امید

به صورت کلی من به‌عنوان یک فعال فرهنگی معتقدم از میان تمام دولت‌هایی که از اول انقلاب تاکنون آمده‌اند و رفته‌اند صادق‌ترین دولت، دولت مهندس بازگان بود. من آن موقع از مسایل سیاسی هیچ چیر نمی‌فهمیدم اما وقتی مهندس بازرگان هر هفته به‌عنوان رییس دولت با مردم صحبت می‌کرد و کم‌کم عینک دوربین و نزدیک‌بینش را عوض می‌کرد، مهرش به دلم نشست.

بعد از آن هر دولتی آمد در عمل بساط عیش و نوش دست‌راستی‌ها فراهم شد. البته معتقدم دولت آقای خاتمی می‌توانست دولت خیلی خوب و با عملکرد بین‌المللی باشد. وقتی ایشان بر مسند ریاست‌جمهوری نشست من برای شرکت در فستیوال سن سباستین به اسپانیا رفته بودم. آنجا بی‌اختیار نام خاتمی را بر زبان آوردم و با چشم‌های خودم دیدم تقریبا 90‌درصد خبرنگارها و عکس‌ها دوربین‌شان را روی زمین گذاشتند و برای نام او کف زدند. قبل از آن هر جا اسم رییس‌جمهوری ایران را می‌آوردیم شنوندگان توهین می‌کردند.

در مورد دولت نهم و دهم هم باید بگویم دولت احمدی‌نژاد تنها دولتی بود که با تمام وجود در مقابلش گارد گرفته بودم و دلم نمی‌خواست کاری انجام دهم. دلیل موضعم نسبت به دولت او حرف‌هایی بود که بر زبان آورد و عملکردی که جای هیچ سخنی را باقی نگذاشت. در حوزه بین‌المللی هم خوب به یاد دارم که هر جای دنیا که می‌رفتم دید نسبت به او مناسب نبود.

با آمدن آقای روحانی در وزارت ارشاد و بخش سینمایی به نظر من باز هم خیلی ظریف فضا به نفع دست‌راستی‌ها پیش رفت. ما که فکر می‌کردیم اگر کسی مثل دکتر ایوبی سر کار بیاید باتوجه به شناختی که من از او دارم و خیلی هم او را قبول دارم‌(و خیلی هم مورد احترامم است) کارها خوب پیش می‌رود، اما در نهایت شرایط این‌طور پیش رفت که ورق ایام باز هم به کام همان کسانی شد که در زمان احمدی‌نژاد در عیش و نوش بودند.

مشکل اینجاست که عملا در ارشاد جابه‌جایی نیروهای میانی وجود ندارد و همه‌چیز در ید اختیار دست‌راستی‌هاست. شاید این فقط یک بازی باشد که با تغییر رییس سازمان سینمایی یا وزیر ارشاد، ما فکر می‌کنیم مدیران سینمایی تغییر می‌کنند. لااقل در زمینه سینمایی همیشه آن پنج نفری که من نام‌شان را کارگردان‌های خودی گذاشته‌ام، در رفاه بودند و هر کاری دل‌شان خواسته انجام دادند.

در این بین برخی افراد می‌گویند دولت به‌دلیل مشغله زیاد در حوزه سیاست خارجی، دغدغه فرهنگی ندارد. من این گزاره را به هیچ‌وجه قبول ندارم. دولت یازدهم، دولت خوبی است و در همه زمینه‌ها هم دارد خوب عمل می‌کند منتهی من فکر می‌کنم نیروی فشاری در تمام دولت‌ها هست و قدرت عملا دست همان نیروهاست. مدیران دولت کنونی دارند تلاش می‌کنند که از آن نیرو رهایی پیدا کنند اما نمی‌توانند. ایوبی البته تا حدی مقاومت کرد اما خیلی موفق نشد. این سیستم پیچیده‌ای است که تحلیلش برای همه ما سخت شده است.

درست خاطرم هست وقتی دکتر ایوبی آمد با شناختی که از او داشتم اعلام کردم؛ او عصاره یک فرهنگ بین‌المللی است. اما در عمل آن تفکر از سوی ایوبی دیده نشد. یعنی رییس سازمان سینمایی نتوانست از نیروی فشار عبور کند. همان‌هایی که در دوران احمدی‌نژاد وام‌های کلان و کمک‌های سرسام‌آور می‌گرفتند، الان هم دارند از امکانات موجود استفاده می‌کنند.

از میان افرادی چون ناصر تقوایی، بهرام بیضایی، من و برخی از کارگردان‌های دیگر، هیچ‌کس نتوانست کار کند یعنی اصلا فرصتی ندادند که بتوانیم وارد میدان شویم. باز هم رسیدیم به راست‌ها که در همه دولت‌ها قدرت حاکم هستند. در نهایت باید بگویم من باز هم دکتر ایوبی را به همه ترجیح می‌دهم.