تجربه ناموفق یک ائتلاف سیاسی

بیشتر ائتلاف‌هایی که ما در دنیا سراغ داریم، به یک نظام پارلمان‌تاریسمی مربوط می‌شود. یعنی به این صورت که احزاب نقش محوری دارند و براساس قانون اساسی آن کشورها مثل ترکیه، هر حزبی که بتواند اکثریت پارلمان را به‌دست آورد، اجازه دارد که دولت تشکیل دهد. اگر هیچ حربی اکثریت را به دست نیاورد، در آن صورت باید با یک یا چند حزب دیگر که کرسی‌هایی در مجلس دارند، ائتلاف کند تا بتواند اکثریت مطلق را کسب کند.
تجربه ناموفق یک ائتلاف سیاسی

علی صوفی

 

در این ائتلاف، طرفین شرط و شروط و قول و قرار‌هایی می‌گذارند. این قول‌ها نیز بر این اساس است که برای مثال هر کدام چند وزارتخانه می‌توانند داشته باشند یا اینکه کدام وزاتخانه برای کدام حزب است. اما در کشور ما که هم مجلس ما این جایگاه و هم احزاب این موقعیت را ندارند که ملاک تعیین قوه مجریه کسب اکثریت کرسی‌های مجلس باشد، در این موقعیت ائتلاف معنایی که در سایر کشورها دارد را در ایران از دست می‌دهد. بنابراین می‌توان گفت که ائتلاف‌ها در ایران، تنها یک عنوان برای تشکیل یک جبهه واحد در مقابل جبهه دیگر محسوب می‌شود. به عبارتی تشکیل یک جبهه در برابر جبهه دیگر اسمش ائتلاف است.

همچنین معمولا هیچ قول و قراری گذاشته نمی‌شود و همه‌چیز به آینده مبهم موکول و به مرور نیز ائتلاف شکل گرفته از مدار خودش خارج می‌شود. یعنی اعضای ائتلاف تا یک مرحله‌ای با هم هستند اما هر کجا که تشخیص داند از هم جدا می‌شوند. بنابراین این ائتلاف تعریف سیاسی بین‌المللی را ندارد بلکه نوعی همراهی و مشارکت برای رسیدن به مقصود کوتاه‌مدت و ضمانت اجرایی‌اش هم اخلاقیات است.

متاسفانه ما در کشورمان شاهد ائتلاف‌هایی واقعی نیستیم و ائتلاف‌ها معمولا صوری، شکننده، مقطعی و کوتاه‌مدت هستند. در انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی نیز ما اقدام به تشکیل یک ائتلاف کردیم اما متاسفانه تجربه موفقی نبود. هرچند که ما توانستیم به اهداف‌مان برسیم ولی همه اهداف ما تامین نشد یعنی صرف‌نظر از اینکه چه آسیب‌هایی داشته اما ما در شرایطی که نمی‌توانستیم یک لیست واحد سراسری را به‌خاطر ردصلاحیت‌های گسترده اصلاح‌طلبان اعلام کنیم هدف‌مان را از ائتلاف بر حذف یک جریان خطرناک قرار دادیم. به‌طوری‌که گفتیم، حتی از اصولگرایان معتدل هم در مقابل اصولگرایان تندرو حمایت می‌کنیم. برای همین یک ائتلافی شکل گرفت که این ائتلاف سست بود و کاملا نتیجه‌اش در انتخاب رییس مجلس و تشکیل فراکسیون امید مشخص شد. گرچه ما فراکسیون امید را هنوز از دستاوردهای خوب این ائتلاف می‌دانیم و همین‌طور حذف جریان تندرو و اعتدالی کردن مجلس را از ثمرات خوب آن می‌دانیم، اما معتقدیم که نقاط ضعفی هم وجود داشت.

 شاید برخی بگویند که مساله ریاست مجلس، مساله مهمی برابر اتفاقی که مانند حذف تندرو‌ها افتاد نمی‌تواند باشد اما به اعتقاد ما یک نماد بود چراکه به هر حال ما با کسانی ائتلاف کرده بودیم که باید تا آخر کار انتظار داشتیم با هم مانیم و حداقل این بود که اینجا یک عضوی از این ائتلاف به طرف جریان مقابل کشیده نشود اما این اتفاق افتاد و نشان داد که ائتلافی پایدار و قوی نبوده است. هر چند ما در سخت‌ترین شرایط توانسیتم نتیجه خوبی بگیریم اما از خیلی از اصولگرایانی که در لیست گذاشته بودیم یا حتی اصلاح‌طلبانی که چهره شناخته شده‌ای نبودند، انتظار دیگری داشتیم و تصور می‌شد که حمایت احزاب از این چهره‌هایی که در لیست اصلاح‌طلبان بوند، می‌تواند تضمینی باشد که در ادامه ائتلاف بتوانیم به اهداف‌مان برسیم. اما تصور نمی‌شد، این احزابی که این نیروها را به ما معرفی کردند، تمام نیروهای‌شان را مقابل ما قرار دهند و این بود همان نکته‌ای که غافل شدیم یا اینکه مقداری حسن نیت زیادی برابر این مساله نشان داده شد. 

منبع: روزنامه الکترونیک امیدایرانیان

برچسب‌ها :

افزودن نظر جدید