امید

به گزارش امید به نقل از انتخاب، آقاي دايسوكه كاندا، رئيس دفتر روزنامه آساهي در تهران با رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام  در تاریخ 16 تیر 93 مصاحبه اي داشتند كه شرح كامل آن در ذيل مي آيد:

o خيلي تشكر مي كنم كه اين وقت را به روزنامه آساهي داديد. مايه افتخار ماست كه در خدمت شما هستيم.
• ما هم به شما خوش آمد مي گوييم.

o ايران و كشورهاي 1+5 در حال مذاكره هستند. آيا اين تفاهم نامه مشترك تا تاريخ 29 تير نوشته مي شود؟
• بسم الله الرحمن الرحيم، اگر طرف هاي ما يعني كشورهاي 1+ 5 واقعاً مايل به حل مسئله باشند، امضاي تفاهم نامه كاملاً آسان است. اگر به فكر گرفتن امتياز باشند، كار مشكل مي شود.

o حق ايرانيان در اين مذاكره چيست؟
• ايران مثل هر كشور ديگري كه مي تواند، به فكر استفاده صلح آميز از دانش هسته اي باشد، اين حق را براي همه ي دنيا و از جمله خودش مي شناسد. ايران مي گويد كه مردم اين كشور نبايد از حق خود محروم شوند. مثل مردم ژاپن كه دارند استفاده مي كنند.

o درباره داعش، آيا شما فكر مي كنيد كه ايران بايد نيروي نظامي براي مقابله با آنان به كشور عراق بفرستد؟
• سياست ما اين است كه در مسئله عراق دخالت نظامي نكنيم.

o پس چگونه از كشور عراق پشتيباني مي كنيد؟
• كمك ما در حد مشاوره براي بهتر كردن اداره كشور و گاهي كمك جهت پيشبرد كارهايشان است. تجربه خودمان را در اختيار عراق مي گذاريم.

o چه تجربياتي داريد؟
• حدود 35 سال است كه انقلاب اسلامي پيروز شد و در سال هاي اوّل با گروه هاي تروريسم خطرناكي مواجه بوديم كه كارهاي شديد تروريستي مي كردند. برنامه هاي موفقي را براي مقابله با تروريست ها تجربه كرديم كه مي توانيم در اختيار عراق قرار دهيم.

o دقيقاً چه تجربياتي؟
• قبل از شروع جنگ حزب بعث عليه ايران، ما دو سال در كشور با گروه هاي تروريسم و تجزيه طلب ها مواجه بوديم كه خيلي با خشونت برخورد مي كردند و ما هم خيلي خوب توانستيم همه آن گروهك ها را به جاي خود بنشانيم.
 

o آيا ايران و آمريكا مي توانند در موضوع عراق با هم همكاري كنند؟
• كشورهاي بزرگ در مسايل جهاني منافع مشترك دارند و ايران و آمريكا هم در عراق مسايل مشترك دارند و مانعي هم براي همكاري نداريم. اگر دو كشور لازم بدانند كه نياز به همكاري است، ممكن است برنامه ريزي كنند. عراق درگير مقابله با تروريسم است و ايران هم در خارج با اين موضوع درگير است. آمريكايي ها هم مشكلات زيادي با تروريسم دارند. به نفع همه كشورهاي دنيا است كه شرّ تروريسم را از سر مردم كوتاه كنيم.

o همكاري ايران و آمريكا براي مقابله با تروريسم چگونه خواهد بود؟
• چون عملي نشده، فعلاً پيشنهاد خاصي نداريم. اگر بنا شد همكاري شود، مسؤولان دو طرف زمينه ها و شرايط همكاري را تعريف كنند. الان آمريكا مي خواهد كاري براي عراق بكند. ما هم مي خواهيم كاري بكنيم. هر وقت لازم شد كه اين كارها در حالت همكاري باشد، طبعاً مذاكره مي شود.

o يعني از طرف آمريكا يا عراق بايد پيشنهاد شود؟
• اين موضوع بستگي به شرايط دارد. مسئله خيلي پيچيده نيست. گاهي لازم مي شود كه از اطلاعات همديگر استفاده كنند و گاهي لازم مي شود كه در مواردي خاص، كمك هاي مالي مشترك كنند. گاهي لازم مي شود كه كمك هاي فني كنند. از اين موارد در همكاري كشورها معمولي است.

