امید

 روزنامه «جوان» روز گذشته یادداشتی را منتشر کرد که به استنباط فعالان سیاسی در آن ساحت امام (ره) مورد توهین قرار گرفته است.

اين روزنامه در یادداشت خود، حصر و نامه اخیر مهدی کروبی به رئیس‌جمهوري را مستمسکی برای پرداختن به دوران حیات امام (ره) قرار داد و چنین نوشت: «شما به همان دليل يا مصلحتي در حصر هستيد و محاکمه هم نمي‌شويد که در «دوران طلايي امام» آيات شريعتمداري، قمي، روحاني و... الخ محاکمه نشدند و در حصر ماندند... نامه‌پراکني‌هاي شما هم به همان دليل ديده و مسموع نخواهد شد، که نامه‌هاي آنها نشد... به‌راستي شما و آقاي موسوي در آن دوره درباره پديده «حصر» چگونه مي‌انديشيديد؟ اگر شما يادتان نيست، من به‌خوبي به ياد دارم که کتک‌کاري خود با طرفداران آقاي شريعتمداري در مراسم ترحيم مرحوم اثني‌عشري را با افتخار تعريف مي‌کرديد و از بابت همین دعوا، به آلاف و الوف رسيديد!» نويسنده ادامه می‌دهد: «من يادم هست که در سخنراني پيش از خطبه‌هاي نماز جمعه تهران، بازرگان و دوستانش را به باد ناسزا گرفتيد که چرا خبرنگاران رسانه‌ها را براي مصاحبه به منزل آقاي شريعتمداري مي‌بردند؟ مگر مردم مسخره شما هستند که يک روز حصر را ارزش و روز ديگر ضدارزش مي‌خوانيد؟» نويسنده «جوان» در انتهای این یادداشت که نقطه مورد توجه آن است، چنین نوشته است: «مگر شما علاقه‌مند به بازگشت به دوران طلايي امام راحل نيستيد؟ مگر به دريافت ده‌ها سمت از ايشان افتخار نمي‌کنيد؟ امروز نظام جمهوري اسلامي شما را به همان دوران بازگردانده و تنها چشمه کوچکي از نحوه مواجهه با شوريدگان بر نظام در آن دوران را، به شما نشان داده است... باز خدا پدر اين «سيد» را بيامرزد که نجيبانه تنها شما را «نانجيب» مي‌خواند، اگر در آن دوران طلايي بوديد، با چند کلمه فرمان همه‌تان را آويزان مي‌کردند».

سابقه‌دار
نویسنده یادداشت جوان البته دراین‌زمینه مسبوق به سابقه است. او در یادداشتی به تاریخ هجدهم تیرماه سال ٩٣ با عنوان «حصر خوب است اما فقط برای همسایه» كه در خبرگزاري اصولگراي «فارس» منتشر شد باز هم مواردی را مورد اشاره قرار داده بود که چهره امام را مورد تخطئه قرار می‌داد. نویسنده در آن یادداشت خود، باز هم از دوران امام با عنوان «دوران طلایی» یاد کرده و باز هم موضوع حصر را مورد توجه قرار داده بود. او در بخشی از این یادداشت چنین آورده بود: «بر راویان اخبار و ناقلان آثار و شاید طوطیان شکرشکن پوشیده نیست – و امیدواریم بر مدعیان علاقه به حضرت امام و دوران طلایی ایشان نیز پوشیده نباشد -که پایه حصر منتقدان از همان دوران طلایی و قطعا با علم و اطلاع حضرت امام نهاده شد.

