امید

سياست‌هاي مديريتي رسانه ملي هر فيلمنامه‌نويس و برنامه‌سازي را وادار به حركت در مسير تنگ و باريك موردنظر اين رسانه مي‌كند، اتفاقا سريال‌هايي مثل «پايتخت» را بايد «اتفاق» و ناشي از تيزهوشي سازندگانش تلقي كرد و مجموعه‌هاي بزرگ و موفقي را هم كه پيشتر ساخته شده و مدتي است از شبكه‌هاي برون مرزي بازپخش مي‌شوند، جزو خاطرات و توليد نظير آنها را در صداوسيما تكرارناپذير خواند. اين روزها داود ميرباقري سازنده مجموعه‌هاي امام علي، معصوميت از دست رفته و مختارنامه و حسن فتحي سازنده شب دهم و ميوه ممنوعه و... كار در شبكه نمايش خانگي را تجربه مي‌كنند و با فكر آزادتر و دست بازتر به سوژه‌ها و قصه‌هاي تازه روي آورده‌اند. تلويزيون كه گفته مي‌شود با مشكلات تامين بودجه روبه‌رو است و پس از روي كار آمدن رييس جديد صداوسيما، دست به ادغام برخي شبكه‌ها زد و سياست انقباضي را در پيش گرفت، اين روزها بيش از هميشه خواهان آگهي و اسپانسر نشان مي‌دهد. حتي برنامه‌هاي خانوادگي صبح و ظهر سيما، آنقدر از تبليغ‌هاي مستقيم پر شده كه تا چند سال پيش تنها در كمدي‌هاي مهران مديري مي‌شد چنين لحظه‌هاي خنده‌دار و هجوگونه‌اي را به تماشا نشست.

اما در اين حال و روز نيز سياست‌هاي انسدادي اين رسانه در قبال فيلم‌هاي ايراني كماكان ادامه دارد و روزي نيست كه فيلم‌هاي قديمي و جديد ايراني – به خصوص در شبكه‌هاي برون مرزي – با سانسور پخش نشوند. تازه‌ترين و عجيب‌ترين اين فيلم‌ها «فرشته‌ها با هم مي‌آيند» ساخته حامد محمدي بود كه از شبكه آي‌فيلم نمايش داده شد. اين فيلم از معدود آثاري است كه از نگاه صداوسيما قابليت خريد و پخش را دارد و آن را جزو محصولات ارزشي و سازنده و آموزنده تلقي مي‌كند. فيلم درباره زندگي يك طلبه جوان است كه با وجود قرار گرفتن در مشكلات رايج زندگي و معيشتي، صاحب سه فرزند مي‌شود و در تلاشي معصومانه براي رتق و فتق زندگي خويش، دست به تجربه‌اي متفاوت مي‌زند. در پخش اين فيلم از شبكه‌ آي‌فيلم، نمايي كه خصومت يا حسادت يك طلبه را با شخصيت اصلي نشان مي‌دهد، حذف - يا به قول آقايان – تعديل شد تا روند قصه به شكلي كه مديران پخش صلاح مي‌دانستند، در معرض ديد مخاطب قرار بگيرد و نه آن‌گونه كه فيلمنامه‌نويس و فيلمساز نوشته و ساخته بودند.

اين نه نخستين و نه آخرين بار است كه فيلم‌هاي ايراني در تلويزيون مورد جرح و تعديل قرار مي‌گيرند و مديران مربوطه، خريدهاي خودشان را كه با رعايت قيود ارزشي و غيرارزشي و خودي و غيرخودي بودن فيلم و فيلمسازها صورت مي‌گيرد، قيچي مي‌كنند. متاسفانه جز در مواردي اندك، نديده‌ايم كه سازندگان اين فيلم‌ها نسبت به نمايش نسخه‌هاي قيچي شده و ناقص فيلم‌هاي‌شان واكنش نشان دهند و اغلب به خاطر فروخته شدن آثار توسط تهيه‌كننده و دريافت
حقوق مادي اثر، اعتراضي نمي‌كنند و گويا اهميتي به مخدوش شدن فيلم‌شان نمي‌دهند. شايد بشود گفت كه عادي و نخ‌نما شدن اين رويه در صداوسيما، ديگر جاي حرفي براي صاحبان آثار باقي نگذاشته است.