o با توجه به اينكه آمريكا 300 سرباز به عراق فرستاد كه كاري را شروع كند، نظر شما چيست؟
• اين سربازان براي حفظ مراكز و مأموران آمريكايي در عراق مثل سفارت خانه و كنسولگري ها و چيزهايي از اين قبيل است.

o انگار ايران ديگر با آمريكا دشمني ندارد. الان روابط ايران و عربستان چگونه است؟ ايا دو كشور از در دوستي با هم تفاهم خواهند كرد؟
• عربستان هم در معرض خطر تروريسم هاست. اگر لازم باشد، با آن كشور هم مي توانيم همكاري كنيم. اصلاً تروريسم در هر جاي دنيا كه ريشه بگيرد و رشد كند، آن منطقه را آلوده مي كند و منطقه خاورميانه، مربوط به كشورهاي اين منطقه است. متأسفانه اين روزها پديده تروريسم جهاني شده و آلودگي اين ويروس در اكثر كشورهاي دنيا مشاهده   مي شود. اشتباهي كه در مسئله تروريسم ها شده، اين بود كه غربي ها در مقطعي به خاطر مبارزه با حضور شوروي در افغانستان از تروريست ها حمايت كردند و آن حمايت ها اثرات خود را در تقويت پايه هاي كاري اين گروه هاي تروريسم گذاشته است. مسئله ديگر اينكه تروريست هايي بودند كه در سال هاي اوّل پس از پيروزي انقلاب و در دوران جنگ، جنايت هاي زيادي عليه ملت ايران كردند. متأسفانه غربي ها به اين گروهك پناه دادند و با بردن آنها به پارلمان ها و مراكز دولتي خود سعي كردند به اينها رسميت ببخشند، در حالي كه همه اين گروهك به ترورها و جنايت خويش اعتراف مي كنند.

o در رابطه با آمريكا هم انگار در سوريه از داعش حمايت مي كرد.
• بله، عمدتاً غربي ها از همه مخالفان سوريه، از جمله داعش حمايت مي كردند. اصولاً ذات تروريست ها اين گونه است كه اوّل با حمايت هاي بيگانگان در كشوري رشد مي كنند و وقتي كمي تقويت شدند، عليه منافع همان كشورهاي حمايت كننده مبارزه مي كنند. مثل طالبان در افغانستان كه سرانجام آمريكا براي مقابله با آنها مجبور به اشغال آن كشور شد و بعدها ناتو هم وارد شد كه اخبارش را مي دانيد.

o يعني شما در سوريه نمي توانيد با آمريكا همكاري كنيد، ولي در عراق اين امكان وجود دارد؟
• سياست آمريكا درباره سوريه نقطه مقابل سياست ايران است.

o درباره عربستان چه تصوري داريد؟ آيا حمايت مالي و نظامي آنها از مخالفين بشار اسد اشتباه است؟
• فكر مي كنم هركس در هر كجا از تروريسم حمايت كند، نهايتاً متوجه مي شود كه اشتباه كرده است. چون تروريسم در مسايل سياسي راه حل مشكلات نيست، بلكه مشكل آفرين است.

o اگر ايران بخواهد ،مي تواند با آمريكا يا عربستان همكاري كند.
• بله، بستگي به موقعيت دارد و اگر لازم باشد، همكاري از طرف ايران انجام مي شود.

o نشريات خارجي گزارش مي دهند كه سپاه پاسداران در عراق حضور دارند. آيا درست است؟
• ايراني ها به عنوان مشاور در عراق هستند و حضور نظامي ندارند. چون در مبارزه با تروريسم، مسايلي هست كه همه بايد مشاوره بدهند. قبلاً هم در حدود مسايل امنيتي به مسؤولين عراق مشاوره مي داد.

o مطبوعات خارجي كه ما رصد مي كنيم، اخيراً گفتند 5 فروند هواپيماي سوخو از ايران وارد عراق شد. آيا تأييد مي كنيد؟
• هنوز مسئله مسلّمي نيست. عراق رسماً از سازمان و كشورهاي عضو آن براي مبارزه با تروريسم تقاضاي كمك كرده. عراقي ها مي گويند از بلاروس و روسيه خريدند. البته موضوع ايران مطرح شده است. اگر بنا باشد هواپيمايي به عراق براي مبارزه با تروريسم بفروشيم، مخالفتي نداريم. هواپيماي سوخو مال روسيه است كه هم ما داريم و هم  عراقي ها داشتند.

