،‌ دلیل توقف بررسی سانحه آنتونف ۱۴۹ خط تهران- طبس،‌ پاسخگویی درباره چهار سانحه مرگبار هوایی و ریلی،‌ پاسخگویی درباره کشته شدن سربازان راکب اتوبوس در فارس اشاره کرد.

رأی اعتمادی که باز هم تکرار شد

بعد از دفاعیه نسبتاً مفصل وزیر راه و شهرسازی که از کارنامه حدوداً چهارساله خود در این منصب گفت نمایندگان رأی‌های خود را به گلدان ریختند و نتیجه حاصل از آن به صورت معناداری با استیضاح قبل تفاوتی نداشت . به این ترتیب با کمی تغییر در تعداد حاضران در جلسه 74 نفر با برکناری عباس آخوندی موافقت کردند 176 نفر هم به این طرح رأی مخالف دادند و مانند دور قبل نظر 5 نماینده در این خصوص ممتنع بود.

به این ترتیب عباس آخوندی در حالی از مجلس رفت که با یک حساب سرانگشتی تعداد موافقانش در مجلس یک نفر بیشتر شده بود و سه رأی مخالف تازه هم به دست آورده بود یعنی در نهایت دیروز در ساختمان مجلس آب از آب تکان نخورد و وزیر راه و شهرسازی مجدداً در سمت خود ابقاء شد

در ارتباط با چگونگی رأی آوری عباس آخوندی،محسن نریمان معاون وزیر راه و شهرسازی که نقش موثری در ابقای مجدد وزیر داشت در گفت وگو با «امید ایرانیان» از نقش آفرینی مؤثر فراکسیون امید گفت

مشروح این گفت وگو را در ادامه  می‌خوانید:

آقای نریمان نحوه تعامل دولت و مجلس برای برگزاری این استیضاح چه طور بود؟

بعد از اینکه استیضاح به دلایلی به تعویق افتاد، اینبار وزیر، شخصاً با اعلام آمادگی مشکل را حل کرد. در واقع وقتی به وزیر اعلام شد که این استیضاح اعلام وصول شده است و شما تا چه زمانی،  وقت دارید که به مجلس بیایید، ایشان اعلام کرد که من از الان آماده هستم و این کار مجلس را آسان کرد که وارد بررسی بودجه نشود. چون اگر وارد بررسی بودجه می‌شدند، مشکلاتی ایجاد می‌شد. چراکه نمایندگان می‌بایستی، بدون انقطاع بودجه را بررسی می‌کردند و این مهلت اگر وزیر همکاری نمی‌کرد به بعد از عید موکول می‌شد. اما وزیر با تعامل و تدبیر اعلام آمادگی کردند که به مجلس برود.  بنابراین تعاملی که از سوی وزیر باید صورت می‌گیرد، در حد بالایی صورت گرفت. وزیر با قاطعیت، آرامش و منطقی پاسخ نمایندگان را داد. استیضاح کنندگان هم  در اکثر مواقع سعی کردند که منطقی به بحث‌ها وارد شوند و احترام را حفظ کنند. همچنین حاشیه‌ها کمرنگ بود، به جز مواردی که بدون دلیل و منطق مطرح شد.  مجلس با درایت هیئت رئیسه ، به خوبی مدیریت شد. نمایندگان آزادانه مسائل را گوش و بررسی کردند

به نظر شما فضای مجلس برای بررسی این استیضاح کارشناسانه بود؟

بله.  البته برخی موارد حالت اتهام داشت اما وزیر پاسخی منطقی و قانونی پاسخ داد.  همچنین برخی قراردادهایی مثال زده شد که اصلاً در این دوره صورت نگرفت. از سوی دیگر برخی نمایندگان، افرادی را مثال زدند که چند جا شغل دارد اما این هم اثبات نشده بود. مسئولان ذیربطی که این مسائل به آنها نسبت داده شده بود را تکذیب کردند و اسناد معتبری هم ارائه نشد. در نهایت اکثریت قاطع با استیضاح مخالفت کردند .دفاع منطقی، روشن و متواضعانه وزیر بود که بسیار روشنگری مناسبی داشت. مخصوصاً در بخشی که اعلام کرده بود از طریق مشارکت و سرمایه گذاری‌های خارجی، بسیاری از معضلات را حل می‌کند، به دل نمایندگان نشست. با صحبت‌های مخالفان و موافقان و معمولاً صحبت‌هایی که بیرون از صحن مجلس داشتند و مراجعه می‌کردند و معاونان به آنها پاسخ می‌دادند، از توضیحات و زیر قانع می‌شدند. من شاهد بودم که وقتی یکی از نمایندگان توضیحی را در مورد سوالی را شنید، گفت که من تصور دیگری داشتم و بعد از اقناع موضعش را به سمت وزارتخانه عوض کرد. البته

