امید

به گزارش امید به نقل از ندبیر،حسین راغفر، اقتصاددان که از منتقدین این طرح به حساب می آید معتقد است علاوه بر شیوه اجرای طرح که تحقیر کننده است، هدف گذاری دقیقی هم در خصوص مشمولان این طرح وجود ندارد. او در توجیه صف های طولانی به "تدبیر" می گوید: این ها مجموعه ای از عملکرد دولت های نهم و دهم است که مردم را آنچنان تحقیر کرده و آن چنان آسیب های روحی برای آن ها ایجاد کرده و فقری را دامن زده که مردم برای 50 هزار تومان ساعت ها در صف می ایستند.
براساس آمارهایی که دولت ارائه می دهد حدود 11 میلیون و 700 هزار پیامک به منظور دریافت سبد کالای دولتی به سامانه مربوط ارسال شده است و هزینه 1500 میلیون تومانی مورد نیاز این طرح که در ماه های بهمن و اسفند اجرا می شود از ردیف کالاهای اساسی در قانون بودجه 92 تامین شده است.

این طرح به اقشار کم درآمد کمک می کند؟

این طرح ها، طرح های اساسی نیستند. دولت ها باید برنامه های اساسی تری برای کمک به مردم داشته باشند. این کار به ویژه با روشی که توزیع می شود به مقدار زیادی تحقیر کننده است. مثلا مطرح می شود «کسانی که جا مانده اند برای درخواست بیایند». مردم که برای این مقدار اندک نباید از این دستگاه اداری به آن دستگاه اداری مراجعه کنند یا در صف های طولانی بایستند. همچنین افراد بسیاری که استحقاق دارند این سبد کالا را دریافت نکرده اند و کسانی که نیازی ندارند آن را دریافت کرده اند. افرادی هستند که مشاغل غیر رسمی و سخت با دستمزدهای نازل دارند و اصلا در این برنامه دیده نشده اند. تناقض های زیادی در گفته ها وجود دارد. مطرح می شود که این سبد به افرادی که بیشتر از 500 هزار تومان دستمزد دارند تعلق نمی گیرد اما می بینید به کارکنانی که بالای یک میلیون حقوق دارند پرداخت شده و به آنهایی که زیر 500 هزار تومان حقوق داشته اند پرداخت نشده است. از این دست اقدام هایی که برنامه نشان می دهد که هیچ کار کارشناسانه ای در مورد آن انجام نشده است. ظاهر امر نشان می دهد که می خواهند خدمتی انجام دهند اما این کار بیشتر ایجاد نارضایتی می کند و تبعیض هایی که به وجود می آید فقط  باعث می شود که نارضایتی مردم  بیشتر شود و اعتماد خود را نسبت به دولت از دست می دهند.

فکر می کنید برنامه ریزی دولت در این طرح مناسب بود؟

نیازی به این همه تعجیل وجود ندارد به نظر من دولت باید نسبت به مسئله کار کارشناسی توجه و اهتمام ویژه بورزد. اقدام هایی که دولت قبل انجام داده دولت یازدهم  باید از آن پرهیز کند. اقدام هایی که ادعای کار کارشناسی داشت اما هیچ وقت کار کارشناسی در پشت آن وجود نداشت. این کار باعث می شود که آسیب هایی به اعتماد مردم، دولت، مسئولان وارد می شود و این هزینه بسیار سنگینی است. همچنین اعتماد مردم را نسبت به همکاری با دولت برای برنامه ها و طرح های بعدی زیر سوال می برد.

یعنی این کار ادامه راه دولت های نهم و دهم است؟

این اقدام که قطعا شبیه به آن ها است. اما تنها این مورد نیست اقدام های زیادی در ادامه راه دولت گذشته انجام می شود. مثل افزایش حامل های انرژی،که طرح شکست خورده ای است که آسیب های زیادی برای اقتصاد، جامعه، فرهنگ و محیط زیست کشور دارد.

به نظر شما چرا دولت این اقدام ها را انجام می دهد؟ شاید دولت می خواهد پایگاه مردمی خود را از دست ندهد. به خاطر فشاری که از طرف مجلس به دولت وارد می شود؟

نه دلیلی ندارد که این کار را انجام دهد. اتفاقا اگر قرار باشد کاری را انجام دهد که بد هم انجام شود این دقیقا آن چیزی است که حامیان تضعیف دولت می خواهند و در واقع به هدف خود رسیده اند. بنابراین دولت نباید تسلیم جوسازی و فضاسازی شود. اما اگر کاری درست انجام شود قطعا آثار مثبت آن خنثی کننده است به خصوص برای اقدام هایی که احتمالا برعلیه دولت انجام می شود. دولت نباید برای تضعیف خود بستر ایجاد کند. دولت با اجرای طر سبد کالا عملا سبد سبد از اعتبار خود کم کرد.

