امید

دکتر صلواتی در طول حیات خود این توفیق را داشته که در عرصه‌های گوناگون فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و تحقیقاتی فعال و بلکه پیشتاز باشد. او مجاهدی شجاع و نستوه در مبارزه با رژیم شاه، شاعری پرشور، نماینده‌ای فعال در کنار مردم، منتقدی دلسوز برای جمهوری اسلامی ایران، روشنفکری متعهد به زدودن زنگارها و تحجر از چهره دین و بالاخره پژوهشگری مبتکر در شناساندن چهره واقعی امامان شیعه باشد.

در این مقال کوتاه می‌خواهم به ویژگی مهم دکتر صلواتی که برای نسل جوان ما درس‌آموز است، اشاره کنم.
او در طول بیش از نیم‌قرن فعالیت خود همواره استقلال فکری و روشی خود را حفظ کرد و در مقابل افکار و جریان‌های غالب آن دوران، بر هدف و مسیر خود عالمانه پایمردی کرد. در‌عین‌حال همواره شیوه او با جریان‌های فکری و سیاسی تعاملی بود.
با اینکه در اطراف و حتی در بین نزدیکان و دوستان ایشان جریان انجمن حجتیه که بهائیت را خطر اصلی می‌دانست و مبارزه با رژیم شاه را از قاموس فعالیت‌های خود کنار گذاشته بودند، حضور داشتند، هرگز با آنها همراه نشد. از طرف دیگر جریان روحانیت ولایتی بودند که معتقدند هر پرچمی قبل از قیام قائم برافراشته شود، ضلالت و صاحب آن طاغوت است.دکتر فضل‌الله صلواتی این جماعت را هم به خود واگذاشت.
به موازات این تفکر عافیت‌طلبانه، سازمان مجاهدین خلق با مشی مسلحانه از سال ۵۰ در عرصه مبارزات ضد رژیم شاه ظهور کرد و در بین جوانان و دانشجویان و اکثر نیروهای مبارز مذهبی جذابیت و هژمونی بسیار قوی پیدا کرد. اما صلواتی نه تحت تأثیر جریانات توجیه‌گر سکوت و عافیت‌طلبان واقع شد و نه جذب روش مبارزاتی مخفی و مسلحانه مجاهدین خلق و جوانان هوادار آنان، با همه خلوص و فداکاری که داشتند، شد.او مشی خود را داشت.
مبارزه علنی با ظلم و فساد دستگاه حاکمه و آگاهی‌بخشی به مردم در کسوت شاعر، معلم و سخنرانی در محافل و مجالس مختلف تا جایی که حتی از فرصت اردوهای پیشاهنگی آن دوران نیز برای نشر آگاهی‌ها و جذب جوانان و نوجوانان بهره می‌برد.
با‌این‌همه با جریان‌های فکری و دینی که با مشی او ناسازگار بودند، شیوه تعاملی داشت و با آنها مقابله مستقیم نداشت.
زندانیان سیاسی از دوران زندان او نقل می‌کنند که مانند برخی از مبارزان آن دوران تنزه‌طلب نبود و روابط خود را حتی با زندانیان عادی به‌راحتی برقرار و با آنان گفت‌وگو می‌کرد.
دکتر صلواتی با غنای در اندیشه و استقلال در روش و ارتباطات گسترده و راحت با اقشار مختلف مردم، توانست در فراز و فرودهای پر‌شتاب نیم‌قرن گذشته خود را حفظ كند و شخصیتی شایسته الگوگیری نسل‌های آینده باشد.