کسانی که مشمول این مجازات شدند عبارتند از: آیت‌الله سیدکاظم شریعتمداری که تاپایان عمر در حصر به سر برد و در همان شرایط درگذشت! آیت‌الله حاج‌آقا حسن قمی که نه حزب داشت و نه اردوکشی خیابانی کرده و نه از شیوخ عرب پول گرفته بود. او تنها به صدور چند اعلامیه اعتراضی مبادرت کرده بود، بااین‌حال سال‌ها در حصر خانگی گرفتار و حتی از دادن یک سلام از پشت بام منزل خود به حرم رضوی(ع) هم ممنوع بود. ممنوعیت حصر وی در دوران رهبری آیت‌الله خامنه‌ای برداشته شد. آیت‌الله سد صادق روحانی تنها به جرم بی‌اعتقادی به لیاقت و کفایت آقای منتظری، سال‌ها متحمل حصر گردید!... ممنوعیت حصر وی نیز، در دوران رهبری آیت‌الله خامنه‌ای برداشته شد».

نويسنده این یادداشت که مخاطب اصلي آن رئیس دولت اصلاحات است، ادامه داده بود: الغرض! درتمام آن سال‌ها، «کیهانِ» آقای سیدمحمد خاتمی و وزارت ارشاد تحت مدیریت وی، نه‌تنها به این رفتارها اعتراضی نداشت و نه‌تنها تمامی اعلامیه‌ها و کتاب‌های ایشان را سانسور می‌کرد بلکه در موارد متعدد یک دوجین ناسزا هم نثار آقایان می‌فرمود!» او سخن خود را چنین به اتمام رسانده بود: «حقیر نمی‌داند که مَثل «مرگ خوب است، اما برای همسایه» از چه دوره‌ای به دایره تمثیلات وارد گشته، اما نیک می‌داند که مبدع آن احتمالا به داستان‌هایی از قبیل «حصر»، «ممنوعیت سخن و سفر» برخورده و ناگاه ذوق و اندیشه وی، فورانی درخور نشان داده و «عبرتی » و «علامتی» را برای آیندگان به ودیعت نهاده است. شاید او در خشت خام و برای آینده، منش و کارنامه «خاتمی‌هایی» را دیده که این به‌اصطلاح فعالان رسانه‌ای امروز در آئینه شهود نمی‌کنند. فاعتبروا یا اولی الابصار!»

قانون و سابقه حيات نو
طبق ماده ٥٠٤ قانون مجازات اسلامی، چنانچه کسی به هر نحوی به امام و بنیان‌گذار انقلاب اسلامی و مقام معظم رهبری توهین کند، به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد؛ یادآور می‌شود: سردبیر روزنامه اصلاح‌طلب حیات نو در سال ٨١ به استناد این ماده بازداشت شد و روزنامه مزبور هم توقیف شد. دلیل توقيف روزنامه، انتشار کاریکاتوري در كنار يك گزارش بود كه به گفته دست‌انداركاران روزنامه به‌هیچ‌وجه ارتباطی به امام نداشت و تنها از برخی عناصر آن کاریکاتور استنباط شده بود که به امام توهین شده است. بر آن اساس، سردبیر روزنامه، علیرضا اشراقی، بازداشت و بعد محاکمه شد. هادی خامنه‌ای مدیرمسئول روزنامه هم در دادگاه ویژه روحانیت حاضر و محاکمه شد. مجلس خبرگان در واكنش به همين ماجرا بیانیه اعتراضی صادر کرد و طلاب در شهر قم در اعتراض به این موضوع  راهپیمایی كردند.

سکوت اغلب اصولگرایان
فعالان سیاسی اصولگرا روز گذشته برخلاف موارد مشابه سعی کردند از هرگونه واکنش دربرابر این موضوع خودداري كنند. با وجود بازتاب گسترده مطلب روزنامه «جوان» در فضاي مجازي و شبكه‌هاي اجتماعي، بيشتر اصولگرايان از محتواي روزنامه جوان ابراز بي‌اطلاعي كرده و مي‌گفتند كه دسترسي هم به نسخه چاپي يا اينترنتي روزنامه جوان برايشان ميسر نيست. مهدی طائب، حمیدرضا ترقی، حسن کامران، لطف‌الله فروزنده، مجتبی شاکری و... ازجمله این چهره‌ها بودند. محمدنبی حبیبی، دبيركل حزب مؤتلفه اسلامي هم گفت آمادگی اظهارنظر درباره یادداشت جوان را ندارم. حسن بیادی گفت عادت ندارد درباره اظهار نظر دیگران اظهار نظر کند و محسن رفیق‌دوست گفت: «حصر مسئله حساسی است و نمی‌شود به این راحتی درباره آن حرف زد. به من اجازه بدهید مطلب را بخوانم، شماره شما را دارم و فکر می‌کنم و تماس می‌گیرم».