به نظر شما این کار از تورم جلوگیری نمی کند؟

این کار باید در یک بستر بزرگتر دیده شود. به نظر من دلیلی برای انجام این کار وجود ندارد. اما اگر هم هست باید با دقت در مورد آن مطالعه شود و خوب طبیعتا اگر کالا پرداخت شود بهتر است تا اینکه پول نقد داده شود. منتها شناسایی افرادی که به آن احتیاج دارند و به درستی شناسایی شده باشند اساسی ترین اقدامی است که دولت باید انجام می داد.

پس به اقشار کم درآمد هم کمکی نمی کند چون ابتدایی ترین کاری که شناسایی این قشر بوده انجام نشده است؟

دقیقا. اصلا به آنها نرسیده است. همه ما در محیط های کار خود می بینیم و می شنویم که این کار به درستی انجام نشده است. گویی افرادی که این طرح را داده اند در سوئیس زندگی می کنند که خواسته اند مردم کد ملی خود را به سامانه ها بدهند. افرادی که در مناطق روستایی دور دست زندگی می کنند که به اینترنت دسترسی ندارند. در مورد اینگونه موارد چه تمهیداتی اندیشیده شده تا این کالاها به دست این افراد برسد. به نظر می آید این کار تنها جنبه تبلیغاتی دارد و تبلیغات هم فقط در مورد شهرهای بزرگ بوده است. با توجه به اینکه اصلی ترین گروه ها افراد محروم مناطق مرزی هستند که به نظر می آید فراموش شده اند و صدایی ندارند که بازتاب نگرانی هایشان باشد.

دولت اعلام کرده است که هزینه این طرح در بودجه 92 در نظر گرفته شده بود و ریشه این کار از مجلس است؟

وزارت صنعت و معدن و تجارت پیگیر این موضوع بوده است و به آن اصرار داشته است. تا جایی که من می دانم مخالفت های زیادی هم از طرف کارشناسان در دولت وجود داشته اما بر انجام این کار اصرار داشته اند و نهایتا این کار انجام شده است. کاملا مشخص است که هیچ کار کارشناسی در این خصوص انجام نشده است.

این طرح شباهت های زیادی به اجرای طرح کوپن در سال های دور ندارد؟

این طرح با طرح کوپن به هیچ عنوان قابل مقایسه نیست. آن طرح برعکس گفته ها شکست خورده نبوده و به جای خود مورد استفاده قرار گرفته است. آن زمان کشور در جنگ بود و اگر آن طرح پرداخت نمی شد معلوم نبود که چه اتفاقی در جامعه می افتاد و  چه فضاحتی ایجاد می شد. جامعه ای که در جنگ است و محدودیت های زیادی دارد، تنها راهی که میشد تضمین کرد که مردم به حداقل هایی از تغذیه دست پیدا کنند آن کار بود. اما این طرح سبد کالا اصلا مشخص نیست که به چه دلیلی داده می شود و انگیزه آن چیست؟ آیا مثلا برنج  های وجود دارد که بر روی دست دولت باد کرده است؟ معمولا وقتی این برنامه های یک شبه بیرون می آید هدف هایی که بیان می شود غیراز هدف های اصلی است که پشت اجرای این برنامه ها وجود دارد و کاملا متفاوت است.

شما می گویید این میزان اندک دلیلی برای انجام این کار نیست و این مقدار دردی از مردم دوا نمی کند. آن صف های طولانی را چگونه توجیه می کنید؟

اینها مجموعه ای از عملکرد دولت های نهم و دهم است که مردم را آنچنان تحقیر کرده و آنچنان آسیب های روحی برای آنها ایجاد کرده است و فقری را دامن زده که اینگونه مردم برای گرفتن این موضوع صف میکشند. این واقعا فاجعه است و از آسیب های دولت های نهم و دهم است. به حدی فقر را زیاد کرده است که مردم برای 50 هزار تومان ساعت ها در صف می ایستند. خود این پدیده نشان دهنده شکست سیاست های اقتصادی دولت های نهم و دهم است.

شنیده می شود که این طرحی است که در سال های آینده نیز ادامه می یابد. پیشنهادی برای بهبود آن دارید؟

نباید بدون برنامه اعلام شود که خوب امروز این کار را انجام می دهیم. باید مشخص باشد که چه گروهی، گروه هدف است. در دستگاه های دولتی به آن کسی که مستخدم است و نیازمند است این سبد تعلق نمی گیرد اما به کارمندانی که حقوق خوبی می گیرند و شاید نمونه این سبد را از جاهای مختلفی دریافت می کنند تعلق می گیرد. این نشان دهنده این موضوع است که برای آن کار فکر نشده است.

- اگر گروه هدف آن مشخص شود و کار کارشناسی روی آن انجام شود خوب است؟
اگر گروه هدف آن مشخص شود و تنها به افرادی که استحقاق آن را دارند پرداخت شود بله. اما این موضوع این همه سر و صدا کردن ندارد. این همه ذهن مردم، رسانه ها، افکار عمومی را درگیر کردن ندارد. برای این کار به نظرم باید کارهای کارشناسی انجام شود.