چرا مذاکرات اینبار متفاوت است؟
ماه گذشته 16 تیرماه پس از علنی شدن گام دوم تعهدات برجامی عباس عراقچی معاون حقوقی وزیر خارجه در نشست خبری با سخنگوی دولت به طور واضح به طرف غربی هشدار داد که آمریکا در کانسپت برجام دیگر جایی ندارد. اما حضور آنها در مذاکرات ایران و ۴+۱ شرط دارد، انهم اینکه اگر تحریم‌ها متوقف شود می توانند نماینده ای در مذاکرات داشته باشند. ضمن اینکه عراقچی تاکید کرد که طرف حساب ما ۴+۱ است. پس از ورود مشاور ویژه مکرون به تهران، بحث ها بر سر مذاکرات 5 +1 قوت گرفت. عراقچی دیگر توضیح نداد که چه نماینده ای و در چه جایگاهی می تواند در مذاکرات حضور داشته باشد. همچنین معاون وزیر خارجه بر گفتگو تاکید کرد نه مذاکره.
چند روز پیش نیز اتحادیه اروپا با صدور بیانیه ای اعلام کرد که نشست کمیسیون مشترک برجام به درخواست فرانسه، آلمان، انگلیس و ایران تشکیل می شود و به موضوعات مرتبط با اجرای برجام در همه جوانب آن می پردازد.
در همین راستا سخنگوی وزارت خارجه کشورمان نیز اعلام کرد که پس از نشست قبلی کمیسیون مشترک برجام که در روز هفتم تیرماه برگزار شد، سیاست جدید جمهوری اسلامی ایران در زمینه توقف اجرای برخی از تعهدات خویش منجر به آثار عینی و عملی شد و طرف‌های اروپایی خواستار آن شدند که این وضعیت جدید پیش از برگزاری نشست وزرای خارجه، در یک جلسه کمیسیون مشترک در سطح معاونان به بحث گذاشته شود.
موسوی یادآورشد: البته این نشست جایگزینی برای نشست آتی وزرای امور خارجه نخواهد بود و بیشتر قرار است فرصتی برای طرح مباحث و آماده‌سازی بهتر برای نشست وزرا باشد.
در همین باره نیز گمانه زنی حاکی از ان است که پیشنهاد امانوئل بون مشاور ویژه مکرون که ماه گذشته به تهران آمد مورد قبول واقع شده و قرار است در این مذاکرات مورد بحث و بررسی قرار بگیرد.
روز 19 تیرماه پس از اجرایی شدن گام دوم تعهدات برجامی، مشاور مکرون با پیشنهاد فریز مقابل فریز به تهران آمد. این پیشنهاد در راستای میانجیگری فرانسه میان واشنگتن و تهران مطرح شد. مبنی بر اینکه آمریکا برخی از معافیت های نفتی را بار دیگر احیا کند و در مقابل آن تهران کمی متمایل به گفتگو شود! اما ظاهرا تهران در پاسخ به این پیشنهاد اعلام کرده بود که شرط ما لغو تمامی تحریم ها است.
روزنامه كيودو ژاپن با اشاره به سفر وزیر خارجه کشورمان به نیویورک مدعی شد: «ظریف وزیر امور خارجه ایران روز هیجدهم ماه جاری و در خلال سفر به نیویورک با سناتور حزب جمهوری خواه تماس گرفت و از وی خواست که پیامی مبنی بر اینکه:« چنانچه آمریکا تحریم صادرات نفت خام ایران را لغو کند ، روابط میان دو کشور بهبود پیدا خواهد کرد » مستقیما به رییس جمهورآمریکا ارسال کند.»
رند پال سناتور جمهوریخواه از ترامپ خواسته بود که با وزیر خارجه کشورمان دیدار کند که ترامپ در پاسخ گفته بود نه به عنوان نماینده من. این خبر را ظریف نیز تایید کرد و گفت دیدار با رند پال ارتباطی به دولت آمریکا ندارد.
در همین حال دو روزنامه آمریکایی و انگلیسی (نیویورک تایمز و گاردین) در گزارشی مدعی شدند که ظریف در دیدار با برخی از سناتور ها پیشنهادی را مطرح کرده است و در مقابل از کنگره خواسته است که اعمال ترامپ را کنترل کنند.
این دو روزنامه مدعی شده اند: ظریف در مصاحبه با چند خبرنگار غربی خبر داده که ایران پیشنهاد دارد که در مقابل رفع تحریم‌های آمریکا، درباره "بند غروب" توافق هسته‌ای مذاکره کند.
روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز چنین پیشنهادی را "نسبتا جزئی" دانسته، اما روزنامه بریتانیایی گاردین آن را از قول ظریف «قابل توجه» توصیف کرده است.
"بندهای غروب" در توافق جامع هسته‌ای (برجام) مربوط به دوره‌ای هستند که برخی تعهدات ایران مطابق توافق به پایان می‌رسند. یکی از انتقادهایی که دونالد ترامپ و مقام‌های دولتش درباره برجام مطرح می‌کردند به همین بندها مربوط می‌شد.
آتش در هرمز
دلیل دیگر متفاوت بودن مذاکرات این دوره، افزایش تنش در منطقه خلیج فارس است. جنگ نفتکش ها یا به عبارتی تنش میان نتفکش ها یا توقیف نتفکش ها با هر عنوانی که تا کنون مطرح شده است . استارت آن از لحظه ای زده شد که آبه شینزو نخست وزیر ژاپن برای میانجیگری میان ایران و آمریکا به تهران آمد و در حال دیدار با رهبری بود که خبر رسید عملیات پرچم دروغین در دریاری عمان زهر خود را ریخته است. به چند نفتکش که یکی از آنها متعلق به ژاپن بود حمله شد و بازتاب گسترده خود را به همراه داشت. این حمله آغازی شد بر شدت تنش ها. پس از آن ایران پهپاد جاسوسی آمریکا که حریم هوایی کشورمان را نقض کرده بود، را سرنگون کرد.
