چالش‌هاي پيش روي « سروش»

مدتي است بحث فيلترينگ پيام‌رسان تلگرام صدر تا ذيل مسوولان را با خود درگير كرده و اظهارنظر‌هاي ضد و نقيضي درباره خداحافظي مردم با اين پيام‌رسان روسي بيان مي‌شود. پيش از تلگرام، پيام‌رسان‌هايي مانند «وايبر» بودند كه به واسطه فيلترينگ از دسترس عام مردم خارج شده‌اند اما اتفاقي كه سبب حساسيت مردم به فيلترينگ تلگرام شده است، موضوع استفاده از پيام‌رسان‌هاي داخلي است. از همان روز‌هاي نخست كه موضوع استفاده از پيام‌رسان‌هاي داخلي مطرح شد، افكار عمومي ميل چنداني به اين كوچ نشان نداد.

 عامل اصلي اين عدم رغبت كاملا مشخص بود. اين عدم رغبت با انتشار نقطه‌ضعف‌هاي متعدد پيام‌رسان‌هاي داخلي به ويژه سروش بيش از پيش تشديد شد. نگراني ديگري در ميان مردم وجود داشت. آن نگراني، نظارت نيروهاي امنيتي و نظارتي بر اين پيام‌رسان‌ها بود. «سيد ميثم سيد صالحي» مدير پيام‌رسان سروش در واكنش به اين نگراني‌ها گفته است كه اطلاعات كاربران در اختيار هيچ نهاد امنيتي و نظارتي قرار نمي‌گيرد مگر با حكم قضايي. اما همين اظهارنظر موجب تشديد ترديد مردم شد. به واسطه اينكه اين نرم‌افزار‌ها در داخل كشور وجود دارد، مسير براي اخذ حكم قضايي هموار است و اين نگراني وجود دارد كه اين نرم افزار‌ها به راحتي اطلاعات كاربران را در اختيار برخي نهاد‌هاي نظارتي قرار دهند. هرچند با فتواي رهبر معظم درباره حرام بودن تعرض به امنيت و حريم داخلي مردم به نظر مي‌رسيد ديگر نگراني از اين بابت وجود نداشته باشد، اما مدير پيام‌رسان سروش روز گذشته در مصاحبه‌اي كه با خبرگزاري فارس انجام داد، نشان داد نگراني افكار عمومي چندان هم بي‌جهت نبوده است. «سيد ميثم سيد صالحي» در پاسخ به سوالي درباره نگراني كاربران از شفاف نبودن حريم شخصي در پيام‌رسان‌هاي داخلي، گفت: «از يك هفته پيش كه با تصميم قوه قضاييه حريم شخصي در فضاي مجازي ذيل ماده ٢٥ قانون اساسي قرار گرفت و رهبري نيز فتوا دادند كه تعرض به حريم شخصي در فضاي مجازي حرام است ديگر با خيال راحت به هيچ‌يك از درخواست‌هاي امنيتي پاسخ نداده‌ايم اما پيش از اين درخواست‌هايي آمده بود كه پاسخ داده نشده و به دليل پاسخ ندادن نيز تحت فشار بوديم.» سيد صالحي از فشار‌هايي گفته است كه مشخص نيست از سوي كدام نهاد يا ارگان بوده است. سوالي كه پيش مي‌آيد آن است كه اين فشار‌ها براي به دست آوردن چه اطلاعاتي از كاربران بوده است؟ اما جالب توجه‌ترين نكته در اين مصاحبه آن بخشي است كه مدير پيام‌رسان سروش مي‌گويد: «رهبري نيز فتوا دادند كه تعرض به حريم شخصي در فضاي مجازي حرام است ديگر با خيال راحت به هيچ‌يك از درخواست‌هاي امنيتي پاسخ نداده‌ايم.» اين عدم پاسخ پس از فتواي مهم رهبري، تنها يك پيام دارد. فشار‌ها بر پيام‌رسان‌هاي داخلي براي در اختيار قرار دادن اطلاعات همچنان ادامه دارد. كدام نهاد يا ارگان است كه به اين فتوا بي‌توجه بوده و همچنان سعي دارد برنامه قبلي خود را پيش ببرد؟ هرچند كه بنابر گفته سيد صالحي پيش از فتواي رهبر معظم انقلاب نيز فشار‌هايي وجود داشته كه انتظار مي‌رود با انتشار اين فتواي مهم توجه كافي به آن انجام شود.

 

تلگرام مسدود نمي‌شود

تمامي اين اتفاقات دست به دست هم داده‌اند تا افكار عمومي همچنان به پيام‌رسان‌هاي داخلي آنطور كه بايد رغبت نداشته و با وجود تبليغات وسيع نرم‌افزار‌هاي داخلي مشابه تلگرام در صدا و سيما و حتي اجبار برخي ارگان‌ها بر ممنوعيت استفاده از تلگرام، به نظر مي‌رسد پروسه اين كوچ اجباري طولاني شده و برخي در ساختار قدرت تلاش دارند اين پروسه را با فيلترينگ تلگرام سرعت ببخشند. برخي شنيده‌ها حكايت از آن دارد كه «تلگرام» ارديبهشت ايران را نخواهد ديد و به زودي از دسترس كاربران خارج مي‌شود. در همين راستا سيدابوالحسن فيروزآبادي، دبير شوراي عالي فضاي مجازي از عدم انسداد تلگرام خبر داد. او درمصاحبه راديويي روز گذشته خود گفت: من از پيام‌رسان تلگرام و شبكه اجتماعي اينستاگرام استفاده مي‌كنم و بنا به تعهدي كه به پيام‌رسان‌هاي داخلي دارم از آنها نيز استفاده مي‌كنم. فيروزآبادي با اشاره به بحث فيلترينگ تلگرام افزود: تلگرام مسدود نمي‌شود و تاريخي براي مسدود كردن پيام‌رسان تلگرام مطرح نشده اما هر لحظه ممكن است شرايطي براي انسداد تلگرام پيش بيايد؛ در واقع از كسب و كارها و موسساتي كه كانال‌هاي زيادي دارند دعوت شده از پيام‌رسان‌هاي خارجي به پيام‌رسان‌هاي داخلي كوچ كنند.

