امید

 جالب اینکه مخالفان آقای ظریف که او را اکنون به باد انتقاد گرفته‌اند هم سال‌هاست بر همین گزاره یعنی وجود فسادهایی که منجر به پولشویی گسترده در کشور شده‌اند از قاچاق گرفته تا فرار مالیاتی تأکید دارند. با این توصیف مشخص است که حمله‌های جدید به آقای ظریف از همان درد قدیمی و مزمن در سیاست‌‌ورزی ایران رنج می‌برند که چیزی جز فدا کردن واقعیت و منافع ملی به پای سودهای جناحی و آن هم با توسل به رویکردهای پوپولیستی نیست. این عارضه مهم باعث ایجاد وضعیتی در کشور شده که سبب می‌شود ساختار اجرایی، تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی با تأخیر جدی به واقعیت‌های موجود اشراف پیدا کند. به عبارت بهتر در این وضعیت آگاهی ما از واقعیت موجود و اعتراف به آن و به تبع اینها انجام واکنش متناسب همیشه «دیرهنگام» و حتی در مقاطعی بلااثر بوده است.
به طور مثال زمانی که در کشور ما زمینه‌های بروز فساد رخ می‌نمایاند، اصل این موضوع تکذیب می‌شد. وقتی ما به مرحله نهادینه شدن فساد رسیدیم، تازه سیستم داشت درباره نشانه‌های بروز فساد حرف می‌زد. در مرحله بعدی وقتی فساد در ساختار اجرایی و اداری ما  رخنه کرده بود، سیستم تازه به وجود فساد در کشور معترف بود اما نفوذ آن در این ساختار را قبول نداشت و الی آخر. به واقع در اثر همین دست درگیری‌ها و دیدن موضوع فساد از عینک مناسبات جناح‌های سیاسی، این پدیده همیشه یک قدم از مرز تشخیص و اقدام مسئولان ما جلوتر بوده و توانسته رشد کند. چرا که از نظر نیروهای حاضر در قدرت در کشور ما که مجموعه‌ای از سیاسیون از جناح‌های مختلف هستند این فساد بهترین اهرم برای رقابت سیاسی بوده. در چنین نوع مناسباتی است که خطر این پدیده برای کل سیستم نادیده گرفته شده است و علی رغم همه توصیه‌ها و شعارها روز‌به‌روز شاهد بسط آن در شئون مختلف هستیم.
حملات اخیر به آقای ظریف هم از همین قاعده پیروی می‌کنند و خارج از همین چارچوب استفاده‌های جناحی از مباحث ناظر به فساد نیستند. شاید منطقی‌ترین صحبتی که بتوان با افرادی که هم اکنون درصدد ضربه زدن به وزارت خارجه در این برهه و با بهانه‌های اخیر هستند مطرح کرد، این است که فرض می‌گیریم مخالفان محترم موفق شدند در روند اخیر حتی وزیر خارجه را برکنار هم کنند، آن وقت آیا با این کار آمار 14 و نیم هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی از بین می‌رود؟ آیا این روند می‌تواند واقعیت قاچاق چندین میلیارد دلاری کشور را تغییر دهد؟ حتی فرض کنیم که این دست رفتارها و واکنش‌ها باعث شود که آمارهای واقعی فساد و پولشویی در کشور هم بایکوت شوند و از اعلام عمومی آنها ممانعت به عمل بیاید. آیا این باعث خواهد شد که تأثیر عینی و عملی فرآیندهای پولشویی بر اقتصاد کشور نمایان نشوند؟ در بهترین حالت، حملات اخیر به آقای ظریف یک ساده‌انگاری و کج فهمی بسیار روشن از واقعیت فساد و پولشویی در کشور است. آن هم اگر این موضوع را  از گزاره‌های خود کنار بگذاریم که پولشویان به هر حال راه‌هایی را برای تأثیر بر مناسبات سیاسی دست بالای کشور پیدا می‌کنند تا نقابی موجه را بر چهره بزنند.
این موضوع که سخنان ظریف پاس گل به دشمنان خارجی ایران هم هست، بیشتر یک بهانه سطحی و طنزآمیز به نظر می‌رسد. آیا نهادهای بین‌المللی و دولت‌های متخاصم برای پی بردن به واقعیت فساد و پولشویی در حال وقوع در کشور منتظر بیرون آمدن همین چند جمله از دهان وزیر خارجه بودند؟ در واقع آیا آن همه دستگاه عریض و طویل و تخصصی تاکنون هیچ آنالیز و تفسیری از آمارهای مختلف رسمی وقوع جرایمی چون قاچاق، فرار مالیاتی، کلاهبرداری مؤسسات مالی غیرمجاز، تجارت مواد مخدر و ... نداشته‌اند که حالا سخنان ظریف دستاویز آنها باشد؟ مضافاً اینکه باید پرسید آیا از نظر این عزیزان موضعگیری دشمنان علیه ما اینقدر ترسناک‌تر از تبعات وقوع پولشویی گسترده در کشور است که برای گریز از اولی، گزینه دوم را به این راحتی قبول می‌کنند؟ حمله به ظریف یا هر کس دیگری که از وضعیت فساد در کشور سخن می‌گوید، هیچ تغییری در واقعیت نخواهد داشت. مسأله کشور ما اکنون این نیست که کدام جناح از فساد حرف می‌زند یا آن حرف‌ها مورد سوء استفاده چه کسانی قرار می‌گیرند. چرا که اصل وقوع این فسادها برای کشور آنقدر تبعات منفی در حوزه‌های مختلف داشته و دارد که خود اولین و بزرگ‌ترین تهدیدی است که باید برای مبارزه با آن هر فرع دیگری را کنار گذاشت.

منبع: ايران