امید

با توجه به عدم حضور عارف در کابینه دولت یازدهم، به نظر شما او اکنون چه راهی در سیاست می‌خواهد در پیش بگیرد؟

هم جناب دکتر عارف و هم بخش عمده‌ای از اصلاح‌طلبان که نیروهای تاثیر‌گذار عرصه سیاست را تشکیل می‌دهند، باید بیشتر توجه خود را به سمت جامعه و نگه‌داشتن و انباشت سرمایه اجتماعی که در انتخابات شکل گرفته معطوف کنند. با توجه به انسجامی که بین نیروهای اصلاح‌طلب شکل گرفت در واقع تغییر موردنظر در قوه‌مجریه شکل گرفت و زمینه لازم برای تغییر به وجود آمد. با توجه این تغییر اکنون و پشتوانه اصلاح‌طلبان در جامعه مدنی می‌توان گستره فعالیت‌ها را بیشتر کرد و فضا برای چنین فعالیت‌هایی آماده است. در حال حاضر نه‌تنها کارکردن در حوزه جامعه‌مدنی و مسائل اجتماعی و سیاسی باید مورد توجه قرار گیرد، بلکه کشور نیاز به پرورش افرادی دارد که بتواند در آینده نه‌چندان دور به‌عنوان نیروهای عمده مدیریتی و سیاسی ایفای نقش و مسئولیت کنند. با توجه به رویکردی که در دولت جدید شکل گرفته باید برنامه‌ریزی همه‌جانبه داشت تا بتوان از موقعیت جدید استفاده و این سرمایه اجتماعی را حفظ کرد خصوصا این‌که مشکلات پیش‌روی دولت و موانع که وجود دارد نیز زیاد است. انتخابات آینده را هم از طرف دیگر پیش‌رو داریم، خوشبختانه هر سال یک انتخابات در کشور ما برگزار می‌شود و باید این سرمایه اجتماعی را حفظ کرد تا در بزنگاه‌های دیگر هم که کشور نیاز به بهبود شرایط دارد بتوان از این سرمایه مدد گرفت. بازوی توانمند برای کمک به دولت، برای کارکارشناسی، مشاوره در حوزه‌های مختلف در دستان بخشی از اصلاح‌طلبان است و مطمئنا در این راه کارکرد دکتر عارف بیش از همه است.

یعنی چه نقشی می‌تواند داشته باشد؟
در این انتخابات با توجه به حرکت تاریخی که داشتند به موقعیت جدید و تاثیرگذار‌تری به قبل از انتخابات رسیده‌اند. باید در این‌باره حتما سرمایه‌گذاری شود تا در بحث توسعه سیاسی و شکل‌گیری احزاب نتیجه‌بخش شود. می‌توان در بخش توسعه اجتماعی مشابه کاری که بنیاد باران در سال 84 شروع کرد را مجددا آغاز کرد. مشابه این کارها و اقداماتی که بتواند جامعه مدنی را تقویت کند، این اقدامات را می‌توان در دستور کار قرار داد. به هرحال ایشان بعد از انتخابات به عنوان یکی از چهره‌های شاخص اصلاحات مطرح شده‌اند و می‌توانند به‌عنوان پرورش‌دهنده نیروها و انسجام بین نیروهای اصلاح‌طلب ایفای نقش کنند. حرکتی که در انتخابات گذشته شکل گرفت می‌تواند تاثیر‌گذار باشد و چنانچه از این فرصت استفاده نشود در انتخابات آینده با مشکلاتی که پیش از این مواجه بودیم روبه‌رو خواهیم شد.

این روزها زیاد صحبت از حزب فراگیر می‌شود، آیا فضا برای تاسیس حزب تازه مناسب است یا خیر؟
گمان می‌برم فضا مناسب است. با توجه رویکردی که در دولت جدید و دستگاه‌های متولی مرتبط نسبت به احزاب در کشور ما وجود دارد می‌توان نسبت به تشکیل مجدد احزاب امیدوار بود. رویکرد دولت در این‌باره تاثیر‌گذار است و تغییرات رخ داده زمینه را برای تشکیل حزب مناسب می‌کند. این امر در واقع بستگی به تصمیم و نظر دکتر عارف دارد که چه برنامه‌ای در دستور کار آینده قرار می‌دهند. با توجه به ظرفیت و زمینه‌ای که به‌وجودآمده امکان تشکیل حزب توسط ایشان فراهم‌تر و مهیا‌تر است و می‌توان از فرصت برای جذب نیروهای جدید استفاده کرد.