رييس مركز ملي فضاي مجازي تاكيد كرد: به‌طور جدي در سال ۹۷ در حوزه پيام‌رسان‌ها بايد پيام‌رسان غالب كشور، پيام‌رسان داخلي باشد؛ همچنين پيام‌رسان‌هاي خارجي هم مي‌توانند فعاليت كنند به شرطي كه تابع قوانين جمهوري اسلامي باشند.

حال سوالي كه پديد مي‌آيد آن است كه آيا انسداد با فيلترينگ متفاوت است؟ درصورتي كه يك اپليكيشن مسدود شود، كاربر به هيچ عنوان امكان دسترسي به آن را نخواهد داشت اما اگر اين اپليكيشن فيلتر شود، كاربر با استفاده از فيلترشكن به راحتي مي‌تواند از آن برنامه استفاده كند لذا اين ابهام در سخنان دبير شوراي عالي فضاي مجازي وجود دارد كه عدم انسدادي كه مطرح شده به معناي فيلتر شدن است يا خير، پيش از اين در خبر‌ها آمده بود، تلگرام به نحوي فيلتر خواهد شد كه در صورت استفاده از فيلترشكن نيز فعال نخواهد شد. با توجه به سخنان فيروزآبادي و صحبت از عدم انسداد به نظر مي‌رسد مقرر شده شرايطي فراهم شود كه تلگرام با فيلترشكن فعال باشد تا كوچ به پيام‌رسان‌هاي داخلي با نظم بيشتري انجام شود. نكته‌اي كه نبايد از آن غافل شد، استفاده بيش از ٣٠ ميليون ايراني از تلگرام است كه بخش قابل توجهي از اين جمعيت را جوانان و نوجوانان تشكيل مي‌دهند. جواناني كه اگر قصد ترك تلگرام را نداشته باشند با استفاده از فيلترشكن به آن ورود خواهند كرد. فيلترشكني كه ديگر مرزي براي فضاي مجازي در نظر نمي‌گيرد و كاربر با استفاده از آن به هر محتوايي دسترسي پيدا خواهد كرد و اين مهم ممكن است آسيب‌هاي زيادي را به جامعه تحميل كند. از ديگر نگراني‌هاي فيلترينگ تلگرام وضعيت افرادي است كه كسب‌وكار آنان مستقيما به اين پيام‌رسان مرتبط است. در همين راستا دبير شوراي عالي فضاي مجازي گفته است: «به كساني كه با كوچ پيام‌رسان‌هاي خارجي به داخلي كسب و كارشان دچار اختلال مي‌شود، بيمه بيكاري تعلق مي‌گيرد.»

 

وزارت ارتباطات مرجع تصويب و تصميم پالايش (فيلترينگ) يا رفع آن نيست

وزارت ارتباطات اين روز‌ها يكي از پرچالش‌ترين دوران خود را سپري مي‌كند. وزارتخانه‌اي كه متولي فضاي مجازي است و بحث فيلترينگ تلگرام چالش‌هاي زيادي را براي محمدجواد آذري‌جهرمي، وزير ارتباطات دولت دوازهم خلق كرده است. آذري‌جهرمي روز شنبه با انتشار عكسي در اينستاگرام خود به برخي سوالات كاربران پاسخ داد. جهرمي در ذيل اين عكس نوشت: وزارت ارتباطات مرجع تصويب و تصميم پالايش (فيلترينگ) يا رفع آن نيست، بلكه براساس مصوبه مجلس شوراي اسلامي و بنا بر قانون ملزم به اجراي مصوبات كميته‌ها و شوراهاي مشخص شده در اين حوزه و احكام قضايي است. به عنوان وزير ارتباطات، تاكنون تلاش زيادي براي جلوگيري از نقض حريم خصوصي كاربران در اپراتورهاي ارتباطي كرده‌ام و اگر قانون اختيارات لازم را به وزارت ارتباطات بدهد براي صيانت از حريم خصوصي در فضاي مجازي نيز تلاش لازم را خواهم كرد. همچنين براي اصلاح مصاديق مجرمانه و نيز توقف نظام راي‌گيري آنلاين انسداد سايت‌هاي اينترنتي كه در برخي مواقع باعث برخوردهاي سليقه‌اي با سايت‌هاي اينترنتي است، تلاش‌هايي كرده‌ايم كه تاكنون نتيجه لازم را نداشته اما به اين تلاش كه لازمه رشد ظرفيت‌هاي بومي نيز هست ادامه خواهيم داد.

«تعرض به امنيت و حريم داخلي مردم «حرام شرعي» است و نبايد انجام شود.» اين فتواي مهم رهبر معظم انقلاب زماني صادر شد كه موجي از بي‌اعتمادي نسبت به پيام‌رسان‌هاي داخلي در ميان افكار عمومي ايجاد شده بود.

مدير پيام‌رسان سروش:«رهبري فتوا دادند كه تعرض به حريم شخصي در فضاي مجازي حرام است ديگر با خيال راحت به هيچ‌يك از درخواست‌هاي امنيتي پاسخ نداده‌ايم اما پيش از اين درخواست‌هايي آمده بود كه پاسخ داده نشده و به دليل پاسخ ندادن نيز تحت فشار بوديم.»

افزودن نظر جدید