o با توجه به تحريم ها، آيا ايران مي تواند هواپيماي جنگي به عراق بفروشد؟
• عراق براي دفاع از مردمش در مبارزه با تروريسم نياز به چند فروند دارد كه هركجا مي تواند بخرد. ما هم همين الان مي توانيم بر اساس نيازهاي خود هواپيماي سوخو را از روسيه بخريم. البته زماني كه من رئيس جمهور بودم، در سفري كه به روسيه داشتم و هنوز آقاي گورباچف بودند، هواپيماي سوخو خريديم.

o پس اگر عراق بخواهد، ايران مي تواند سلاح به آنها بفروشد؟
• بله، البته نه عراق زياد مي خواهد و نه ايران زياد دارد. عراق همين الان خلبان سوخو دارد و مي تواند از آنها عليه ترويسم ها استفاده نمايد. براي مسايل نظامي خود هم به اندازه كافي سلاح دارند. ولي اگر بخواهند، ايران مثل هر كشور ديگري، مي تواند به آنها بفروشد. البته عراق با آمريكا قرارداد دارند كه بايد سلاح و هواپيماي خود را به آنها بدهد.

o سفير ايران در عربستان روز شنبه گذشته به ديدار جنابعالي آمده بود. گويا تصميم به سفر داشتيد. چگونه مي خواهيد رابطه با عربستان را در اولويت كارهاي خود قرار دهيد؟
• اگر زماني به عربستان سفر كنم، سفر زيارتي خواهد بود. چون مسايلي كه مربوط به رهبري و دولت مي شود، مسؤوليت هاي من نيست. بهبود روابط با عربستان در اولويت برنامه هاي من است كه هر وقت كمك بخواهند، كمك مي كنم.

o كشور شما بر اساس ولايت فقيه است و چگونه مي توانيد با كشور پادشاهي عربستان همكاري كنيد؟
• امروزه جز در ايران، هيچ كشور در قانون اساسي خويش «ولايت فقيه» ندارد، مگر با كشورهاي مختلف دنيا همكاري نمي كنيم؟ همكاري كشورها بر اساس اصول ديپلماسي است و هر كشوري شرايط خاص خودش را دارد.

o تاكنون ديپلماسي دكتر روحاني برنده بود. شما چه تفاوت هايي بين دكتر روحاني و دكتر  احمدي نژاد مي بينيد؟
• تفاوت هاي زيادي است. شمردن آن در حد يك كتاب خواهد بود.

o يك مثال بفرماييد كه مشخص كند.
• ساده ترين مثالش نگاه آن دو به سياست خارجي است. همين رفتاري كه در دو مقطع در مذاكرات هسته اي داشتيم. موارد زيادي است كه امروزه در جامعه جريان دارد. مبناي كار آقاي دكتر روحاني در سياست خارجي، تعامل از موضع مساوي است.

o سياست آقاي دكتر روحاني بسيار شبيه سياست هاي شماست. يعني ايشان شما را استاد و بزرگ خود مي دانند. گويا شما در تصميم گيري سياسي ايشان مؤثر هستيد؟
• در تمام دوره هاي بعد از انقلاب با آقاي دكتر روحاني همكاري داشتيم. در زمان مبارزه هر دو به عنوان روحاني و از شاگردان امام، با هم همكاري داشتيم. در دوره اي كه من رئيس مجلس بودم، ايشان يكي از همكاران من در مجلس بود. وقتي كه فرمانده جنگ بودم، آقاي دكتر روحاني رئيس قرارگاه دفاعي ما بود.
در زمان رياست جمهوري من، ايشان دبير شوراي عالي امنيت ملي كشور بود كه رئيس آن من بودم. بعد از رياست جمهوري كه به مجمع تشخيص آمدن، ايشان سال ها از طرف من رئيس مركز تحقيقات استراتژيك مجمع بود. در انتخابات از ايشان حمايت كردم. اصولاً در مسايل هم فكر هستيم.

