اخلاق انتخاباتی،انتخابات اخلاقی

لاله کریمی:گام‌به‌گام به انتخابات مجلس و خبرگان رهبری نزدیک می‌شویم. انتخابات در ایران گستردگی و اهمیت ویژه‌ای دارد، بنابراین نه‌فقط یک سال قبل از برگزاری آن مباحث و مسائل‌ مربوط به آن آغاز می‌شود، بلکه در چندوچون اجرای آن، نظرات و دیدگاه‌های متفاوت و حتی متضادی هم ارائه می‌‌شود. بعضی از این موضوعات چالش‌برانگیز، حتی به شیوه رأی‌گیری هم مرتبط می‌شوند؛ مثل همین رایانه‌ای‌شدن شمارش و اعلام نتیجه آرای مردم که وزارت کشور به دنبال آن است، اما شورای نگهبان آمادگی بهره‌گیری از این فناوری را ندارد. به نظر می‌‌رسد در این اختلاف نظر، وزارت کشور چاره‌ای جز پذیرش ندارد.

سخن از این بود که برگزاری انتخابات بگومگوهای زیادی را بین مجریان، نامزدها، ناظران و سایر دستگاه‌های مربوطه پیش می‌آورد. بیش و پیش‌ازهمه، رقابت‌های احتمالا گسترده‌ای که بین جریان‌های سیاسی و حامیان داوطلبان به وجود خواهد آمد، می‌تواند انتخابات را به یک پدیده اجتماعی ثمربخش و پرتحرک تبدیل کند. آنچه در این کشاکش سیاسی و تلاش اجتماعی مهم جلوه می‌کند، رفتار همراه با اخلاق است که چهره‌ها و دسته‌های سیاسی را بهتر به مردم می‌شناساند.

«اخلاق» میان گروه‌های فعال جامعه و بین افراد و شخصیت‌های علاقه‌مند به حضور در مراکز قدرت و مواضع خدمت، هم می‌‌تواند ضامن سلامت انتخابات تضمین باشد و هم اصلح‌گزینی را میان مردم آسان کند. برای کسانی که قرار است در جمهوری اسلامی منشأ خدمات ارزنده و ارزشمندی برای مردم و جامعه شوند، ویژگی‌های ممتازی در نظر گرفته شده است؛ قانون‌مداری، تعهد به قول‌وقرارهای خود با مردم، تبدیل نکردن کرسی‌های قدرت- مثلا نمایندگی مردم و مجلس شورای اسلامی یا مجلس خبرگان رهبری- به ابزاری برای کسب ثروت و مکنت، پرهیز از برتری‌طلبی، به اضافه فاصله‌گرفتن از سایر افزون‌طلبی‌هایی که به مرور جزء خصلت‌های نامأنوس با انسانیت آدمی می‌شود، از جمله این ویژگی‌هاست. اگر ویژگی‌های ناپسندی در منتخب مردم پدیدار شود، نشانه‌ای از بداخلاقی و پایبندنبودن به اخلاق اسلامی و رفتار دینی  است که نمی‌توان با  هیچ معیاری آنها را توجیه کرد. برای مراقبت از خویش و دورکردن نفس از دچارشدن به چنین بلاهای ضدانسانی‌ای به‌ویژه برای دین‌داران و نیروهای متدین، راهی جز این نیست که نامزدهای انتخابات، حضور در صحنه انتخابات را با آلودگی‌هایی همچون دروغ‌گویی، تهمت‌زدن به رقیب، بی‌توجهی به فهم عمومی مردم و فریب افکار عمومی، بلندپروازی ناشایست، کسب درآمد به شیوه ناپسند برای تبلیغات -که متأسفانه در سال‌های اخیر و میان کاندیداها رایج شده است- پیوند نزنند.
به یقین، فرد یا افرادی که تلاش می‌کنند برای تشکیل نظامی مردمی- اسلامی، خود را در معرض رسیدن به مراکز رسمی از طریق جلب آرای مردم قرار ‌دهند، باید بدانند اگر به وظیفه انسانی و اسلامی خود عمل نکنند، عرصه خدمت جهنمی است که باید از آن دوری جست. موفقیت در این راه، جز با دست‌مایه قراردادن دین و اخلاق و انسانیت، از سوی نامزدها، ممکن نیست. حضرت رسول‌اکرم(ص)، که برای مکرمت اخلاق به پیامبری برگزیده شده، می‌فرماید: «کامل‌ترین مؤمنان از نظر ایمان، نیکوترین آنان از نظر اخلاق است».
مرحوم آیت‌الله منتظری، در پاسخ به یکی از پرسشگرانی که جویای رابطه اخلاق و دین بود، نوشته است: «... چیزی که نباید از آن غفلت شود این است که اصول اخلاقی و احکام فرعی و فقهی تازمانی‌که در مرحله نظر، پندار، گفتار و نوشتار قرار داشته و به عرصه کردار و رفتار درنیاید و فرد و جامعه، به‌خصوص فرهیختگان و کارگردانان آن به خلعت آن آراسته نکردند؛ نه‌تنها مشکلی از فرد و اجتماع برطرف نگردیده، بلکه مشکلات آن افزایش می‌یابد و ازاین‌رو قرآن و سنت همواره بر عمل به دستورات الهی تأکید نموده و حتی راهکارهایی عملی را نیز برای برپاکردن اصول انسانی و اخلاقی و تکالیف شرعی به‌ویژه تحقق عدالت اجتماعی بیان داشته است.» همان‌طور که معلم بشر و منادی و مجری عدالت - امیرالمؤمنین(ع)- می‌فرماید: « اگر نه این بود که جمعیت بسیاری گرداگردم را گرفته و به یاریم قیام کرده‌اند و از این جهت قیام تمام شده است و اگر نبود عهد و مسئولیتی که خداوند از علما و دانشمندان برای جامعه گرفته تا در برابر شکم‌خواری ستمگران و گرسنگی ستمدیدگان سکوت نکنند،
من مهار شتر خلافت را رها می‌ساختم و از آن صرف‌نظر می‌کردم و آخر آن را با جام آغازش سیراب می‌نمودم.»

پیداست برای تشکیل حکومت عدلی همانند حاکمیت حضرت‌علی(ع)، که زبانزد خاص و عام و دوست و دشمن و ضرب‌المثل آفاق‌ و انفس شده است، راهی جز آنچه آن حضرت به آن اشاره کرده‌‌اند، وجود ندارد . باید کلام حضرت به صورت یک فرهنگ پایدار و روح پاک بر جامعه سایه افکند. پایداری چنین افکار و اندیشه‌هایی و پایمردی بر آن در عمل می‌تواند در هر کنش اجتماعی و به‌ویژه در امر انتخابات، جامعه را به سمت‌وسوی آرامش و پایبندی به اخلاق سوق دهد.

افزودن نظر جدید