امید

به گزارش امید به نقل از «تابناک»، رهبر انقلاب در بخشی از بیانات خود در باره مکتب امام، نقش رای و نظر مردم در مردمسالاری دینی را این گونه تبیین کرده‌اند که «مردمسالاری دینی هم یک وسیله و ابزار است که آن هم متخذ از شریعت است آن را هم مورد تکیه قرار داده است. هیچ قدرت و غلبه ای در مکتب امام که از تغلب و از اعمال زور حاصل شده باشد، مورد قبول نیست. در نظام اسلامی، قهر و غلبه معنا ندارد. قدرت معنا دارد، اقتدار معنا دارد اما اقتدار برخاسته از اختیار مردم، انتخاب مردم؛ آن اقتداری که ناشی از زور و غلبه و سلاح باشد، در اسلام و در شریعت اسلامی و در مکتب امام معنا ندارد. آن قدرتی که از انتخاب مردم به وجود آمد، این محترم است. در مقابل آن نباید کسی سینه سپر بکند، در مقابل او کسی نباید قهر و غلبه ای به کار ببرد که اگر یک چنین کاری کرد، اسم کار او فتنه است.»

در حالی که مراجعه به متن سخنان رهبری در دقیقه 33 و 34 فایل صوتی منتشره توسط دفتر ایشان و نیز جملات قبل و بعد به نظر می‌رساند که سخنان رهبری در مورد غیرقابل قبول بودن تغلب به معنای غلبه کردن و پیروزی با زور در مشروعیت حکومت و اقتدار است، بیشتر رسانه‌های به جای کلمه تغلب از کلمه تقلب استفاده کرده‌اند که به نظر می‌رسد ناشی از نزدیک بودن تلفظ آنها است.

مشروعیت حاکم برآمده از استیلای بر دیگران و یا حاکم غالب جائر از مسائلی است که در فقه اسلامی با نظرات متفاوتی رو به رو بوده است و مشروعیت حکومت برخی از حاکمان جائر مسلمان با آن توجیه شده است ولی به طور کلی به نظر می‌رسد استیلا و غلبه در فقه شیعه نمی‌تواند مبنای مشروعیت حکومت باشد.

علاوه بر بعضی از متفکران سیاسی اهل سنت که غلبه را منشا مشروعیت حاکم دانسته‌اند در غرب نیز بعضی از نظریه‌پردازان سیاسی نیز دیدگاه‌های مشابهی را تبلیغ می‌کرده‌اند. برخی از طرفداران این نظریه، با مطابقت‌دادن حقانیت سلطة قدرتمند با قانون تنازع بقا و بقای اصلح، تلاش کرده‌اند که نظریة خود توجیه کنند.

بر اساس چنین تفکری کسانی که می‌توانند بر دیگران استیلا یابند در واقع دارای نوعی صلاحیت ذاتی و تکوینی هستند که آنها را بر دیگران برتری داده است و همین امر، موجب حقانیت آنها می‌گردد. همان‌گونه که ملاحظه می‌شود بر اساس این نظریه، سلطة حاکمان بر مردم، حتی اگر با قهر و غلبه صورت گیرد در واقع نمودی از برتری ذاتی آنها به‌شمار می‌آید و همین امر، دلیل مشروعیت حاکمیت آنان است.

به نظر می‌رسد که سخنان امروز رهبری در باره مکتب امام، رد چنین نظری بوده است و در متن سخنان ایشان از کلمه تغلب استفاده شده است که به اشتباه تقلب نقل شده است.

شایان توجه است که پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، این بخش از سخنان ایشان را این گونه نقل کرده است که: «در مکتب امام، هیچ قدرت و غلبه ای که با اعمال زور و سلاح حاصل شود مورد قبول نیست البته قدرت و اقتدار ناشی از انتخاب مردم، محترم و پذیرفته شده است و هیچکس نباید در مقابل آن سینه سپر کند که اگر کرد، این کار او فتنه است.»

پایگاه اینترنتی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای نیز در بخشی از متن منتشر شده با عنوان «مهمترین محورهای بیانات رهبر انقلاب در مراسم سالگرد ارتحال امام خمینی رحمه‌الله» نوشته است: «هیچ قدرت و غلبه‌ای در مکتب امام که از تقلب و از اعمال زور حاصل شده باشد مورد قبول نیست. در نظام اسلامی قهر و غلبه معنا ندارد. قدرت معنا دارد، اقتدار معنا دارد، اما اقتدار برخاسته از اختیار و انتخاب مردم. اما در مقابل قدرت مشروع نباید کسی سینه سپر کرده و قهر و غلبه کند. اگر چنین کاری کرد اسم او فتنه است.»