o چقدر در انديشه هاي ايشان نفوذ داريد؟ چون در تمام اين سال ها هميشه رئيس ايشان بوديد.
• ايشان همين الان عضو مجمع تشخيص مصلحت است كه من هم رئيس آنجا هستم. روساي دو قوه ديگر يعني مقننه و قضائيه هم هستند. روابط ما بسيار نزديك است و اگر لازم باشد، مشورت مي كنيم. من هم اگر پيشنهاد و تذكري داشته باشم، با ايشان مطرح مي كنم. البته خودشان صلاحيت دارند و به خوبي مي توانند دولت را اداره كنند. البته مايل نيستم كه در كارهاي مربوط به ايشان و دولت دخالت كنم.

o آيا مي توانيد يك مسئله را كه اخيراً با دكتر روحاني مطرح كرديد، بگوييد؟
• بله، آخرين مذاكره اي كه با هم داشتيم، درباره مذاكرات هسته اي و تصميمات اقتصادي بود.

o در مسايل هسته اي دقيقاً چه مسايلي بين شما مطرح شد؟
• هر دوي ما در گفت وگوها تأكيد داشتيم كه بايد روي اصول كشور و نظام در مذاكرات تكيه كنيم و مايليم اعتماد دنيا را جلب كنيم كه بپذيرند دنبال مسايل نظامي در انرژي هسته اي نيستيم. درباره اين موضوع با هم بحث و تبادل نظر كرديم. كاري كه قبلاً شما ژاپني ها كرديد. مدت ها بحث و مشاجره داشتيد تا دنيا پذيرفت شما نمي خواهيد كارهاي نظامي كنيد. هر چند شنيدم اخيراً به فكر هسته اي نظامي افتاديد.

o(با خنده) بله، شايد
o يعني در ايران از انرژي هسته اي فقط استفاده صلح آميز مي شود؟
• كاملاً چنين است.

o پس تحريم هاي شديد و نا عادلانه آمريكا بايد برداشته شود؟
• بله، آنها بايد به ايران اعتماد داشته باشند كه دنبال استفاده هاي نظامي نمي رود و ايران هم دليلي براي تحريم ها نمي بيند. شما مي دانيد كه رهبر ما فتوا داده اند كه ساخت سلاح هسته اي حرام است. من به ژاپن آمدم و شهرهاي هيروشيما و ناكازاكي را ديدم و مي دانم چه بر سر مردم آمده است. هنوز هم در كشور شما انسان هايي هستند كه از آثار بمب هسته اي رنج مي برند. با خانواده هايي كه به خاطر آثار هسته اي زجر مي كشند، رو دررو مذاكره كردم. منظره انفجار هيروشيما را در فيلمي كه آنجا بود به همراه تلفات و    خرابي هاي فوق العاده ديدم.

o براي پيشرفت اقتصاد ايران لازم است كه تحريم ها برداشته شود. نظر شما چيست؟
• هر چه زودتر برداشته شود، بهتر است و لازم است كه چنين شود.

o نشانه هاي خوبي مي بينيم كه اقتصاد ايران روبه بهبودي است. ولي هنوز درصد زيادي از مردم جامعه دارند از فقر رنج مي برند. برنامه هاي دولت براي اين مسايل چيست؟
• متأسفانه هم تحريم ها و برنامه هاي نادرست دولت قبل، باعث شده كه توليد در ايران كم شود كه طبعاً اشتغال را هم كم مي كند. سرمايه گذاري ها كه كم شود، طبعاً اشتغال كم مي شود. مردم كه كار نداشته باشند، فقير مي شوند. البته يك عده هستند كه به خاطر حوادث و علل ديگر فقيرند كه آنها را در كميته امداد و سازمان بهزيستي سازماندهي كرديم تا زندگي خود را اداره كنند.

o دولت برنامه اي دارد كه اوضاع مردم بهتر شود؟
• بله، چون خيلي آسان مي توانيم اوضاع را بهتر كنيم. ظرفيت زيادي براي سرمايه گذاري و ايجاد اشتغال، تجارت، خدمات و مسايلي مثل گردشگري داريم كه ايران زمينه بسيار خوبي دارد. خيلي زود مي توانيم اين حالت را برطرف كنيم. بعد از جنگ 8 ساله عراق عليه ايران كه خرابي هاي زيادي داشتيم، چند سال مسؤول رياست جمهوري بودم. بيكاري از 16 درصد به 9 درصد رسيد و تقريباً در همه خانواده ها شغلي بود. و زيربناها را ساختيم و ويراني هاي جنگ را بازسازي كرديم.