تماسي كه البته گرفته نشد. در این فضا، تنها بعضی چهره‌ها پاسخ دادند؛ ازجمله حجت‌الاسلام محمدتقی رهبر، امام‌جمعه سابق اصفهان. رهبر به «شرق» گفت: تعبيري كه در اين يادداشت به كار رفته، تعبير خوبي نيست. منظور نويسنده دوران امام و آن اتفاقاتي است كه متأسفانه براي آقاي شريعتمداري افتاد. حتي آقاي ري‌شهري كه قاضي بود رفت و با شريعتمداري گفت‌وگو كرد. او ادامه داد: منظور اين است كه نظام با كساني كه در برابرش بايستند برخورد مي‌كند و الان برخوردي كه با اين افراد شده نرم‌تر است از برخوردي كه قبلا با موارد مشابه شده بود. به نظرم نويسنده بايد در به‌كاربردن كلمات تأمل بيشتري كند كه از آن مفهوم بدي برداشت نشود. به نظرم تعبير ظريفي نبوده است. جعفر شجوني، دیگر فعال اصولگرا، اما از محتواي يادداشت حمايت كرد و گفت: اين مملكت بي‌حساب و كتاب نيست؛ يعني عنوان‌هايي دارد كه بايد كار خودشان را بكنند. كروبي يا ميرحسين كارهايي كردند كه شوراي‌عالي امنيت كشور آنها را حصر خانگي كرده است. او ادامه داد: امام اين‌قدر جمهوي اسلامي را دوست داشت كه به اين افراد ميدان نمي‌داد. روش رهبري درباره اين افراد روش رأفت و مهرباني بوده. من نمي‌دانم اگر زمان امام بود ايشان چه برخوردي مي‌كرد، اما مي دانم كه امام رحم نمي‌كرد به چنين كسي. او را خرد مي‌كرد. البته آن زمان هنوز اين ارگان‌هايي مثل شوراي عالي امنيت ملي جان نگرفته بود. الان هم حصر نظر شوراي‌عالي امنيت ملي است، نه رهبري و رياست‌جمهوري و...».

اين نوع از نگارش اگر در روزنامه‌هاي اصلاح‌طلب ديده مي‌شد به تعطيلي کشیده می‌شدند
اصلاح‌طلبان و خط امامی‌ها، اما معتقد بودند در این یادداشت به امام توهین شده است. درهمین‌باره، فاضل ميبدي به «شرق» گفت: عده‌اي براي پيشبرد اهداف و مقاصد سياسي خود حاضرند نگاه و روش امام را تحريف كنند. البته هركسي در اظهار نظر آزاد است، ولي اينكه براي تقويت نظر خود از امام رفرنس يا كد اشتباه بدهيم خيانت به امام و انقلاب است. متأسفانه رقابت سياسي در مملكت ما به‌وي‍ژه عرصه مطبوعات براساس اخلاق تعريف‌شده، نيست.

او ادامه داد: اين نوع از نگارش اگر در روزنامه‌هاي اصلاح‌طلب ديده مي‌شد به تعطيلي آن روزنامه منجر مي‌شد. اينكه بگوييم اگر در زمان امام بود برخورد تندتري مي‌شد تهمت به امام و توهين به اسلام است. بايد پرسيد مگر شما در مقام قاضي نشسته‌ايد كه چنين قضاوت مي‌كنيد؟ اين چگونه ادبياتي است؟ اين روش‌ها يعني ما دنبال حذف رقيب به هر قيمت هستيم.