به نظر شما دیگر گروه‌های اصلاح‌طلب چه رویکردی به این حزب خواهند داشت؟
کسانی که نگاه حزبی دارند به‌ویژه اصلاح‌طلبان رویکردشان مثبت خواهد بود. هر حزبی تاسیس شود در شرایط فعلی یک فرصت است و قاطبه اصلاح‌طلبان می‌توانند از این فرصت استفاده کنند. به هرحال اگر حزب جدیدی تاسیس شود، فکر نمی‌کنم در بین چهره‌های اصلاح‌طلب کسی مخالفت بکند بلکه استقبال نیز می‌کنند.

یک نگرانی در این‌باره وجود دارد که مانند جریان دموکراسی‌خواهی و حقوق‌بشر دکتر معین که عقیم ماند، بحث حزب جدید هم از سوی دکتر عارف پس از مدتی و دور شدن از فضای انتخاباتی فروکش کند. نظر شما در این‌باره چیست؟
مقتضای هر انتخاباتی تشکیل جبهه‌های مختلف است. اما با توجه به تجربه هشت سال گذشته و اتفاقاتی که پشت‌سر گذاشته‌ایم و ضعفی که از نبود حضور اصلاح‌طلبان در قدرت با آن مواجه بودیم، گمان می‌برم امروزه تمامی کنشگران به این نتیجه رسیده‌اند که به تشکیلات منسجم نیاز داریم و از این منظر تشکیل حزب و جبهه فراگیر مطرح می‌شود. رویکرد امروز با رویکرد 84 متفاوت است زیرا تجربه هشت سال حضور اصولگرایان را با تمام نهاد‌های قدرت پشت‌سر گذاشته‌ایم. اما نباید واقع‌بینی را کنار بگذاریم و با شتابزدگی تصمیم‌گیری کنیم. به هرحال باید هرنوع اقدامی با توجه به امکانات موجود و بررسی و مطالعه دقیق در دستور کار قرار گیرد. نحوه مواجهه نهادهای قدرت را نیز باید مدنظر قرار داد و مهم‌تر آن‌که اهداف و چشم‌انداز این جبهه و تشکل به نوعی باید با واقعیت و اقتضائات جامعه ما تطبیق داشته باشد. تجربه جنبش دموکراسی‌خواهی را بیش از یک صد سال است که پشت سرگذاشته‌ایم و این تجربه یک صد ساله باید مورد مطالعه دقیق قرار گیرد و آن زمان به برنامه عمل و دستور مناسب با توجه به شرایط موجود می‌رسیم. این امر که اصلاح‌طلبان نیاز به یک برنامه عمل و دستور کار جدی برای حفظ انسجام خود و سرمایه اجتماعی و حضور در نهادهای قدرت دارند امروز به یک ضرورت تبدیل شده، منتها نوع ورود و شکل کار باید مورد بررسی و مطالعه عمیق‌تر قرار گیرد و پس از آن تصمیم‌گیری شود. تشکیل جبهه دموکراسی و حقوق‌بشر شتابزده انجام شد و همین هم سبب شد به سرانجام نرسد. ما تجربه‌های خوبی پشت‌سر گذاشته‌ایم و می‌دانیم شتابزدگی به نتیجه منجر نمی‌شود. همه چهره‌ها و جریان‌های موثر باید در جریان اصلاح‌طلبی به این توافق و اتفاق‌نظر برسند که این کار انجام شود.

با توجه به انتخابات مجلس آینده و حضور جدی و تاثیر‌گذار اصلاح‌طلبان در آن، عارف چه نقشی می‌تواند بازی کند؟
بعد از آخرین تقسیمات کشوری، ما در حال حاضر 32استان داریم که هریک نمایندگان خاص خود را در مجلس دارند. باید از این ظرفیت استفاده کرد و در کنار نیروهای تاثیر‌گذار به‌ویژه آقای خاتمی، این همراهی و وفاق را بیشتر کرد. باید بتوانیم به نوعی سازماندهی و برنامه‌ریزی برای کل کشور انجام دهیم و حضور منسجم و هماهنگی داشته باشیم. به هرحال حضور نیروها و چهره‌های اصلاح‌طلب در مجلس می‌تواند تغییرات گسترده‌ای به وجود آورد و در پیشبرد اهداف اصلاح‌طلبان موثر باشد. با توجه به تاثیری که آقای عارف در انتخابات داشته، می‌تواند این عمل در انتخابات بعدی نیز در شکل‌گیری این انسجام نقش داشته باشد. این سرمایه باید حفظ شود، حرکت آقای عارف در تاریخ حفظ شد و می‌تواند در انتخابات آینده موثر باشد.

منبع:روزنامه بهار