آیا زمان طرح این استیضاح مناسب بود؟

واقعاً زمان مناسبی هم برای استیضاح نبود. این وزارتخانه بسیار وزارتخانه حساسی است و در این ماه اسفند، مسئولیت‌ها و کارهای این وزارتخانه بسیار زیاد می‌شود. ماه اسفند وزارتخانه باید حمل و نقل و کارهای آخر سال را پی گیری کند. باید از خردورزی مجلس تشکر که به آخوندی اعتماد کرد. البته وزیر استثنایی است که چندین بار به مجلس رفته و رأی اعتماد گرفته است.

محورهای بیان شده برای استیضاح به نظر شما قانع کننده برای حضور وزیر در مجلس بود؟

البته محورهای استیضاح و مسائلی که طرح شد، برای بسیاری از نمایندگان تازگی نداشت. چراکه مسأله اصلی تصادف قطارهای ایستگاه هفت خان سمنان بود.  اما 12 محور دیگر هم به این موضوع اضافه شد. اما به نظر من فرصتی به وزیر برای توضیح در کمیسیون عمران فراهم نشد که درباره تمام محورهای استیضاح صحبت کند.

نقش فراکسیون‌های مجلس در رأی آوری این استیضاح چقدر بود؟

الان سه فراکسیون مهم در مجلس وجود دارد.. 2 فراکسیون که صریح و روشن، به صورت قاطع با استیضاح مخالفت  و حمایت خود را از وزیر اعلام کردند. فراکسیون اصولگرایان هم به صورت قوی ظهور و بروز نداشت. اما نقش 2 فراکسیون بسیار قوی بود و به نظرم فراکسیون امید خیلی تأثیر مثبت داشت. هم فراکسیون امید و هم فراکسیون مستقلین از آقای آخوندی اعلام حمایت کردند.نقش حمایتی فراکسیون امید در ابقای آقای وزیر بسیار مثبت،قاطع و مؤثر بود و نیروهای خردورز در  تمامی جناح‌ها در رابطه با عدم رأی آوری استیضاح کمک شایانی کردند حتی چهره‌های قابل قبول اصولگرای مجلس هم در این ارتباط همراهی خوبی داشتند.

به نظر شما چقدر این استیضاح وجهه سیاسی داشت؟

نمی‌توانیم به صورت کلی قضاوت کنیم اما در بحث‌ها با برخی نمایندگان داشتیم، می‌توانم بگویم که بخشی از این نمایندگان به مسأله به صورت سیاسی نگاه کردند. همین که در کمیسیون عمران موارد را مطرح نمی‌کردند،دلیلش این است. اگر برخورد حرفه‌ای باشد، باید همه مسائل را صادقانه در کمیسیون مطرح می‌کردند و اگر بخش‌هایی را قانع می‌شدند، از استیضاح حذف می‌کردند. مواردی را که قانع نمی‌شدند در صحن مطرح می‌کردند. ولی ما شاهد بودیم که تعدادی از استیضاح کنندگان به این مسأله توجه نداشتند و شبه اینکه مسأله سیاسی است از سوی برخی نمایندگان ایجاد شد. البته برخی نمایندگان هدفشان روشنگری بود. اینکه مسأله سیاسی بود یا نبود از برآیند رفتارهای نمایندگان و پاسخ‌هایی که داده می‌شود، به ذهن رسانه‌ها و مردم می‌رسد و در نهایت آنها قضاوت می‌کنند. مثل اینکه چرا برخی نمایندگان درباره مسأله پلاسکو ضعیف  ولی در اینجا تند برخورد می‌کنند. این مردم هستند که حق دارند که قضاوت کنند که برخی از این مسائل می‌تواند حالت سیاسی به خودش بگیرد یا نگیرد.