o به نرخ بيكاري اشاره كرديد كه الان خيلي بالا و حتي 25 درصد است. جوانان شما مشكل دارند. چگونه مي بينيد؟
• اين 25 درصد مربوط به فارغ التحصيلان است. نرخ بيكاري در طبقات پايين كمتر است. البته براي همه اين جوانان بايد برنامه ريزي كنيم تا جوان ايراني بيكار نباشد. رونق اقتصادي در گروي رونق اشتغال است.

o برنامه هايي براي رونق اشتغال داريد؟
• هر كشوري برنامه هايي دارد كه ابزاري مي خواهد. بايد سرمايه گذاري شود تا نيروهاي تحصيل كرده وارد بخش هاي فني شوند. الان اشتغال در كشاورزي و ساختمان است و بايد صنايع را ترميم كنيم كه به خاطر سؤ مديريت سابق، رونق آنچناني ندارد و      بخش هايي هم خوابيده است. بايد احيا شوند. شرايط ايران به گونه اي است كه خيلي سريع مي توان به رونق اقتصادي رسيد.

29o سال از سفر شما به ژاپن گذشت. درباره بهبود روابط دو كشور چه فكر مي كنيد؟
• چند بار به ژاپن آمدم. يك بار پيش از انقلاب يعني در سال 1352 آمدم كه دو سه هفته در آنجا بودم، خيلي گشتم و مطالعات زيادي كردم. سفرهايي هم در زمان مسؤوليت ها داشتم. ژاپن كشوري كاملاً پيشرفته، صنعتي و منظم با مردمي پركار و آرام است. همه چيز براي ما ديدني بود. از واحدهاي بزرگ ماشين سازي و كشتي سازي بازديد كردم. برايم جالب بود كه در كنار صنايع پيشرفته، صنايع دستي و قديمي خود را كاملاً حفظ كرده و توسعه داده بوديد. قناعت ژاپني ها جالب است. خانه هايشان كوچك است.
در خصوص روابط ايران و ژاپن، بايد بگويم مشكلي نداريم. در سفر اوّل بعد از انقلاب كه به دستور امام (ره) بود، به ژاپن آمدم تا به مسؤولين شما بگويم كه مي خواهيم روابط استراتژيك با شما داشته باشيم. همان موقع پايه روابط تحكيم شد. بعدها هم همكاري هاي خوبي با ژاپني ها داشتيم. الان هم هر وقت ژاپني ها بخواهند، ايراني ها آمادگي دارند. منتها شما به خاطر آمريكا و مسايل سياسي ملاحظاتي داريد كه ما نداريم. ما مي دانيم كه شما اقتصاد پيشرفته اي داريد و مي توانيد با همه كشورهاي دنيا همكاري كنيد.

o يعني ژاپن بايد سياست خود درباره آمريكا را عوض كند كه با ايران رابطه داشته باشد؟
• بايد مستقل باشد. هر چه كه مي خواهد با آمريكا كار كند، امّا نبايد كشور بزرگي مثل ژاپن تحت امر آمريكا عمل كند.

o دوباره مي خواهيد به ژاپن تشريف ببريد؟
• سفر به هر كشور دنيا براي هر كسي خوب است، منتها ترجيح مي دهم به كشورهايي بروم كه نرفتم تا مسايل تكراري نشود. شما سونامي بسيار نيرومندي داشتيد. مسايل شما حل شده است؟

o بله، متأسفانه فاجعه بزرگي بود و هنوز دارند كار مي كنند تا شرايط ترميم شود. تعدادي از ايراني ها هم همكاري كردند كه براي مردم و مسؤولان ژاپن جالب و قابل تقدير بود.
• واحدهاي هسته اي شما كه آسيب ديده بودند، راه افتادند؟

o كار نمي كنند، ولي بايد براي 30 سال كار كنند.
• منطقه نا امن هست گويا هنوز نشت اورانيوم ديده مي شود و تشعشعاتي هست.

o بايد تجربه براي همه كشورها باشد كه همه جوانب درنظر گرفته شود.
• شما كه اين سابقه طولاني را داريد، هنوز مشكل داريد. همه ي كشورها و ما هم بايد بيشتر مواظب باشيم.

o خيلي ممنون كه وقت خود را به ما داديد.
• موفق باشيد.