غفاری: نسبت‌هایی که به امام دادند دروغ محض است
هادی غفاری دراین‌باره گفت: دوستان نادانی هستند که از روی نادانی دست به چنین دروغ‌پردازی‌ای می‌زنند و ندانسته حرمت امام را مخدوش می‌کنند. آنها با این اقدام خود به امام توهین کرده و افترا زده‌اند. من یادم است که برای موضوعی خدمت امام رسیدم و کسی درباره محاکمات از او سؤال کرد که امام فرمودند؛ احتیاط، احتیاط، احتیاط. من حتی به یاد دارم یک خبری برای امام درباره بدرفتاری با زندانیان اوین که منافقان و فرقانی‌ها بودند، آوردند. امام شهید محمد منتظری را مأمور کرد رسیدگی کند و این موضوع را گزارش دهد که گزارش ایشان موجود است.

تاجرنیا: جریانی در عمل برخلاف روش‌های حضرت امام گام برمی‌دارد
علی تاجرنیا هم دراین‌باره چنین گفت: در دهه گذشته جریانی قوت گرفت و خط سیاسی آنها پررنگ شد که در ظاهر از حضرت امام تعریف و تلاش می‌کرد به امام احترام ظاهری بگذارد، اما در عمل برخلاف روش‌های حضرت امام(ره) گام برمی‌داشت. آنها به فرمان هشت‌ماده‌ای امام که در واقع حفظ حقوق خصوصی مردم و نگه‌داشتن حرمت مخالفان بود، اعتقادی نداشتند، اما با توجه به اینکه حضرت امام بنیان‌گذار انقلاب بودند طبیعتا تلاش می‌کردند ظاهر را حفظ کنند. تاجرنیا اضافه کرد: اکنون با توجه به مقاله روزنامه جوان و مسائلی که وجود دارد می‌توان گفت این افراد چهره اصلی خودشان را نشان داده‌اند و در غالب کلمات و به بهانه‌هاي مختلف، از توهین به حضرت امام ابايي ندارند.

او افزود: من فکر می‌کنم دستگاه‌هاي ذي‌ربط براساس انصاف باید با این روزنامه به خاطر توهین‌هایی که به حضرت امام انجام داده برخورد کنند. تاجرنیا اضافه کرد: در هر ساختار و هر مقطعی ممکن است اشتباهاتی شده باشد، اما باید یادمان باشد برخوردهایی که در زمان حضرت امام با افراد شد، عموما با حمایت و درخواست افکار عمومی بود. البته من احتمال اشتباه را نفی نمی‌کنم، اما ایشان تعدیل‌کننده خواست مردم انقلابی بودند.  این فعال سیاسی اضافه کرد: در جریان بنی‌صدر ما شاهد بودیم که امام تا آخرین لحظات سعی می‌کردند رئیس‌جمهور منتخب مردم را حفظ کنند. درباره گروه‌هایی که رفتار‌های تروریستی داشتند ما شاهد بودیم در زمان امام سعی می‌شد تا زماني كه به صورت علنی دست به اسلحه نبرده‌اند با آنان مدارا شود. در آن زمان شرایط کشور ما انقلابی و جنگ‌زده بود، مردمی که زخم‌خورده توطئه‌ها و مشکلات بودند، درخواست مجازات عاملان را داشتند و در بسیاری از موارد امام به خواسته‌های مردم تن داد نه اینکه فرمان بدهد.

تاجرنیا گفت: توجیهی که در این مقاله شده به‌هیچ‌عنوان بجا و مناسب نیست. مردم ایران می‌دانند رهبري ‌معظم فرموده‌‌اند؛ این انقلاب بدون نام خمینی در هیچ‌جای جهان شناخته‌شده نیست. این جداکردن دوران امام و دوران کنونی درواقع عقده‌گشایی و انتقام‌گرفتن از عملکرد حضرت امام است.