سپس در 13 جولای نیروی دریایی انگلیس در تنگه جبل الطارق نفتکش گریس 1 ایران را توقیف کرد و همچنان این نتفکش در توقیف است. ایران در پاسخ به دزدی دریایی بریتانیا نفتکش سنت امپاریو را 29 تیرماه مصادف با 20 جولای همزمان با سفر ظریف به نیویورک توقیف کرد که این نفتکش نیز همچنان در توقیف به سر می برد.
در همین حال آمریکا اعلام کرد که در حال تشکیل ائتلاف دریایی علیه ایران است. انگلیس اعلام کرد که به ائتلاف آمریکا نمی پیوندد اما به همراه اتحادیه اروپا و دو کشور فرانسه و آلمان، گشت های دریایی تشکیل می دهند.
این در حالی است که رسانه های خبری از جمله رویترز و نیویورک تایمز بیش از این گزارش دادند که هیچ کشوری حاضر نشده است به ائتلاف دریایی آمریکا بله بگوید!
با اینحال افتضای که دولت خانم می با توقیف نفتکش ایران به پا کرد حال رسیده است به دولت افراطی جانسون، اینکه او چگونه قرار است این تنش را حل و فصل کند هنوز طرحی ارائه نداده است تنها وزیر دفاع تازه او گفته است که برای نفتکش ها اسکورتهای نظامی اعزام می کند. این نیز گذشت زمان مشخص می کند که جانسون جنگ می خواهد یا صلح؟
این در حالی است که رسانه های انگلیس مدعی شدند که نیروی دریایی این کشور وارد خلیج فارس شده اند.
تهران با واشنگتن مذاکره می کند؟
روزنامه وستي كافكازا روسيه در تحلیلی با اشاره به مذاکرات این دوره و سفر عراقچی به وین در سرمقاله خود مدعی شد: احتمال دارد که ایران بدون پافشاری بر بازگشت امریکا به توافق هسته ای سال ٢٠١٥ میلادی، برای کاهش تشنجات در روابطش با غرب اعلام آمادگی کند. می بایست خاطر نشان کرد که عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران، به پاریس سفر کرد تا پیام حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، را به امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، ابلاغ کند. در چارچوب این راه حل حسن روحانی، ایران دیگر بازگشت واشنگتن به برجام را درخواست نمی کند، اما انتظار دارد که مساله اعمال تحریم ها علیه صادرات نفتی ایران و عملیات بانکی بین المللی بازبینی شود. ایران نیز به نوبه خود، تعهدات خود براساس توافق هسته ای و از جمله سطح غنی سازی ٣,٦٧ درصد را رعایت خواهد کرد.
گفتنی است که بریتانیا میانجی خود را برای آزاد سازی تانکر نفتی خود که توسط نیروهای ایرانی در هفته گذشته توقیف شده بود، اعزام کرد. و این در حالی است که بوریس جانسون به عنوان نخست وزیر بریتانیا انتخاب شده است و بیشتر، او اعلام کرده بود که موضعش در قبال تهران نرم نخواهد بود. حسن روحانی ضمن اشاره به مخالفت ایران با آغاز جنگ نظامی در منطقه، گفته که کشورش به هیچ کس اجازه نخواهد داد تا نظم را در خلیج فارس و تنگه هرمز برهم بزند.
در این میان، رئیس جمهور ایران در پاسخ به پیشنهاد امریکا در خصوص برگزاری مذاکرات گفته که ایران برای گفتگوی شفاف و قانونی آمادگی دارد. پیشتر، مقامات رسمی ایران احتمال برگزاری مذاکرات پیرامون برنامه هسته ای را رد کرده بودند و بر بازگشت واشنگتن به توافق هسته ای پافشاری نشان می دادند.
همچنین روزنامه الدستور لبنان با تاکید بر آغاز مذاکرات نوشت: ایران برخی از نزدیک ترین متحدان خود را غافلگیر کرد. به این ترتیب که از آمادگی فزاینده خود برای آغاز مذاکره مستقیم با دشمنان منطقه ای و بین المللی خود به ویژه آمریکا خبر داد. پیش از آن که جریان ابراز این آمادگی ها از زبان مسئولان بلندپایه دو جریان محافظه کار و اصلاح طلب تنها در یک هفته آغاز شود، سید حسن نصرالله یکی از نزدیک ترین متحدان ایران به شبکه المنار وابسته به حزب الله تاکید کرد ایران مستقیما با آمریکا مذاکره نخواهد کرد و این موضع گیری تمام مسئولان این کشور است. وی رویکرد باز این کشور را نسبت به ابتکارعمل هایی تکذیب نکرد.
بخشی از تحلیل رسانه های خبری دنیا درباره واکنش ها به مذاکرات برجامی ایران بود، این روزنامه ها در حالی حرف از مذاکره می زنند که که وزیر خارجه کشورمان در مصاحبه با مطبوعات و شبکه های خبری آمریکا مذاکره را تایید نکرد بلکه بر همان موضع قبلی و شروط قبلی ایران پافشاری کرد و گفت تنها یک نماینده آنهم گفتگو نه مذاکره!
افزودن نظر جدید