امید

 از سال 1346 كه بحث خودرو داخلي به نام ايران ناسيونال مطرح شد تاسال 1357 به مدت 11 سال ماشين توليد كرديم. حال اگر اين نفت نبود، جايگزينش چه بود؟ به عنوان مثال در سال 1342 حدود 80 درصد مردم كشاورز و 20 درصد مردم شهرنشين بودند اما هيچ نيازي به كالاي خارجي نداشتيم. در برنج و گندم و ميوه و حتي دامداري خودكفا بوديم. هيچ كس فكر نمي‌كرد روزي گوشت از خارج وارد كنيم. در ادامه جامعه ما با آفتي روبه‌رو شد كه اقتصاد ما را تضعيف كرد و آن هم چيزي نبود جز هشت سال جنگ تحميلي. آنهايي كه جنگ را بر ما تحميل كردند، قطعا هدف خاصي را دنبال مي‌كردند كه در نهايت 1000 ميليارد دلار خسارت به كشور وارد شد. اين خسارت‌ها چيزي نيست كه در مدت کوتاهی جبران شود. براي مثال استان‌هاي كشور جابجايي جغرافيايي پيدا كردند. در حالي ما اين هشت سال را گذرانديم كه شاهد رشد چهار درصدي جمعيت بوديم. بعد از اتمام جنگ تحميلي، جمعيت ايران از 34 ميليون نفر به 50 ميليون نفر رسيد و اين يعني ما درحالي كه توانايي اداره 34 ميليون نفر را نداشتيم، 16ميليون نفر ديگر به جمعيت افزوده شد. در ضمن توليدات صنعتي و كشاورزي ما پايين آمد و اين در حالي بود كه مصرف جامعه به سرعت افزايش يافت. حالا اين جامعه‌اي كه بهاي نفتش از 36 دلار به 6 دلار رسيده بود، به چه شكل مي‌خواست هم خسارت جنگ را جبران و هم خرابي شهر‌ها و تاسيسات را تعمير كند؟بعد از اتمام جنگ تحميلي و با روي كار آمدن دولت سازندگي، جامعه به مرز تعادل رسيد. الان سوال اين است كه جمعيت به عدد 80 ميليون نفر رسيده و اين در حالي است كه بهاي نفت به يك سوم بهاي 10 سال گذشته رسيده و هزينه‌هاي كشور افزايش يافته و واردات بسيار زياد شده است. در اين جامعه80 ميليون نفري نزديك به 30ميليارد دلار قاچاق وارد مي‌شود. قاچاق اولين ضررش ضربه به توليد داخل است و درعين حال دانش مملكت را بي‌مصرف و بي استفاده نشان مي‌دهد. در شرايط كنوني خودكفايي صنايع مي‌تواند نقش مهمي در جدايي اقتصاد ما از نفت ايفا كند. حال پرسش اينجاست كه آيا با اينكه سال هاست به جاي اينكه توليد داخل داشته باشيم واردات داشتيم، اميدي هست كه توليد بتواند جايگزين واردات شود؟الان بزرگترين كاري كه مي‌تواند ما را به توليد داخلي اميدوار كند، اين است كه جلوي واردات قاچاق گرفته شود، واردات قانوني مان را كنترل كنيم و ببينيم چه كالاهاي استراتژيكی نياز داريم که وارد شود. بايد كالايي وارد شود كه توان ساخت آن را نداريم. در جامعه ای كه 50 ميليون نفر زير 40 سال دارند، نمي‌توان اميدوار بود كه به سادگي وابستگي اش را به نفت قطع كند، در صورتي مي‌توانيم وابستگي‌مان رابه نفت قطع كنيم كه عزم جدی تری داشته باشيم كه اولا از واردات بي رويه و غير تخصصي كه اكثرا ضايعات اجتماعي به‌وجود مي‌آورد جلوگيري كنيم. ثانيا مسئولان بايد تصميمی بگيرند كه جامعه عليه كالاي قاچاق واكسينه شود.
* رئيس سابق كميسيون اقتصادي مجمع امور صنفي تهران